Precies één jaar geleden ging de avondklok in: zo beleefde Nederland dit moment

Precies een jaar geleden ging in Nederland de avondklok in, als maatregel om het aantal besmettingen met het coronavirus terug te dringen. De maatregel leidde tot de grootste rellen sinds de krakersrellen van 1980. Maar niet op de dag van invoeren.

Al in september 2020 werd het invoeren van een avondklok door het OMT als maatregel voorgesteld. De regering besloot dit advies toen niet op te volgen, onder meer omdat de avondklok associaties zou oproepen met de Tweede Wereldoorlog, toen er voor het laatst een spertijd gold in Nederland.

Avondklok tóch ingevoerd

Een paar maanden later, op 20 januari 2021, kondigde het kabinet alsnog een avondklok aan. Uiteindelijk ging deze in op 23 januari. Tussen 21.00 en 4.30 mocht niemand zich zonder geldige reden op straat begeven. Wie dat wel deed, riskeerde een boete van 95 euro.

Er golden enkele uitzonderingen op de regel. Onder andere voor mensen die tijdens de uren dat de avondklok van kracht was moesten werken, voor mantelzorgers, medische beroepen of bezoekers van een uitvaart. Om aan te tonen dat je een uitzonderingsgeval was, moest je een eigen verklaring meenemen en bijvoorbeeld een werkgeversverklaring of uitnodiging.

Rellen na ingang avondklok

Op de avond dat de avondklok voor het eerst gold - 23 januari 2021, vanaf 21.00 - was het in diverse plaatsen in Nederland onrustig. Op Urk werd geprotesteerd tegen de maatregel. Er werd onder meer met vuurwerk en stenen naar politieagenten gegooid. Ook werden politieauto's vernield en later op de avond werd een GGD-teststraat in de fik gestoken.

In Rotterdam gingen zo'n vijftig mensen de straat op om te protesteren en in Amersfoort kwamen enkele tientallen aanhangers van de groep Viruswaarheid samen uit protest. Ook in IJmuiden en Stein werd geprotesteerd. In die laatste plaats werden politiemensen bekogeld met molotovcocktails, flessen, stenen en vuurwerk. In diverse plaatsen moest de ME in actie komen.

De politie schreef in de eerste nacht van de avondklok in totaal 3.600 boetes uit voor overtreding van de regel. 25 mensen werden aangehouden, omdat zij openlijk geweld pleegden of weigerden huiswaarts te gaan. Tachtig procent van de mensen die werden gecontroleerd, had de juiste papieren bij zich.

2:18

Rutte roept alle Nederlanders op: houd je aan de avondklok

Avondklokrellen in dagen daarop

In de avonden ná de eerste nacht met avondklok namen de rellen grotere vormen aan. Met name op 24 en 25 januari ging het los in Eindhoven, Rotterdam, Den Bosch, Enschede, Almelo, Roermond en tal van andere steden in heel Nederland. Er werd vernield, geplunderd, gevochten en geweld gebruikt tegen politiemensen.

Volgens de Nederlandse politiebond zijn de 'avondklokrellen' de heftigste rellen in Nederland sinds de krakersrellen in 1980. Honderden mensen werden aangehouden. De veroorzaakte schade liep in de miljoenen euro's.

2:54

Dennis (25) was avondklokrelschopper, maar beterde daarna zijn leven

Einde avondklok

Aanvankelijk zou de avondklok duren tot 10 februari. Maar de maatregelen werd meermaals verlengd. Uiteindelijk verdween de avondklok na 95 dagen, op 28 april 2021. De enige versoepeling op de regel ging in op 31 maart: toen werd de aanvangstijd een uur naar achteren geschoven, van 21.00 naar 22.00.