LIVEBLOG | AstraZeneca past bijsluiter aan wegens zeldzame bijwerking vaccin

Nederland blijft nog zeker tot en met 20 april in de huidige lockdown. Ook de avondklok blijft van kracht, maar de spertijd gaat wel een uurtje later in vanwege de zomertijd. Volg in dit liveblog het laatste coronanieuws.

• Aantal nieuwe bevestigde coronabesmettingen op woensdag: 6.409 dat zijn er 831 meer dan op dinsdag

• Tussen 298 maart en 4 april testte 8,9 procent van de geteste personen positief

• Het aantal coronapatiënten in het ziekenhuis op woensdag: 2.558, dat zijn er 60 meer dan op dinsdag

• Het aantal coronapatiënten op de intensive care op woensdag: 776, dat zijn er 26 meer dan op dinsdag

• Aantal sterfgevallen dat is gemeld op woensdag: 23, er zijn tot nu toe 16.672 coronadoden geregistreerd

• Tot nu toe zijn er naar schatting 2.909.446 coronavaccins toegediend, het gaat dan zowel om eerste als tweede prikken

Update 22:30 - AstraZeneca past bijsluiter aan wegens zeldzame bijwerking vaccin

De Brits-Zweedse farmaceut AstraZeneca past de bijsluiter voor het vaccin tegen het coronavirus aan vanwege de zeldzame, maar gevaarlijke bijwerkingen die kunnen optreden na een prik. Het bedrijf is ook bezig met een onderzoek naar de bijwerkingen.

Woensdag oordeelde het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) dat een inenting met het vaccin kan zorgen voor de vorming van bloedstolsels (trombose) en een laag aantal bloedplaatjes (trombocytopenie). Het gaat echter om een zeer klein risico en de voordelen van een inenting tegen het coronavirus wegen op tegen de risico's van de prik, aldus het EMA.

AstraZeneca meldt woensdagavond in een verklaring dat het bedrijf probeert te achterhalen wat er bij alle gevallen van ernstige bijwerkingen is gebeurd.

Update 21:46 - Alle tafels voor caféproef Utrecht volgeboekt

De plekken om volgende week mee te doen aan de caféproef in Utrecht zijn uitverkocht. Woensdagmiddag ging de speciale reserveringswebsite waarop mensen hun toegangsbewijs konden boeken online. Er ontstond een run op de beschikbare barkrukken en het reserveringssysteem raakte overbelast. De gemeente besloot daarom om het aantal gasten "beheerst door te laten om ze te kunnen verwerken".

Update 18:43 - GGD'en prikken ook donderdag niet met AstraZeneca

De GGD'en zullen donderdag nog geen mensen vaccineren met het coronavaccin van AstraZeneca. Meer dan 1500 prikafspraken worden afgezegd. De prikpauze wordt met een dag verlengd.

De Europese toezichthouder voor vaccins, het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA), concludeerde woensdag dat er waarschijnlijk een verband is tussen het AstraZeneca-vaccin en een zeldzame combinatie van bloedstolsels (trombose) en een laag aantal bloedplaatjes (trombocytopenie). De waakhond zegt wel dat de voordelen van het vaccin groter zijn dan de nadelen, en dat de kans om te overlijden aan het coronavirus groter is dan de kans om te overlijden aan de bijwerking.

Update 18:28 - De Jonge verwacht beperkte vertraging van prikpauze AstraZeneca

Coronaminister Hugo de Jonge verwacht dat het effect van de gedeeltelijke prikpauze met het vaccin van AstraZeneca "relatief beperkt" zal zijn. Hij wilde nog niet vooruitlopen op het besluit dat hij donderdag neemt over de mogelijke hervatting van het prikken met het vaccin. Maar De Jonge denkt wel dat in april nog steeds de grens vier miljoen toegediende vaccins wordt bereikt.

De Jonge heeft de Gezondheidsraad om een spoedadvies gevraagd en zal donderdag beslissen hoe het verder moet met het AstraZeneca-vaccin. De afspraken die al waren gemaakt voor donderdag worden afgezegd, maar die voor vrijdag blijven in de boeken staan.

Als er dan morgen wordt besloten verder te prikken, kan dat zo snel mogelijk weer worden opgepikt, zo redeneert De Jonge. Wel wordt "op alle mogelijke scenario's" ingespeeld, zegt hij. Zo worden er achter de schermen al voorbereidingen getroffen om de afspraken volgende week snel in te kunnen plannen.

Update 17:20 - Ook meldingen van zeldzame bloedklachten bij Janssen-vaccin

Ook het coronavaccin van Janssen uit Leiden zou bij sommige mensen kunnen leiden tot bloedstolsels (trombose) en een laag aantal bloedplaatjes (trombocytopenie). Tot nu toe zijn er wereldwijd drie meldingen van die bijwerking bekend. Die worden onderzocht.

Het zijn "extreem weinig" gevallen op 4,5 miljoen mensen over de hele wereld die dat vaccin tot nu toe hebben gekregen, zo'n aantal past binnen de verwachtingen, zegt Peter Arlett van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA).

Update 16:16 - Meerdere fouten op proefevenementenlijst Rijksoverheid

Op de lijst van proefevenementen van de Rijksoverheid stonden woensdag meerdere fouten. Dat bevestigt een woordvoerder van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Zo stonden poppodia Metropool in Enschede en Hengelo onterecht niet op de lijst. Hoe dat heeft kunnen gebeuren, kan de zegsman niet verklaren.

Soms zou het te maken hebben met het feit dat organisaties zich later hebben aangemeld, waardoor dit niet goed is doorgekomen. De Molen van Hapert stond onterecht wél op de lijst. De molenaar zou daar helemaal niets vanaf weten.

Volgens Omroep Brabant staan er, naast deze fouten, meerdere locaties op de lijst die er niet horen. Zo geven camping De Paal in Bergeijk en Landal Het Vennenbos, ook in Hapert, aan verbaasd te zijn dat zij op de lijst staan.

Update 16:10 - Horeca blij met beweging kabinet, "maar meer is mogelijk"

De horeca is blij met de beweging die het kabinet lijkt te maken door vanaf 21 april toe te staan dat de terrassen open gaan. Maar in het gesprek dat brancheorganisatie Koninklijke Horeca Nederland (KHN) donderdag heeft met ministers Bas van 't Wout van Economische Zaken en Ferdinand Grapperhaus van Veiligheid en Justitie zal de branche ook benadrukken dat er wat haar betreft meer mogelijk is op een veilige manier.

Het kabinet overweegt per 21 april de terrassen te heropenen en de avondklok op te heffen. Deze beoogde versoepelingen van de coronamaatregelen worden nog wel voorgelegd aan het Outbreak Management Team (OMT), en zijn ook afhankelijk van hoe de besmettingscijfers zich de komende week verder ontwikkelen.

Volgens KHN-voorzitter Robèr Willems is ook een eerste fase van de heropening van de horecazaken zelf al mogelijk. Maar bovenal wil hij duidelijkheid hebben. Dat burgemeesters van de grote steden onlangs al hebben gepleit voor het openen van de terrassen kwam voor hem niet als een verrassing. Ook Willems ziet dat de situatie in bijvoorbeeld stadsparken niet meer te handhaven is.

Hij is blij dat ook het kabinet tot inkeer lijkt te komen. Maar dan is het wel zaak dat er ook wordt doorgepakt, vindt de voorzitter.

Update 15:34 - Kabinet wil per 21 april af van avondklok en sluiting terrassen

Het kabinet wil per 21 april de terrassen heropenen en de avondklok opheffen. Dat bevestigen Haagse bronnen na een bericht van RTL Nieuws. Deze versoepelingen van de coronamaatregelen worden nog wel eerst voorgelegd aan het Outbreak Management Team (OMT), en zijn ook afhankelijk van hoe de besmettingscijfers zich de komende week verder ontwikkelen.

Minister Ferd Grapperhaus sprak dinsdag weer met de burgemeesters van het Veiligheidsberaad. Na afloop zei hij al dat het kabinet werkt aan een openingsplan. "Per 20 april kunnen we stappen zetten", aldus de minister.

Update 15:20 - 6409 nieuwe coronagevallen, gemiddelde opnieuw omlaag

Tussen dinsdagochtend en woensdagochtend zijn 6409 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Dat is aanzienlijk minder dan op voorgaande woensdagen.

In de afgelopen zeven dagen zijn 46.923 positieve tests gemeld bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat komt neer op gemiddeld 6703 per dag. Het gemiddelde daalt woensdag voor de zesde achtereenvolgende dag. Het is niet duidelijk in hoeverre die daling met het paasweekeinde te maken heeft. Tot aan vorige week steeg het aantal positieve tests. Het is vaker gebeurd dat de cijfers daarna even een pas op de plaats maakten, om vervolgens verder omhoog te gaan.

Rotterdam telde afgelopen etmaal de meeste positieve tests. In de Maasstad kregen 329 inwoners te horen dat ze het coronavirus hebben opgelopen. Amsterdam volgt met 259 nieuwe gevallen en in Den Haag kwamen 232 besmettingen aan het licht. Tilburg telde 130 positieve tests en Utrecht 125.

Het aantal sterfgevallen blijft dalen. Afgelopen etmaal is het overlijden van 23 coronapatiënten gemeld aan het RIVM. Dat wil niet zeggen dat zij allemaal in de afgelopen 24 uur zijn overleden, want die meldingen komen soms pas na een tijdje binnen. In de afgelopen week zijn 136 sterfgevallen gemeld, gemiddeld iets minder dan twintig per dag. Dat is het laagste peil sinds 12 oktober. Rond de jaarwisseling, toen de vaccinatiecampagne begon, waren er soms meer dan 150 sterfgevallen aan corona per dag.

Sinds het begin van de uitbraak, ruim een jaar geleden, zijn 1,3 miljoen Nederlanders positief getest. Het officiële dodental door corona staat op 16.682. De werkelijke aantallen liggen hoger.

Update 15:01 - Concertgebouw weer open voor publiek met 68 musici op podium

Het Concertgebouworkest zal op vrijdagavond 16 april het Concertgebouw in Amsterdam heropenen voor publiek met muziek van Schumann en Mozart. Het zit dan met 68 op corona geteste musici op 1,5 meter van elkaar op het podium. Het concert maakt deel uit van het programma Testen voor toegang, een proef met het weer beperkt toelaten van publiek in de zalen.

Er mogen 425 eveneens geteste bezoekers bij, die vanaf deze donderdag een kaartje kunnen kopen voor Symfonie nr. 3 van Schumann en Pianoconcert nr. 24 van Mozart, onder leiding van dirigent Paavo Järvi. Ook alle medewerkers worden getest, net als vertegenwoordigers van de media.

Zaterdagmiddag volgt in de muziektempel het Groot Omroepkoor in de NTR Zaterdagmatinee, dat met 44 zangers sterk onder leiding van Ed Spanjaard werk ten gebore brengt van Duruflé en Saint-Saëns. Eveneens is dan de wereldpremière van een speciaal gecomponeerd werk van de Nederlandse componist Bart Visman te horen, Aan iedereen. Ook hier zijn alle medewerkenden en publiek maximaal 40 uur van tevoren getest.

Op zondagochtend voert het Radio Filharmonisch Orkest het derde en laatste proefconcert uit, onder dezelfde voorwaarden. Onder leiding van Christian Mãcelaru is er muziek van Brahms en Diepenbrock.

Update 14:50 - Musea hopen dat proef snel tot echte heropening zal leiden

De Hermitage in Amsterdam is heel blij dat het museum tijdens de Museumweek eind deze maand drie dagen open mag. "We hebben ons met graagte aangemeld om mee te doen met de pilot", zegt een woordvoerder. Het kabinet houdt deze maand proeven in onder meer dierentuinen, podia en musea, waar een beperkt aantal bezoekers naar binnen mag met een gereserveerd tijdslot en een negatieve coronatest.

"Na de eerste lockdown waren we goed in staat de coronamaatregelen in te voeren: eenrichtingsverkeer, passeervakken en desinfectiezuilen. Dat werkte erg goed." Wat de Hermitage betreft hoeft er niet veel te gebeuren voordat de deuren opengaan: "Alles is er nog, het is hier 'plug and play'. De tentoonstelling Romanovs in de ban van de ridders liep net drie weken toen de deuren in december dicht moesten. Met de bruikleengevers hebben we een verlenging afgesproken tot januari 2022."

De Hermitage mag drie dagen achtereen 725 mensen per dag ontvangen. "Dat betekent niet direct een leniging van de financiële nood. We doen mee om ons steentje bij te dragen, zodat de musea snel weer open kunnen", aldus de woordvoerder. Het museum vreest dit jaar een tekort van ruim een miljoen euro en doet sinds kort een beroep op het publiek om een donatie te doen. "Ik heb nog geen tussenstand, maar tot nu toe loopt het bemoedigend."

Het Rijksmuseum in Amsterdam staat niet op de lijst van musea die opengaan voor de proef. Museumdirecteur Taco Dibbits: "De lijst is opgesteld door de Museumvereniging, die heeft musea voorgedragen op basis van criteria van de veiligheidsregio's, onder andere de afstand tot teststraten. Het is een puur technische reden dat wij er niet bij zijn," aldus Dibbits.

Hij vindt het jammer en denkt dat het Rijksmuseum prima had kunnen meedoen: "We zien het bezwaar niet, we zouden veilig open kunnen. We hopen dat de pilot goed gaat en dat we zo snel mogelijk weer open kunnen. Veel mensen missen het. Je hebt de sportscholen voor het lichamelijk welzijn, maar de musea zijn er voor het geestelijk welzijn", zegt de museumdirecteur.

Ook het Van Gogh Museum in de hoofdstad doet niet mee aan de pilot. "We doen niets liever dan de deuren weer openen voor onze bezoekers. Helaas is er bij het museum momenteel geen sneltestlocatie in de buurt en is er bovendien door de gemeente Amsterdam een noodverordening ingesteld voor het Museumplein. Wij hopen natuurlijk wel dat de proeven succesvol verlopen zodat hopelijk straks alle musea snel weer hun deuren kunnen openen", laat een woordvoerder van het museum weten.

Update 14:47 - Bezoekers Holland Casino moeten mondkapje dragen tijdens proef

Klanten van Holland Casino moeten tijdens het hele bezoek een mondkapje dragen tijdens de proef eind deze maand. Dat zegt een woordvoerder van het bedrijf. In het weekend van 24 en 25 april zijn bezoekers in een aantal vestigingen van het casino welkom als ze negatief testen op het coronavirus.

Gasten moeten voor de pilots vooraf reserveren voor een bezoek aan Holland Casino. Ze moeten eerst een sneltest hebben gedaan op een locatie van Stichting Open Nederland. Eenmaal binnen moeten bezoekers nog altijd 1,5 meter afstand van elkaar houden en zich aan andere basisregels tegen coronabesmettingen houden. Het restaurant is met een beperkt assortiment open en er zijn looproutes.

De vestigingen in Enschede, Venlo en Breda gaan zaterdag 24 april open voor de proef met toegangstesten. Een dag later is het de beurt aan de gokhuizen in Amsterdam-West, Utrecht en Leeuwarden. Het is nog niet bekend wanneer bezoekers zich kunnen inschrijven en hoe lang ze binnen mogen blijven. In Enschede zijn bijvoorbeeld over de hele dag 840 klanten welkom en in Venlo 1245. "We gaan om 09.00 open. De sluitingstijd is afhankelijk van de avondklok", aldus een woordvoerder.

Onder meer een filiaal van Jack's Casino mag als eerste de deuren openen voor de proef, op 17 april. In Eemnes zijn dan 250 bezoekers welkom. "Eindelijk een opening na inmiddels in totaal bijna 8 maanden dicht. Een sprankje hoop", zegt een woordvoerster van JVH Gaming & Entertainment, het bedrijf achter het casino. "Financieel gaat dit weinig tot niets betekenen, we gaan er zelfs eerst kosten voor maken."

Update 14:33 - Opnieuw meer coronapatiënten opgenomen in ziekenhuizen

Het aantal coronapatiënten in Nederlandse ziekenhuizen is afgelopen etmaal opnieuw toegenomen. Inmiddels staat de teller op 2558, dat zijn er 60 meer dan dinsdag. Het gaat om het hoogste aantal sinds 12 januari.

Volgens cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) liggen nu 776 coronapatiënten op de intensive cares, een stijging van 26 ten opzichte van de voorgaande dag. De laatste keer dat de bezetting op ic's zo hoog was, was eind april vorig jaar.

Op de verpleegafdelingen liggen nu 1782 coronapatiënten. Dat betekent een toename van 34.

Het LCPS gaat al langere tijd uit van een stijging van het aantal coronapatiënten in ziekenhuizen, mede door de oprukkende Britse variant van het virus. Onlangs hebben ziekenhuizen de capaciteit op de intensive cares uitgebreid om dit op te kunnen vangen.

Update 13:07 - KNVB mikt bij EK op 12.000 toeschouwers per duel en hoopt op meer

De KNVB hoopt komende zomer bij de vier EK-wedstrijden in Amsterdam ten minste 12.000 toeschouwers te kunnen verwelkomen in de Johan Cruijff ArenA. Dat heeft de voetbalbond aan de Europese voetbalunie UEFA gerapporteerd. "Afhankelijk van de ontwikkelingen van het coronavirus in juni bestaat de kans dat het er uiteindelijk meer zullen worden", laat de KNVB weten.

Lees hier het hele verhaal

Update 12:59 - Meer mensen buiten tijdens extra uur voor avondklok

Nederlanders zijn de afgelopen week na het verschuiven van de avondklok meer buiten geweest tussen 21.00 en 22.00 uur. Op woensdag en donderdag waren toen ongeveer drie keer meer mensen op straat. Sinds afgelopen woensdag mogen mensen tijdens dat uur zonder geldige reden buiten zijn. Dat meldt het Nederlands Verplaatsingspanel (NVP), dat hiervoor 10.000 panelleden van 16 jaar en ouder volgt met een app.

Afgelopen woensdag en donderdag was tussen 21.00 en 22.00 uur gemiddeld 6 procent van de panelleden op straat te vinden. Een week daarvoor was dit percentage bijna drie keer zo klein, toen de avondklok nog een uur eerder inging. Volgens onderzoeker Tineke School is er sprake van twee stijgingen van het aantal reizigers in de avond: "Direct na invoering van de zomertijd, en direct na het verzetten van de starttijd van de avondklok. Die stijgingen zijn verdeeld over auto-, fiets- en wandelritten."

Mensen vertoonden zich vooral afgelopen woensdag veel op straat. Dat was de eerste dag van de verlate avondklok, en tevens ook de warmste 31 maart ooit gemeten. Op het landelijke hoofdmeetstation in De Bilt steeg de temperatuur naar 23,8 graden, volgens Weer.nl.

De zomertijd was een van de redenen die werd genoemd om de avondklok te verzetten. Daardoor zouden volgens demissionair minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) ‘’veel meer issues met de naleving’’ ontstaan met de 'vroege' avondklok. In de drie dagen waarop de zomertijd van start was, maar de oude avondklok nog gold, waren er tussen 21.00 en 22.00 uur iets meer mensen op straat dan de week ervoor. Op zondag 21 maart was bijvoorbeeld 1,9 procent van de panelleden buiten gedurende dit uur, een week erna was dit 2,2 procent. Op de maandag en dinsdag was het verschil tussen die weken iets groter: van gemiddeld bijna 2 procent naar zo'n 2,6 procent.

Ook in het openbaar vervoer werd het drukker na 21.00 uur, meldt OV-chipkaartbedrijf Translink. Op woensdag en donderdag in de laatste week van de 'vroege' avondklok checkten tussen 21.00 en 22.00 uur gemiddeld ruim 15.000 mensen in met hun ov-chipkaart bij een trein, bus, tram, metro of veerpont. Een week later, toen de avondklok om 22.00 uur startte, was dat aantal bijna verdrievoudigd. In het weekend is een vergelijkbare ontwikkeling te zien.

Update 12:55 - Problemen met website voor kaarten caféproef Utrechtse horeca

De website waarop plekken kunnen worden gereserveerd voor de caféproef in Utrecht, is woensdag aan het begin van de middag moeilijk of niet bereikbaar. Dat komt vermoedelijk doordat veel mensen de site willen bezoeken. De gemeente Utrecht had eerder alleen naar buiten gebracht dat de kaarten voor een bezoek aan het café woensdagmiddag verkrijgbaar waren. Nu meldt een woordvoerder dat de kaarten vanaf 14.00 uur zijn te reserveren.

Deelnemers kunnen een tijdslot van twee uur reserveren in Hofman, de Beurs, Ubica, Vinvin en ’t Oude Pierement. De vijf horecazaken mogen van woensdag 14 tot en met zaterdag 17 april als proef van 12.00 tot 20.00 uur open. Tijdens de zogeheten Fieldlab bekijkt TNO hoe de bezoekers en het personeel zich houden aan de coronamaatregelen en afspraken. Een negatief testbewijs is een vereiste om binnen te komen. Per dag kunnen duizend mensen een drankje komen doen.

De opgedane kennis wordt gebruikt om te bekijken of en hoe cafés en kroegen weer veilig en verantwoord open kunnen. Deze praktijktesten zijn ondersteunend aan - en dus geen voorwaarde - voor heropening, benadrukken de initiatiefnemers. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, de gemeente Utrecht, Koninklijke Horeca Nederland (KHN), de Horeca Alliantie en TNO hebben de Fieldlab opgezet.

Update 12:49 - Monumenten kijken met gemengde gevoelens naar testweekend

De kastelen, forten, kerken en museumhuizen die vanaf vrijdag mee mogen doen aan de proef met het beperkt toelaten van bezoekers, kijken er met gemengde gevoelens naar. Directeur Pieter Koudijs van Het Nederlands Vestingmuseum in Naarden is "heel erg blij" en Anja Bon, locatiemanager van Buitenplaats Groeneveld in Baarn ook. Maar parkmanager Rob Rambags van Kasteeltuinen Arcen ziet problemen "die lastig te tackelen zijn". Bij het Vredespaleis in Den Haag is het woensdag nog onduidelijk hoe de tijdelijke heropening eruit gaat zien. Het Dudok Architectuur Centrum in Hilversum en Museum De Kantfabriek in Horst hebben om uiteenlopende redenen afgehaakt.

"Wij gaan alleen zaterdag en zondag open. Want niet alleen de bezoekers, maar ook het personeel moet allemaal worden getest. Het was niet te organiseren om ook de vrijdag mee te pakken", aldus Rambags van Kasteeltuinen Arcen. "We kunnen maximaal 1500 bezoekers per dag ontvangen, maar ik verwacht geen stormloop." Rambags wijst erop dat bezoekers alleen bij de speciale opgetuigde organisatie Testen voor Toegang een sneltest kunnen laten doen. "Elke andere test is ongeldig en ook vaccinaties tellen niet mee. Dat zijn de regels van de proef. En je moet een mobiele telefoon of een iPad hebben, want anders kun je de uitslag niet laten zien."

Het Nederlands Vestingmuseum in Naarden heeft de tijdelijke openingsdagen opgedeeld in drie tijdvakken, waarin er telkens dertig bezoekers naar binnen mogen. "En de toegang is voor deze keer gratis, want we willen zoveel mogelijk mensen over de drempel trekken. Het is belangrijk dat deze proef slaagt, zodat mensen in een veilige bubbel binnen de RIVM-regels weer iets kunnen gaan doen. De inkomsten vind ik voor dit weekend niet interessant", zegt Koudijs. Deelnemende monumenten moeten de kosten van de tijdelijke openstelling zelf dragen.

Buitenplaats Groeneveld in Baarn ziet elk weekend duizenden wandelaars in het park rondom het kasteel, die niet naar binnen mogen. Anja Bon: "We zijn enthousiast dat de deuren nu even open gaan en hebben extra activiteiten gepland. Er zijn rondleidingen en er is livemuziek. We hopen dat er zoveel mogelijk mensen komen. Zo komen we weer een stapje dichterbij definitieve openstelling."

Later deze maand komen theaters, musea en poppodia aan de beurt voor het testen voor toegang.

Update 12:42 - Ook studenten in Nijmegen en Arnhem kunnen zichzelf testen

Studenten in Arnhem en Nijmegen kunnen zichzelf gaan testen op besmetting met het coronavirus. Ongeveer 400 studenten van de Radboud Universiteit in Nijmegen en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen doen mee aan de proef. Die moet duidelijk maken hoe de studenten volgend studiejaar meer fysieke colleges kunnen krijgen. Volgens de beide instellingen snakken studenten daarnaar.

De test met zelftests begint donderdag. Studenten krijgen van tevoren instructie hoe ze zichzelf moeten testen. Voordat ze bij elkaar komen, moeten ze bij zichzelf controleren of ze positief testen. Als de uitslag negatief is, mogen ze langskomen. Ze moeten zich dan wel aan de bestaande coronaregels houden, zoals de 1,5 meter afstand.

Ook in andere studentensteden lopen zulke tests.

Update 12:33 - Reserveringen squashbaan stromen binnen

De onlinereserveringen voor een squashbaan in Utrecht stromen binnen. "Elke minuut komt er wel een bij", zegt manager Stephan Patz van Squash Utrecht woensdag. Zaterdag is de accommodatie de allereerste binnensportlocatie die weer open mag in het kader van testen voor toegang.

Mensen die willen sporten, moeten wel een negatieve coronatest kunnen overleggen. Bovendien mogen zij niet ouder zijn dan 27 jaar. De Utrechtse squashvereniging heeft relatief veel studentenleden die in deze leeftijdscategorie vallen, maar ook niet-leden uit heel Nederland zijn welkom. Patz verwacht dat zaterdag 575 sporters komen squashen.

Nadat het ministerie van Volksgezondheid dinsdag had bekendgemaakt dat deze maand de proef met toegangstesten mogelijk wordt gemaakt, ging vanuit de club een mailing de deur uit. Ook diverse andere verenigingen deden hetzelfde. "Wij zijn trots dat wij de eerste sportlocatie zijn die open mag", aldus de manager van een van de grootste squashlocaties in Nederland. Woensdag wordt er nog hard gepoetst om alle banen spic en span te maken voor het komende weekeinde. "De lockdown hebben we aangegrepen om de boel op de knappen, want normaal gesproken zijn wij het hele jaar open."

Update 11:29 - Coronahulplijn voor jongvolwassenen

Voor jongvolwassenen bestaat er sinds woensdag een landelijke coronahulplijn. Tussen 14.00 en 22.00 uur kan iedereen tussen de 18 en 24 jaar via de Alles Oké? Supportlijn anoniem een getrainde vrijwilliger spreken over mentale klachten.

De hulplijn, een initiatief van De Kindertelefoon, is opgezet omdat jongvolwassenen relatief zwaar gebukt gaan onder de coronamaatregelen. Onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) wees uit dat jongvolwassenen sinds de pandemie steeds minder goed in hun vel zitten. Was het aandeel studenten dat in 2019 psychische problemen ervoer nog een kwart, vorig jaar is dat al gestegen tot een derde. Het SCP verwacht dat dit tot een hoger beroep op de gezondheidszorg zal leiden, maar daar zijn de wachtlijsten lang.

Voor de hulplijn hebben bijna honderd vrijwilligers een meerdaagse training gehad. "Zij zijn getraind in gesprekstechnieken, om zonder oordeel te kunnen luisteren", zegt een woordvoerder van de hulplijn. Het is niet de bedoeling dat de dienst de plaats inneemt van de professionele gezondheidszorg. "Met de hulplijn willen we voorkomen dat mentale klachten verergeren. Als onze vrijwilligers merken dat een luisterend oor onvoldoende is, dan verwijzen we de jongvolwassene door voor specialistische hulp."

Met de supportlijn kan zowel worden gebeld (0800-0450) als gechat (allesoke.nl).

Update 10:49 - Rechtbank: zonnestudio's blijven voorlopig gesloten

De rechtbank in Den Haag heeft woensdag besloten dat de Staat niet verplicht is de sluiting van zonnestudio’s per direct ongedaan te maken. De  Samenwerking Verantwoord Zonnen (SVZ), de branchevereniging voor zonnestudio's, had daar bij de voorzieningenrechter om gevraagd.

Toen de versoepelingen eind februari werden aangekondigd en bleek dat contactberoepen als kappers wel open mochten maar zonnestudio's niet, was dat tegen het zere been van de eigenaren van de zonnestudio's. Die keuze van de Staat is volgens de rechter echter niet onrechtmatig.

Lees hier het hele verhaal

Update 10:39 - EMA komt eind van de middag met oordeel over AstraZeneca

Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) brengt waarschijnlijk aan het einde van de middag zijn oordeel over het coronavaccin van AstraZeneca naar buiten. De toezichthouder voor vaccins en geneesmiddelen houdt dan een virtuele persbriefing, die voorlopig gepland staat voor 18.00 uur.

Een commissie van deskundigen van het EMA heeft in de afgelopen dagen gekeken of er een verband is tussen het coronavaccin van AstraZeneca en een zeldzame combinatie van bloedstolsels (trombose) en een laag aantal bloedplaatjes (trombocytopenie). Enkele tientallen mensen in Europa hebben last gekregen van die klachten, kort nadat ze het AstraZeneca-vaccin hadden gekregen. In Nederland zijn vijf meldingen bekend. Bij drie van hen kwamen de bloedpropjes bij de longen terecht. Een vrouw is aan zo'n embolie overleden. Een andere vrouw kreeg ook een hersenbloeding.

Lees hier het hele verhaal

Update 08:09 - Ethisch onderzoek EMA naar Spoetnik-coronavaccin Rusland

Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) begint volgende week met een onderzoek naar de klinische proeven in de ontwikkeling van het Russische coronavaccin Spoetnik-V, meldt de Britse krant Financial Times woensdag.

De toezichthouder wil weten of de proeven op ethische wijze zijn uitgevoerd en of daarbij internationale klinische en wetenschappelijke richtlijnen in acht zijn genomen. De aankondiging van het EMA komt nadat bronnen, die goed zijn ingevoerd in het toelatingsproces van de toezichthouder, hebben gezegd dat de klinische proeven voor het vaccin niet op ethische wijze zijn uitgevoerd Kirill Dimitriev, het hoofd van het Russische Directe Investeringsfonds, zegt dat er geen druk is uitgeoefend op proefpersonen. De ontwikkeling van het coronavaccin voldoet aan alle standaarden, aldus het hoofd van de staatsinstelling achter de ontwikkeling van Spoetnik-V.

Het coronavaccin werd in augustus in Rusland goedgekeurd voor gebruik. Dat gebeurde in een vroeg stadium van het onderzoek naar het middel. Spoetnik-V was op dat moment nog niet op een grote groep mensen getest.

Update 06:04 - Het Rode Kruis vervoerde al 2000 ouderen naar vaccinatielocaties

Het Rode Kruis heeft sinds het begin van dit jaar 2000 kwetsbare ouderen naar GGD-priklocaties vervoerd. De vrijwilligers van de hulporganisatie brengen senioren die niet zelfstandig kunnen reizen en ondersteunen hen tijdens de inenting.

"We helpen ouderen die geen beroep kunnen doen op hun familie of vrienden of alternatieve mogelijkheden, zoals bijvoorbeeld vervoer via de gemeente", zegt een woordvoerder van het Rode Kruis.

Er was afgelopen tijd kritiek op de GGD over priklocaties die te ver weg waren voor thuiswonende ouderen. Sommige van hen moesten meer dan 100 kilometer rijden, omdat in hun eigen regio nog geen plek was ingericht waar ze ingeënt konden worden. "Wij reden senioren die niet zo ver alleen konden reizen", aldus de woordvoerder.

Nu de GGD het aantal vaccinatielocaties aan het opschalen is, kunnen mensen vaker in hun eigen omgeving geprikt worden. "Voor ouderen kan een reis van de ene kant van de stad naar de andere al te ver zijn", zegt de woordvoerder. "Dus we rijden ze ook naar priklocaties waar ze vlakbij wonen."

Update 06:00 - Provincie Limburg wil latere inenting voor mensen met antistoffen

De provincie Limburg wil dat mensen met antistoffen tegen het coronavirus in hun bloed later worden gevaccineerd. Zij zijn immers meer immuun voor het virus. De Limburgse gedeputeerde Robert Housmans (Zorg) doet die oproep naar aanleiding van een woensdag gepresenteerd onderzoek van de beide Limburgse GGD’en en Maastricht UMC+ in opdracht van de provincie.

Uit het onderzoek blijkt dat eind vorig jaar gemiddeld zo’n 20 procent van de Limburgers antistoffen in het bloed had. Een percentage dat volgens onderzoeksleider Christian Hoebe van de GGD ZuidLimburg en Maastricht UMC+ inmiddels 25 procent bedraagt.

"Als mensen met antistoffen later gevaccineerd worden, komt het vaccin eerder vrij voor mensen zonder antistoffen", legt Housmans (PVV) uit. "Daarmee ontlasten we de zorg en de druk op de economie."

Zeker zolang er tekorten aan vaccins zijn is het belangrijk mensen zonder antistoffen voor te laten gaan, vindt Housmans. "Ik roep beleidsmakers in Den Haag dan ook op om deze mogelijkheden serieus te overwegen. Dat helpt ook bij het uitzetten van een koers richting verdere versoepeling van maatregelen."

Update 03:52 - Europese toezichthouder EMA komt met oordeel AstraZeneca-vaccin

Is er inderdaad een verband tussen het coronavaccin van AstraZeneca en een zeldzame combinatie van bloedstolsels (trombose) en een laag aantal bloedplaatjes (trombocytopenie)? Een veiligheidscommissie van de Europese toezichthouder voor vaccins, het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA), heeft daar de afgelopen dagen opnieuw naar gekeken. De deskundigen komen op woensdag, of misschien op donderdag, met hun oordeel. Enkele tientallen mensen in Europa hebben last gekregen van die zeldzame combinatie van klachten, kort nadat ze het AstraZeneca-vaccin hadden gekregen. In Nederland zijn vijf meldingen bekend. Bij drie van hen kwamen de bloedpropjes bij de longen terecht. Een vrouw is aan zo'n embolie overleden. Een andere vrouw kreeg ook een hersenbloeding. Een Italiaanse bestuurder van het EMA, dat in Amsterdam is gevestigd, zei dinsdag dat er wel degelijk een verband is, maar dat het nog niet duidelijk is hoe het vaccin precies deze bijwerking veroorzaakt. Deze Marco Cavaleri zei ook dat de voordelen van het vaccin in de strijd tegen het coronavirus groter zijn dan de risico's. Het EMA zelf liet later weten dat het oordeel nog niet klaar is. Vanwege de mogelijke bijwerkingen besloot Nederland vrijdag om het vaccineren met AstraZeneca gedeeltelijk te pauzeren, in elk geval tot en met woensdag. Als het oordeel van het EMA bekend is, beslist het kabinet hoe het vaccinatieprogramma verdergaat.

Update 03:37 - 'Farmaceuten bekeken bijwerkingen vaccins niet per sekse'

De makers van vijf grote coronavaccins hebben hun gepubliceerde onderzoeksdata over bijwerkingen vrijwel niet uitgesplitst naar sekse. Daardoor is onduidelijk of al in de testfase andere of ernstiger bijwerkingen bij vrouwen optraden dan bij mannen. Dat meldt Trouw na onderzoek van Platform voor onderzoeksjournalistiek Investico voor Trouw, EenVandaag en De Groene Amsterdammer.

Bij het Nederlandse Bijwerkingencentrum Lareb kwamen tot vorige week 26.000 meldingen met bijna 152.000 bijwerkingen binnen, waarvan 86,6 procent van vrouwen. Sommige ernstiger bijwerkingen - zoals een zeldzame trombose-aandoening na toediening van het AstraZeneca-vaccin - blijken vooral door vrouwen te worden gemeld. Een verband met de toegediende vaccins is onzeker. "Als vrouwen al meer melden, dan weten we niet hoe dat komt. Ervaren ze meer klachten? Trekken ze eerder aan de bel?", zegt Lareb-directeur Agnes Kant.

Duidelijk is wel dat de gegevens uit de testfase geen duidelijkheid kunnen bieden. In artikelen in onder meer The Lancet en Nature over de klinische proeven met vijf coronavaccins - van Pfizer/BioNtech, Moderna, AstraZeneca, Sputnik V en Janssen - zijn opgetreden bijwerkingen niet uitgesplitst naar sekse.

Update 03:30 - Inschrijving gaat open voor coronaproef in Utrechtse kroegen

De inschrijving gaat woensdag open voor het corona-onderzoek dat in vijf Utrechtse kroegen wordt gedaan. Gasten kunnen zich aanmelden om een tijdslot te krijgen om van woensdag 14 tot en met zaterdag 17 april naar het café te mogen. Tijdens de proef bekijkt TNO hoe de bezoekers en het personeel zich houden aan de maatregelen en afspraken. Een negatief coronatestbewijs is een vereiste om binnen te komen.

De praktijktest wordt georganiseerd door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, de gemeente Utrecht, Koninklijke Horeca Nederland (KHN), de Horeca Alliantie en TNO. Met de proef wordt informatie verzameld die kan helpen om de horeca te heropenen. De uitkomst is daarvoor geen voorwaarde, maar is alleen ondersteunend bedoeld.

KHN pleit al maanden voor heropening van de horeca, waar veel bedrijven het water aan de lippen staat. De organisatie reageerde afgelopen weekend dankbaar op de oproep van de burgemeesters van de grote steden om de terrassen weer te openen, zodat er minder chaotische situaties ontstaan in parken waar het vaak te druk is.

Update 03:06 - Coronavaccin via neusspray klaar voor test op mensen

Een coronavaccin dat is ontwikkeld door Intravacc in Bilthoven heeft de eerste testfase goed doorstaan en is klaar om op mensen te worden getest. Het vaccin dat werkt via een neusspray geeft bij proefdieren een zeer goede bescherming tegen het virus, meldt Trouw.

Dat betekent dat het bedrijf zich kan opmaken voor de volgende fase: het testen op veiligheid en werkzaamheid bij de mens. Naar verwachting kan het daar eind dit jaar mee beginnen.

Wereldwijd zijn nu twaalf vaccins geheel of gedeeltelijk toegelaten en zitten er ruim honderd in die klinische fase. Toch is Dinja Oosterhoff, programmadirecteur bij Intravacc, niet bang dat haar vaccin als mosterd na de maaltijd komt. De wereld is nog lang niet van het coronavirus af. Oosterhoff is ervan overtuigd dat er een tweede generatie vaccins nodig is.

Het vaccin van Intravacc kan dan onderscheidend zijn, zegt ze. Het is een intranasaal vaccin - het wordt met een neusspray toegediend. "Dat betekent dat de eerste verdedigingslinie al in het neusslijm zit", zegt ze. "Bovendien voorkomt zo'n vaccin beter dat het virus wordt overgedragen. Van alle vaccins die nu zijn of worden ontwikkeld, zijn maar enkele intranasale vaccins in de klinische fase."

Update 02:57 - Zonnestudio's horen van rechter of ze open mogen

De zonnestudiobranche hoort woensdag van de rechter in Den Haag of ze weer open mag. In een kort geding tegen de Staat had de sector dat geëist. Branchevereniging Samenwerking Verantwoord Zonnen (SVZ) vergeleek zich met de contactberoepen, zoals kappers, die wel open mochten. Volgens SVZ is de sector simpelweg over het hoofd gezien. Bovendien is er in zonnestudio's nauwelijks sprake van contact tussen personeel en klanten en kunnen die dus veilig open.

De Staat wierp tegen dat er een bewuste keuze gemaakt is voor het openen van bepaalde soorten winkels en diensten en het gesloten houden van anderen. Dat heeft de overheid gedaan omdat de situatie rond het coronavirus eigenlijk geen ruimte voor versoepelingen bood. Maatschappelijke druk zorgde ervoor dat de regering toch koos voor enkele heropeningen en daarbij werden accenten gelegd.

De zonnestudio's zijn niet de eerste beroepsgroep die in een kort geding heropening proberen af te dwingen. Eerder werden eisen van de horeca en de winkels al afgewezen.

Update 00:01 - Meer dan 20.000 mensen stierven vorig jaar door coronavirus

In 2020 zijn veel meer mensen aan het coronavirus overleden dan gedacht. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gaat ervan uit dat zeker 20.030 mensen vorig jaar zijn gestorven als gevolg van een coronabesmetting. "Van hen overleden 17.357 mensen aan vastgestelde Covid-19", de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Bij 2673 anderen was het coronavirus de vermoedelijke doodsoorzaak.

Bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) waren tot aan 31 december bijna 11.500 sterfgevallen gemeld. Het was al wel bekend dat het werkelijke dodental hoger lag. Tijdens de eerste golf werd bijvoorbeeld lang niet iedereen getest. Een onbekend aantal mensen is toen overleden aan corona zonder dat überhaupt vaststond dat ze dat virus onder de leden hadden.

Het kan ook zo zijn dat sommige sterfgevallen van positief geteste mensen niet zijn gemeld bij het RIVM. Tot en met dinsdag stond het officiële dodental op 16.649.

Hart van Nederland/ANP