Milieu en Gezondheid
31 mei 2021, 06:14
Beetje bij beetje gaat ons land weer van het slot. Zo mogen we langer op het terras zitten en kunnen we de coronakilo's eraf sporten in de sportschool en het zwembad. Ook kunnen mensen weer naar pretparken en dierentuinen. Ondertussen blijven besmettingscijfers en de cijfers in de ziekenhuizen dalen. Volg in dit liveblog het laatste coronanieuws.
Aantal nieuwe bevestigde coronabesmettingen op maandag: 2.134, dat zijn er 651 minder dan op zondag
Op zaterdag 29 mei testte 10 procent van de bij de GGD geteste personen positief
Het aantal coronapatiënten in het ziekenhuis op maandag: 1.327, dat zijn er evenveel als op zondag
Het aantal coronapatiënten op de intensive care op maandag: 477, dat zijn er 9 minder dan op zondag
Op maandag zijn 2 sterfgevallen gemeld, in totaal zijn er tot nu toe 17.623 coronadoden geregistreerd
Tot nu toe zijn er naar schatting 9.357.152 coronavaccins toegediend, het gaat dan zowel om eerste als tweede prikken
Curaçao versoepelt vanaf woensdag 2 juni verschillende coronamaatregelen. Zo gaat de avondklok niet langer om 23.00 uur in maar om 01.00 uur ’s nachts. Hij blijft gelden tot 04.30 uur ’s ochtends. Dat betekent dat uitgaansgelegenheden, die daarvoor toestemming hebben, open mogen blijven tot middernacht.
Dat heeft minister-president Eugene Rhuggenaath maandagmiddag (lokale tijd) bekendgemaakt. Hij had vorige week al aangekondigd dat het eiland verder zou gaan met versoepelen. "Dat doen we gebaseerd op recente cijfers, na grondige overwegingen en stap voor stap. Zodat we niet later opnieuw maatregelen moeten herinvoeren."
Maatregelen over het maximale aantal gasten voor restaurants, winkels en losse eettentjes op straat worden versoepeld. Op veel gebieden keert Curaçao terug naar de situatie van voor de coronapandemie, maar Rhuggenaath benadrukt het belang van sociale afstand, het wassen van handen en het vermijden van grote gezelschappen.
Ook maakte de minister-president bekend dat ingezetenen van Curaçao, die twee keer zijn gevaccineerd, geen PCR-test meer hoeven te doen als ze vanuit het buitenland terugvliegen naar Curaçao. Dat geldt nog wel voor toeristen.
Verder worden de grote vaccinatiecentra deze week gesloten, omdat het aantal mensen dat zich nu nog laat vaccineren steeds verder terugloopt. Er is nog wel een vaccinatiecentrum open in het oude Sehos-ziekenhuis waar mensen zich kunnen aanmelden.
Op 14 juni bespreken het Veiligheidsberaad en minister Ferd Grapperhaus (Veiligheid) opnieuw of mensen in de horeca op schermen naar de laatste EK-wedstrijden mogen kijken. Het gaat dan niet om grote schermen in parken en pleinen waar duizenden voetbalfans het Europees kampioenschap kunnen volgen. Die blijven sowieso verboden. "Vijfduizend mensen op grote pleinen moet je niet willen", zegt voorzitter Hubert Bruls van het beraad - de vergadering van de voorzitters van de 25 veiligheidsregio's - maandag.
Volgens Bruls moet het over twee weken dan wel goed gaan met de coronacijfers. Alleen als het aantal besmettingen verder blijft dalen, kunnen schermen worden opgetuigd. Ook is de openbare orde van invloed. De burgemeesters willen geen massa's hossende mensen op de been. "We zetten alles op een rijtje", aldus Bruls. Mogelijk kunnen voetbalfans vanaf de kwart- of halve finales samen naar de EK-wedstrijden kijken op terrassen.
Schermen en 'live-entertainment' zijn bij de eerste twee wedstrijden sowieso niet mogelijk omdat die pas om 21.00 uur beginnen. Kroegen moeten vanwege de coronamaatregelen om 22.00 uur sluiten. Dan moeten de cafés in de rust alle bezoekers naar huis sturen en dat kan weer problemen opleveren voor de openbare orde.
Bij de derde wedstrijd (op 21 juni) wil minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) in principe ook geen schermen toestaan. "Dat is het uitgangspunt", maar hij geeft aan wel bereid te zijn hierover later verder te spreken. In principe wil hij pas schermen overwegen als de stappen 4 en 5 van het openingsplan op 30 juni zijn ingegaan. Hij trekt hierin een lijn voor heel Nederland.
Theaters en podia mogen vanaf 5 juni weer open, maar meer dan de helft heeft tegen die tijd nog geen live-voorstelling of optreden geprogrammeerd. Dat zegt Boris van der Ham, voorzitter van de Vereniging van Vrije Theaterproducenten. Ook voor de poppodia is 5 juni waarschijnlijk te snel om de zalen te kunnen vullen, aldus Berend Schans, directeur van de Vereniging Nederlandse Poppodia en -Festivals (VNPF).
Vrijdag werd tijdens de persconferentie over de coronamaatregelen bekendgemaakt dat onder meer theaters, bioscopen en muziekpodia vanaf 5 juni weer gedeeltelijk open mogen. Maar dat betekent niet dat er nu in alle theaters en zalen weer iets te zien is, zegt Van der Ham. "Verwacht geen hausse van premières op 5 juni. Dat kan wel bij de bioscopen, daar liggen de films al weken klaar op de plank. Maar voor theaters moet het eerst even opbouwen." Van der Ham verwacht dat het pas eind juni losbarst.
Bovendien is er volgens Schans een aanzienlijk personeelstekort bij veel muziekpodia. "Ik zie nu gemiddeld zo'n 27 vacatures per week voorbij komen. Dat waren er voor corona hoogstens een of twee. Er is echt mankracht nodig om weer op volle toeren te kunnen draaien. En die mankracht vinden en organiseren kost tijd." Volgens de voorzitter verdwenen de afgelopen anderhalf jaar alleen al zo'n 1700 banen in de branche van poppodia en festivals.
Ziekenhuizen hoefden in de afgelopen 24 uur geen enkele coronapatiënt over te laten brengen naar een ander deel van het land. Dat meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). In de afgelopen dagen waren ook al nauwelijks coronapatiënten verplaatst naar andere regio's. Op zondag meldde het LCPS drie verplaatsingen, op vrijdag en zaterdag één. De regio's konden de zorg voor de patiënten zelf afhandelen.
De laatste keer dat het LCPS niemand verplaatste, was op 8 en 9 februari. Toen besloot het centrum om alle coronapatiënten binnen te houden vanwege extreem winterweer. Helikopters konden niet vliegen en de speciale corona-ambulances en -bussen konden de weg niet op.
RIVM-directeur Jaap van Dissel maakt zich zorgen dat het weer misgaat met het coronavirus, ondanks de afnemende besmettingscijfers. "We moeten nog wat verder zijn voordat het sein brandmeester is", zei Van Dissel die maandag een wetenschapsprijs van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) in ontvangst nam. Hij kreeg de Akademiepenning voor zijn rol bij de bestrijding van Covid-19.
Viroloog en OMT-lid Marion Koopmans zei in een lezing tijdens de uitreiking dat het onwaarschijnlijk is dat het coronavirus helemaal gaat verdwijnen. "In theorie zou het kunnen als je de meest effectieve vaccins wereldwijd in een klap zou kunnen toedienen. Dan zou je de circulatie van dit virus kunnen onderbreken. Maar praktisch gezien denk ik niet dat dit realistisch is", aldus Koopmans. Ze wijst er ook op dat de mogelijkheden om het virus in te dammen wereldwijd sterk uiteen lopen. Zo kunnen Australië en Nieuw-Zeeland zich als eilanden beter afschermen. "In Nederland is dat heel wat lastiger. Als we Nederland zouden afsluiten is de vraag op welke manier, hoe hou je dat vol en hoe ga je dan weer open. En hoe ga je om met vaccinatiebereidheid", aldus de viroloog.
"Het hangt dus erg af van waar je zit. Als je denkt aan vaccineren in Ethiopië van boven de vijftien jaar, dan heb je het over 60 procent van de bevolking. De groep die daaronder zit is zo groot dat je ook kinderen zou moeten vaccineren", vertelt de viroloog.
De Inspectie van het Onderwijs heeft al tientallen meldingen gekregen over middelbare scholen die niet van plan zijn om deze of volgende week hun deuren weer volledig te openen. "Het merendeel komt van ouders die zich zorgen maken omdat de school van hun kind nog niet helemaal open wil", zegt een woordvoerder van de inspectie. Die gaat in zulke gevallen eerst in gesprek met de schooldirectie. "We gaan na in hoeverre sprake is van overmacht, want dat zou natuurlijk kunnen." Als bijvoorbeeld een groot deel van het personeel ziek thuiszit, kan een school niet aan het onmogelijke worden gehouden. "In de gesprekken benadrukken we dat fysiek onderwijs belangrijk is voor het sociale welzijn van de leerlingen én voor de kwaliteit van het onderwijs", zegt de woordvoerder. Hoeveel scholen volgende week nog niet tot volledige heropening willen overgaan, is vooralsnog onbekend. Ook de VO-Raad, die de belangen van het voorgezet onderwijs behartigt, heeft daar geen overzicht van.
Het RIVM meldt maandag 2134 nieuwe coronagevallen. Dat is zelfs voor een maandag een laag aantal. Ook het weekgemiddelde is opnieuw afgenomen en komt voor het eerst sinds lange tijd onder de 3000 gevallen.
Steeds minder mensen belanden in het ziekenhuis met Covid-19. Nederlandse ziekenhuizen namen de afgelopen 24 uur nog maar 55 nieuwe patiënten op met de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Op intensivecareafdelingen waren slechts tien nieuwe opnames nodig, zo blijkt uit de laatste cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).
Het aantal nieuwe opnames blijf alsmaar dalen. De cijfers van maandag waren opnieuw de laagste van het jaar. Dat was een dag eerder ook al het geval, toen het LCPS 75 opnames op verpleegafdelingen registreerde en 14 op de ic's. Het totale aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen maakte een pas op de plaats. Net als zondag zijn het er 1327.
EU-landen moeten kinderen van ingeënte vakantiegangers komende zomer geen quarantaine opleggen, vindt de Europese Commissie. Van kinderen jonger dan zes jaar zouden ze ook niet moeten vragen een coronatest te ondergaan, staat in een nieuwe aanbeveling aan de lidstaten.
Het is tijd om de beperkingen op het reizen te versoepelen, vindt de commissie. De komst van het Europese coronareiscertificaat, een QR-code die toont of de houder is ingeënt, negatief getest of beschermd door een eerdere coronabesmetting, maakt dat volgens Eurocommissaris Didier Reynders verantwoord.
De vaccinatie van de Nederlandse bevolking tegen het coronavirus verloopt zo snel als het Europees gemiddelde. Dat valt op te maken uit cijfers van het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC). Volgens de laatste gegevens die de instantie heeft verwerkt, heeft 44,1 procent van de EU-burgers inmiddels ten minste één beschermende prik gekregen. Nederland zat daar met 44,9 procent een fractie boven.
Op de ranglijst van de instantie staat Nederland op de tiende plaats van de 27 EU-landen. Daarbij moet worden aangetekend dat de percentages heel dicht bij elkaar liggen. Zo staat Cyprus met 49,1 procent al op de vierde plaats.
In het ECDC-overzicht zijn bovendien de laatste meldingen nog niet meegenomen. Volgens het coronadashboard van de Rijksoverheid zijn ruim 9,2 miljoen vaccindoses toegediend. Op de ECDC-site stond de teller voor Nederland maandag nog op ruim 8,8 miljoen. Het overzicht kan met zulke kleine marges dus snel achterhaald zijn.
Het kleine Malta gaat in de EU aan kop met 63,6 procent. Daarna volgt Hongarije, dat op eigen houtje Russische en Chinese vaccins heeft goedgekeurd die in de rest van de EU niet zijn toegelaten. Mede dankzij die aanvoer is in Hongarije nu 61,7 procent van de 18-plussers al minimaal een keer gevaccineerd. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) werkt sinds maart aan een beoordeling van het Russische Sputnik V. Finland staat op plaats drie met 53 procent.
Na nummer vier Cyprus volgen heel dicht op elkaar Oostenrijk, België, Duitsland, Ierland, Frankrijk, Nederland, Zweden, Luxemburg en Spanje. Het verschil tussen deze landen bedraagt minder dan 5 procentpunt. Wanneer wordt gekeken naar het absolute aantal toegediende eerste doses, staat Nederland op plaats zes en Duitsland, dat ook verreweg de meeste inwoners heeft van de EU, op plaats één.
De grootste achterblijver is Bulgarije, waar volgens het ECDC-overzicht slechts 13,9 procent van de bevolking een eerste prik tegen het virus heeft gekregen. Roemenië is voorlaatste met 26,4 procent. Eén op de vijf EU-burgers is inmiddels volledig gevaccineerd. Dat wil voor de meeste vaccins zeggen dat ze twee prikken hebben ontvangen. Alleen bij het vaccin van Janssen volstaat één dosis.
Zo'n 80 procent van de volwassen inwoners van de Friese Waddeneilanden is ingegaan op de uitnodiging voor een coronavaccinatie, laat de GGD Fryslân weten. Vorige week konden alle mensen van 18 tot 60 jaar op Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog een prik komen halen. De Friese Waddeneilanden zijn daarmee de eerste gemeenten in het land waar alle 18-plussers een prik hebben kunnen krijgen.
Van de 6000 mensen die werden opgeroepen, zijn er 4400 komen opdagen. Dat komt neer op 73 procent van de inwoners. Maar een deel van de mensen die afgelopen tijd een uitnodiging kreeg, was al gevaccineerd. Het gaat bijvoorbeeld om zorgmedewerkers. Daarmee komt het totale percentage volwassenen dat bereid was een inenting te nemen op zo'n 80 procent. Dat komt in de buurt van de vaccinatiebereidheid waar de overheid mee rekent: volgens het coronadashboard op dit moment 84 procent.
Oudere mensen zijn vaker komen opdagen dan jongeren, laat een woordvoerder van GGD Fryslân weten. In de leeftijdsgroep van 18 tot 29 is iets minder dan 80 procent geprikt, onder 50-plussers komt dat percentage "ruim boven de 80 procent".
Eilanders krijgen het vaccin van Pfizer/BioNTech. De GGD laat weten vóór 1 juli alle volwassen eilandbewoners die dat willen volledig gevaccineerd te hebben. Wie afgelopen week nog geen prik is komen halen, maar dat alsnog wil, kan mogelijk tijdens de tweede prikronde eind juni alsnog ingeënt worden. Het gaat dan om bijvoorbeeld mensen die in quarantaine zaten ten tijde van de eerste prikronde.
Eilanders van 60 jaar en ouder zijn eerder dit jaar al ingeënt.
Geboren in 1979 of 1980? Dan ben je vandaag aan de beurt om een afspraak te maken voor een coronavaccinatie. Vanaf 11.30 uur kun je terecht op de website. "Dus plan je prik en vertel het anderen", schrijft minister Hugo de Jonge op Twitter.
Duncan Laurence is flink ziek geweest door corona, maar hij is inmiddels langzaam weer aan de beterende hand. Dat zei hij maandag in de ochtendshow Jan-Willem start op! van NPO Radio 2. Het was de eerste keer dat de zanger naar buiten trad sinds het Eurovisiesongfestival.
"Ik ben inmiddels weer helemaal op de been, we gaan vandaag weer de studio in om te kijken wat ik kan doen", vertelde de zanger aan Jan-Willem Roodbeen en Jeroen Kijk in de Vegte. "Ik was hartstikke ziek, we weten dat het een rotziekte kan zijn. Maar we hebben voor ergere dingen gestaan."
De winnaar van het songfestival in 2019 zat op de finaleavond thuis op de bank te kijken, vertelde hij: "Ik kreeg heel veel appjes, het is natuurlijk niet hetzelfde als wanneer je daar bent. Je leeft er twee jaar naartoe, en niet alleen jij, maar het hele land."
Premier Mark Rutte is maandagmorgen gevaccineerd tegen het coronavirus. De in 1967 geboren Rutte kreeg het Janssen-vaccin. Hij plaatste een foto van het moment van de prik op Twitter.
"Vaccineren is de weg uit deze crisis en dat vooruitzicht komt dankzij het vaccin van Janssen nu ook voor mij persoonlijk een stap dichterbij", schrijft Rutte bij de foto. Er zijn al meer dan negen miljoen mensen gevaccineerd.
Zestien militairen helpen vanaf maandag in Barneveld en Arnhem mee met het vaccineren tegen corona. De GGD Gelderland-Midden had om extra handen gevraagd. De militairen blijven in elk geval vijf weken beschikbaar voor de hulp.
Defensie heeft sinds begin dit jaar duizend militairen uit alle krijgsmachtonderdelen beschikbaar om te helpen bij de bestrijding van de coronacrisis. Het is maandag de eerste keer dat militairen gaan meehelpen met prikken. Volgens Defensie is er sprake van 'militaire steunverlening in het openbaar belang'.
De militairen zijn geschoold bij het Defensie Geneeskundig Opleidings- en Trainingscentrum (DGOTC). Ze kunnen eventueel ook meehelpen bij het ontvangen en begeleiden van mensen die een vaccinatie krijgen. De zestien militairen die in Gelderland-Midden gaan helpen zijn afkomstig van de 11 Luchtmobiele Brigade in Schaarsbergen.
Of er op korte termijn meer militairen worden ingezet voor hulp bij het vaccineren weet koepelorganisatie GGD GHOR Nederland nog niet.
Het Veiligheidsberaad van de 25 burgemeesters die voorzitter zijn van een veiligheidsregio gaat maandagavond in Utrecht nog een keer praten over het al dan niet plaatsen van grote videoschermen buiten, waarop liefhebbers kunnen kijken naar het EK voetbal. Het beraad had al besloten dat niet te doen, maar burgemeester Femke Halsema van Amsterdam wil het er opnieuw over hebben. Zij voelt wel voor het plaatsen van veel schermen in de stad, zodat zich overal maar kleine groepjes toeschouwers zouden verzamelen.
Demissionair minister-president Mark Rutte zei vrijdag dat de horeca hun gasten nog niet naar videoschermen mag laten kijken. Dat is ongewenst vanwege groepsvorming en onvoldoende afstand houden. Toch bespreken de burgemeesters dit punt nogmaals, want als het EK aan de gang is, komen er mogelijk nog meer versoepelingen, waardoor buiten sport kijken misschien wel zou kunnen. De finale van het EK is pas in juli. Het Veiligheidsberaad wil dat het beleid landelijk eenduidig is, om te voorkomen dat er een stormloop ontstaat op gemeenten met schermen.
Het Veiligheidsberaad gaat met justitieminister Ferd Grapperhaus vooruitkijken naar meer versoepelingen, stap 4 en 5 van het openingsplan van het kabinet. Gemeenten en veiligheidsregio's zijn verantwoordelijk voor de handhaving van maatregelen en de burgemeesters willen weten hoe zij bijvoorbeeld de complete heropening van de horeca moeten aanpakken. Staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken en cultuurminister Ingrid van Engelshoven geven maandagavond een presentatie van de resultaten van de experimenten met de fieldlabs.
Belangenorganisaties voor dak- en thuislozen uit Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht voeren maandag actie tegen de sluiting van de coronanoodopvang voor daklozen per 1 juni. Er staan acties gepland in het Vondelpark in Amsterdam en op het Plein in Den Haag.
Volgens de organisaties worden met het sluiten van de noodopvang grote groepen mensen uitgesloten van hun recht op tijdelijk onderdak en behoorlijke huisvesting. "Een cruciaal mensenrecht is het recht op behoorlijke huisvesting, wat betekent dat alle mensen het recht hebben om ergens veilig, vreedzaam en waardig te kunnen leven", aldus de organisaties.
De actie in het Vondelpark vindt plaats bij de hoofdingangen aan de Stadhouderskade, van 11.00 uur tot 12.00 uur. In Den Haag demonstreren de organisaties van 11.00 uur tot 13.00 uur op het Plein tegenover de ingang van de Tweede Kamer.
Een deel van de middelbare scholen is vanaf maandag weer volledig open, voor het eerst in bijna een halfjaar tijd. De scholen moesten half december noodgedwongen hun deuren sluiten voor de meeste leerlingen. Ze stapten over op online-onderwijs. Sinds 1 maart mochten leerlingen weer minimaal één dag per week fysiek naar school. Nu mogen ze weer elke dag. In de eerste week hebben scholen nog de keuze, vanaf volgende week maandag zijn ze verplicht om weer volledig open te zijn.
"Dat scholieren dit schooljaar nog minimaal 6 weken volledig fysiek onderwijs krijgen, maakt een groot verschil. Niet alleen voor de schoolprestaties, maar ook voor hun welzijn", vindt minister Arie Slob. Onder het personeel bestaat echter onrust, zeker omdat nog niet alle docenten zijn gevaccineerd tegen het coronavirus. De Algemene Onderwijsbond (AOb) wees er vorige week op dat het oncontroleerbaar is of scholieren zich wel preventief testen op het virus, zoals de bedoeling is.
Een testverplichting bestaat niet, maar het Outbreak Management Team (OMT) vindt dat jongeren uit voorzorg twee keer per week een zelftest moeten doen als ze weer dagelijks naar school gaan. De AOb noemde die voorwaarde "onhaalbaar" en ook een deel van de scholen heeft er twijfels over. Volgens Slob worden de risico's echter al voldoende ingeperkt als de helft van de leerlingen en leraren zichzelf twee keer per week test.
Leerlingen hoeven vanaf nu geen 1,5 meter afstand meer te houden van elkaar. Ze moeten nog wel afstand houden van het onderwijspersoneel. Ook mondkapjes op de gangen blijven verplicht. Hart van Nederland/ANP
Deel dit artikel
Ja, ik wil graag wekelijks de nieuwsbrief van Hart van Nederland ontvangen met daarin het laatste nieuws en aanbiedingen die wijzelf of in samenwerking met onze partners organiseren.
Meld je aan om wekelijks onze nieuwsbrief te ontvangen. Je kan je altijd uitschrijven. Persoonsgegevens worden verwerkt in overeenstemming met de Privacyverklaring van Talpa Network.