Moet er een groot nationaal feest of herdenkingsdag komen als corona definitief 'verslagen' is?

Veel mensen zullen zich nog wel de eerste persconferentie van Mark Rutte in het torentje herinneren en de impact die de coronapandemie had op de samenleving. Nu er voorzichtige hoop gloort aan de horizon dat we corona achter ons kunnen laten rijst ook de vraag hoe we als samenleving moeten reageren op dit nieuws. Is het een reden voor een nationale feestdag of moet er een sober herdenkingsmoment komen?

Dinsdag (22 november) is het de duizendste dag van de coronacrisis in Nederland. Bijna drie jaar geleden, op 27 februari 2020, kreeg een man uit het Brabantse Loon op Zand te horen dat hij het virus had opgelopen, en de eerste Nederlandse patiënt was een feit. Sindsdien waren de mondkapjes niet meer uit het straatbeeld weg te denken en doken de 1,5 meter-regels, lockdowns en een avondklok op. Ook zaten miljoenen Nederlanders aan de buis gekluisterd bij de persconferentie van het kabinet.

Einde coronapandemie mogelijk in zicht

Voorbij is de coronapandemie zeker nog niet, maar de situatie begint er wel steeds beter uit te zien. Als er in de komende maanden niets geks gebeurt, komt het einde in zicht. Ook de beruchte 'code zwart' in de ziekenhuizen is voorlopig ver weg. Dat zegt Susan van den Hof, hoofd van het Centrum voor Epidemiologie en Surveillance van Infectieziekten van het RIVM. Het aantal positieve tests daalt snel, terwijl dit in het najaar juist zou moeten toenemen. Volgens het RIVM komt dit doordat mensen bescherming hebben opgebouwd en minder vatbaar zijn door vaccinaties en door eerdere besmettingen.

Vieren of herdenken?

Moeten we het einde van de coronacrisis herdenken nu het einde in zicht lijkt? Een nationale feestdag gaat wat ver, vindt cultuurwetenschapper Peter Jan Margry. "Vieren is niet het juiste woord," vertelt hij aan Hart van Nederland.

Volgens hem is er echter wel behoefte om de pandemie te herdenken. Volgens het RIVM zijn er in Nederland bijna 23.000 mensen overleden door het virus. "Er is veel gebeurd. Denk aan de tijd dat we niet samen mochten komen en begrafenissen maar heel beperkt gedaan konden worden", legt Margry uit. "Er is behoefte in de samenleving om daar een dag voor te nemen om daarbij stil te staan en de mensen te herdenken die gestorven zijn."

Wat ook een optie is, is een herdenkingsplek. "Mensen vinden het prettig om plekken te hebben waar ze stil kunnen staan bij iets dat ingrijpend op het leven is geweest", legt de cultuurwetenschapper uit. "Je zou kunnen overwegen om een nationaal coronamonument op te richten, net zoals er ook een plek is om mensen die aan kanker zijn overleden te gedenken."

Speciaal comité voor coronaherdenking

In maart werd bekendgemaakt dat een speciaal comité met plannen zou komen voor ‘Stilstaan bij Corona', zoals de herdenkperiode formeel genoemd wordt. Een nationale herdenking zou daar eventueel onderdeel van kunnen worden. In juli werd bekend dat er dit jaar geen nationale coronaherdenking zou komen, omdat de besmettingen toen nog opliepen. Het is nog onduidelijk of en hoe er op een later moment stilgestaan wordt bij de gevolgen van de pandemie.

ANP / Hart van Nederland