Dit weten we over de nieuwe, besmettelijkere omikronvariant

De nieuwe omikronvariant van het coronavirus is door het RIVM nu officieel vastgesteld in Nederland. Zoals verwacht gaat het om besmette reizigers die vrijdag vanuit Zuid-Afrika zijn aangekomen op Schiphol. Moeten we ons zorgen maken nu de mutatie ook hier is?

In totaal zijn 624 passagiers die vrijdag vanuit Zuid-Afrika aankwamen op Schiphol getest door de GGD. 61 van hen bleken corona te hebben en zijn naar een quarantainehotel gebracht. Ze moeten daar verplicht in isolatie blijven. Het RIVM heeft hun testmonsters verder onderzocht en zeker dertien passagiers blijken besmet met de nieuwe omikronvariant

Het gaat de laatste dagen volop over de nieuwe omikronvariant (officieel B.1.1.529). Die is vernoemd naar een letter uit het Griekse alfabet, net als eerdere varianten. De mutatie is vermoedelijk in het zuiden van Afrika ontstaan, waar relatief weinig mensen zijn gevaccineerd en dus weinig mensen antistoffen hebben. Hierdoor kan het virus gemakkelijker muteren.

Nog veel onduidelijk over 'omikron'

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft de mutatie als 'zorgelijk' bestempeld, maar verder is er nog veel onduidelijk. Wel staat vast dat de nieuwe variant besmettelijker is dan eerdere versies van het coronavirus. Dat blijkt uit de eerste studies die zijn gedaan naar het veranderde virus.

Zo zijn de onderzoekers erachter gekomen dat het spike-eiwit - waarmee het virus onze cellen binnendringt - bij 'omikron' op 32 plekken afwijkt. Eerdere varianten zoals 'delta' hadden minder afwijkingen. Daarnaast is het aantal besmettingen in Zuid-Afrika binnen een paar dagen enorm omhoog geschoten, wat kan duiden op een hogere besmettelijkheid.

Veel meer dan dat weten we op dit moment niet over de mutatie. Zo is onduidelijk of mensen er zieker door worden. Bovendien is het nog een raadsel of de huidige vaccins ook effectief zijn tegen de nieuwe variant. Moderna heeft wel al een boostershot in ontwikkeling voor 'omikron'. De farmaceut hoopt binnen twee maanden een eerste testmiddel klaar te hebben.

Reisbeperkingen voor zuidelijk Afrika

Uit vrees voor de omikronvariant voeren steeds meer landen reisbeperkingen in voor zuidelijk Afrika. Behalve ons land gaat weren ook onder meer het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk, Italië en Australië reizigers uit die regio. De Europese Commissie wil dat er onmiddellijk gestopt wordt vliegen naar de zuidelijke punt van het continent.

Ondertussen mogen Nederlanders wel nog steeds vanuit Zuid-Afrika naar hier komen. Wel moeten zij bij aankomst een dubbele negatieve testuitslag laten zien. Op Schiphol is een speciale teststraat ingericht waar passagiers zich ook direct opnieuw kunnen laten testen. De GGD verzoekt iedereen dringend om de uitslag daarvan thuis in isolatie af te wachten.

Mensen die eerder deze week zijn teruggekomen uit de Afrikaanse regio worden tegelijkertijd opgeroepen om zich alsnog te laten testen op corona en de komende dagen voor de zekerheid vijf dagen in thuisquarantaine gaan. Het gaat om reizigers uit Zuid-Afrika, Namibië, Botswana, Zimbabwe, Mozambique, Malawi, Lesotho en Eswatini (Swaziland).

Hart van Nederland/ANP