Commissie-Sorgdrager: overheid faalde in fipronilcrisis

Niet alleen de eiersector maar ook de overheid heeft voedselveiligheid niet hoog genoeg in het vaandel staan. Dat concludeert een commissie onder leiding van oud-minister Winnie Sorgdrager die onderzoek heeft gedaan naar de fipronil-crisis van vorig jaar. Zij stelt daarnaast vast dat het toenmalige kabinet de Tweede Kamer niet goed over die affaire heeft geïnformeerd. https://twitter.com/CharlotteHvNL/status/1011190325363269632 Bij toezichthouder NVWA krijgt voedselveiligheid "te weinig aandacht'', aldus de commissie. En ook de ministeries die verantwoordelijk zijn voor volksgezondheid en voedselkwaliteit (VWS en LNV) zijn zich onvoldoende bewust van hun taak. Zij zouden bijvoorbeeld meer moeten doen om zelfregulering in de branche te versterken. Nu wordt de NVWA daarmee te zwaar belast, terwijl die juist toezicht zou moeten houden.

Chickfriend

Honderden pluimveebedrijven moesten vorig jaar tijdelijk op slot nadat het bestrijdingsmiddel fipronil was aangetroffen in eieren. Het gif was daar terechtgekomen doordat het bedrijf Chickfriend het had gebruikt om bloedluis bij kippen tegen te gaan. https://twitter.com/CharlotteHvNL/status/1011188233672290304 Volgens de commissie hadden bij kippenboeren "alarmbellen moeten gaan rinkelen'' toen zich opeens een "wondermiddel'' tegen die parasiet aandiende. Het duurde vervolgens te lang voordat er inzicht kwam in de risico's voor de volksgezondheid. "Economische en financiële belangen mogen nooit voorrang krijgen op het belang van voedselveiligheid'', aldus Sorgdrager. Het kabinet trekt zich de harde conclusies aan. Minister Bruno Bruins (Volksgezondheid) en zijn collega Carola Schouten (Voedselkwaliteit) willen de aanbevelingen van de commissie-Sorgdrager opvolgen, schrijven ze aan de Tweede Kamer.  Op enkele harde verwijten van de commissie gaan de beide ministers niet in.

Extra geld

De politiek valt volgens de commissie ook aan te rekenen dat toezichthouder NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit) het werk niet aankon en daardoor steken liet vallen. Maar Bruins noch Schouten wil de NVWA extra geld beloven. Ze wijzen erop dat het kabinet bij zijn aantreden al een extraatje voor de dienst heeft uitgetrokken. De beide ministers erkennen wel dat zij meer de touwtjes in handen moeten nemen om de voedselveiligheid te bewaken. De commissie stelt dat bij kippenboeren, maar ook bij de NVWA en op de ministeries de voedselveiligheid te weinig vooropstaat. Het kabinet vraagt te weinig zelfregulering van de eiersector. Dat moet veranderen, beamen de ministers. Ze omarmen de plannen die de sector zelf daartoe heeft gemaakt en gaan afspraken maken over onder meer gerichte controles en een meldplicht.

Al in november 2016

De NVWA hoorde al in november 2016 van het gebruik van fipronil op eierbedrijven, maar verzuimde in te grijpen. De zaak werd aan justitie overgedragen, zodat die kon onderzoeken of er sprake was van fraude. Maar de NVWA had zelf ondertussen verder moeten nagaan of de consument risico liep, vindt de commissie. Dat onderzoek kan, hoewel de NVWA dat steeds heeft tegengesproken, wel degelijk samengaan. Maar "je kunt de politiek wel verwijt maken'' dat de toezichthouder tekortschoot, vindt de commissie. De NVWA is, in de hoop dat door fusies minder geld nodig was, door de overheid uitgekleed. Die vroeg "daarmee om moeilijkheden''. Gebrek aan mankracht en kennis breekt de dienst al jaren op. ANP