Eikenprocessierups is terug en vroeger dan we gewend zijn

De beruchte eikenprocessierups is weer terug in het land en met het beestje ook weer een boel last voor de mensen die ongelukkig genoeg zijn om in aanraking te komen met de prikkelende haartjes van het diertje. Door de warmte van de laatste weken verplaatsen de rupsen zich sneller dan voorgaande jaren. Ze vervellen eerder en gaan samen op zoek naar plekjes in de schaduw. Hierdoor wordt de kans groter dat mensen in aanraking komen met de haren van de rups.

Brandharen

De brandharen van de eikenprocessierups kunnen voor mensen erg vervelend zijn: de pijlvormige haartjes hebben kleine weerhaakjes en kunnen de huid, ogen en luchtwegen binnendringen. Daarbij komen stoffen vrij die die reacties oproepen op die lijken op allergische reacties. De klachten kunnen bestaan uit jeuk en huiduitslag, ademnood en zware oogirritaties. Ze kunnen worden veroorzaakt door direct contact met de huid, maar ook door brandharen die met de wind zijn meegevoerd. In het algemeen verdwijnen de klachten binnen enkele dagen. Als het langer duurt, is het slim om naar de huisarts te gaan. Het wordt aangeraden om vooral niet te krabben als je in aanraking bent gekomen met de haartjes van de rups. Afspoelen met koud water is een betere oplossing. Een aantal gemeenten vermindert de overlast van de rups door de nesten te laten verwijderen. Zo moeten zij de nesten die vlakbij scholen staan verwijderen. De brandharen van de eikenprocessierups kunnen overigens vijf tot zes jaar actief blijven.

Herkenning

De rupsen hebben een zwartbruine kop en een zwartgrijs lichaam, met een donkergrijze rugstreep. Ze hebben lange, grijzig witte beharing. Deze haren staan op roodachtig oranje wratten. Over de stigma's loopt een lichte lijn. Vooral het gedrag van de Eikenprocessierups is kenmerkend, wanneer ze "in processie" tegen de stam van eiken te vinden zijn. De eikenprocessierups is de larve van Thaumetopoea processionea, een nachtvlinder. Deze vlinder legt zijn eitjes in de toppen van eikenbomen. Wanneer deze rond half april in blad komen, komen de eitjes uit. De rupsen gaan ’s nachts vanuit de nesten in een grote groep op zoek naar voedsel: de zogenaamde "processies". Overdag zitten de rupsen bij elkaar in een spinsel tegen de stam of dikkere takken, waar ze later ook verpoppen. Deze 'nesten' bestaan uit een dicht spinsel van vervellingshuidjes met brandharen en uitwerpselen.