Coronaspoedwet door de Eerste Kamer: dit is alles wat je moet weten

De Eerste Kamer heeft zoals verwacht de tijdelijke coronawet aangenomen. In een hoofdelijke stemming steunden 48 senatoren van de coalitiepartijen en GroenLinks, PvdA, SGP en 50PLUS de spoedwet, die een wettelijke grondslag moet geven aan het coronabeleid. Tegen waren 24 senatoren van FvD, PVV, fractie-Otten, SP en Partij voor de Dieren. Maandag tijdens de behandeling werd al duidelijk dat het kabinet kon rekenen op een ruime meerderheid voor het wetsvoorstel. Volg het laatste nieuws over het coronavirus in Nederland via liveblog De tijdelijke coronaspoedwet kwam niet zomaar tot stand. Sinds het eerste concept is er flink aan de wet gesleuteld. Wat staat er in het uiteindelijke wetsvoorstel? En wat zijn de grootste wijzigingen ten opzichte van het eerste concept? Een opsomming van de belangrijkste feiten. Allereerst antwoord op de vraag waarom het kabinet deze tijdelijke wet überhaupt zo graag wil invoeren. De coronaspoedwet dient als juridische basis voor de maatregelen die het kabinet neemt om verdere verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Nu leunt handhaving van de maatregelen nog op noodverordeningen die plaatselijk of regionaal gelden. Lees ook: Zo werkt de CoronaMelder-app van Hugo de Jonge

Belangrijkste veranderingen coronaspoedwet

De Tweede Kamer bereikte op 1 oktober een akkoord over het wetsvoorstel. Daar ging een periode van veel discussie en gesleutel vooraf. Een van de belangrijkste veranderingen is dat de wet geldig is voor maar drie maanden, met mogelijkheid tot verlenging. Minister Hugo de Jonge zette in het oorspronkelijke voorstel in op een geldigheid van zes maanden. Een tweede belangrijke wijziging is de macht van de minister en met name de inperking daarvan. In het eerste concept kon De Jonge de wet nog verlengen, zolang hij het parlement daarvan op de hoogte stelde. In het voorstel waar de Eerste Kamer dinsdag over stemt, moet het kabinet de Kamer goed informeren over verlenging van de spoedwet. Ook de Raad van State mag hierover haar licht laten schijnen. Lees ook: Politiebonden en boa's: 'Mondkapjesplicht valt niet te handhaven'

Meer inzicht en zeggenschap voor Kamer

In het uiteindelijke wetsvoorstel krijgt de Tweede Kamer überhaupt meer inzicht en zeggenschap over de maatregelen die het kabinet wil invoeren. Partijen kunnen hierdoor plannen bijsturen of afwijzen. Als haast geboden is, kan een maatregel per direct ingaan. Maar de Kamer kan binnen een week de maatregel alsnog wijzigen. Een andere belangrijke wijziging is de verlaging van de coronaboete. Die zou eerst 390 euro zijn, maar wordt definitief 95 euro. Ook zullen overtreders geen strafblad overhouden aan hun ongehoorzaamheid. In de praktijk wordt dit beleid nu al gevoerd overigens. Ten slotte komt er géén landelijk bezoekverbod in verpleeghuizen. Mensen in verpleeghuizen kunnen hierdoor altijd bezoek ontvangen van tenminste een familielid of een naaste. Lees ook: Bezoek in verpleeghuizen is weer mogelijk: dit mag wel en niet

Wat staat er niet in

Tegenstanders van de wet vreesden dat de wet verregaande maatregelen mogelijk zou maken. Zo was er de angst dat controle achter de voordeur mogelijk zou worden, dat het houden van 1,5 meter afstand wettelijk verplicht zou worden en dat gebruik van de CoronaMelder-app zou worden verplicht. Dit staat allemaal niet in de coronaspoedwet. Ook wordt er niet gerept over een mondkapjesplicht. Het kabinet blijft voorlopig bij een dringend advies voor het dragen van mondkapjes in openbare ruimtes die niet in de buitenlucht zijn. Beschermingsmiddelen - zoals mondkapjes - kunnen wel worden aangemerkt als noodzakelijk, als de 1,5 meter afstand niet kan worden gewaarborgd.

Mondkapjesplicht

Maar het kabinet werkt wel aan een manier om het wettelijk verplicht te maken om de kapjes op bepaalde plaatsen te dragen. De beide Kamers ontvangen op korte termijn van het kabinet de regelingen over de aanstaande mondkapjesplicht en de maatregelen die nu in de noodverordeningen staan. Ook de routekaart komt er als regeling in. Dat is een overzicht waarin de maatregelen staan die worden genomen bij de vier risiconiveaus: waakzaam, zorgelijk, ernstig en zeer ernstig. Beide Kamers kunnen daarover debatteren, maar alleen de Tweede Kamer kan erover stemmen.

Felle kritiek

Alsnog klinkt er uit diverse hoeken felle kritiek op de wet. Op diverse locaties, waaronder het Plein in Den Haag, werd meermaals luid geprotesteerd tegen de komst van de wet. Bij verschillende betogingen moest de politie eraan te pas komen om de demonstraties te ontbinden. Tientallen mensen werden eerder deze maand aangehouden, onder wie Viruswaarheid-voorman Willem Engel. Lees ook: Opnieuw demonstranten opgepakt bij protest tegen coronaspoedwet in Den Haag Dinsdagavond is bij SBS6 vanaf 18:58 uur een extra uitzending van Hart van Nederland en de persconferentie met premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge te zien. ANP/Redactie