Milieu en Gezondheid
26 mei 2020, 03:00
Nederland komt langzaam maar zeker uit de gedeeltelijke lockdown. Verschillende maatregelen worden langzaam versoepeld, maar er blijven maatregelen gelden om verdere verspreiding van het nieuwe coronavirus in Nederland tegen te gaan. Volg in dit liveblog de belangrijkste ontwikkelingen rond de coronacrisis.
Het aantal corona-doden in Nederland is opgelopen tot 5.856
In totaal zijn er tot nu toe 45.578 mensen in ons land positief getest op het virus.
De toestroom in de ziekenhuizen lijkt af te vlakken: 11.690 coronapatiënten zijn tot nu opgenomen (geweest).
Er liggen op dit moment in totaal 188 coronapatiënten op de intensive care.
Bedrijven in de vleesverwerkende industrie gaan meer doen om hun werknemers te beschermen tegen besmetting met het coronavirus. Die toezegging hebben ze dinsdag gedaan, zei minister Carola Schouten na een gesprek met vertegenwoordigers van de vleesverwerkers. Aanleiding voor het gesprek was een uitbraak in een slachthuis in Groenlo. Na testen bleek een kleine 20 procent van de medewerkers te zijn besmet met het virus, 10 procent van hen had klachten. In slachthuizen werken veel arbeidsmigranten, die vaak dicht op elkaar zijn gehuisvest en ook dicht op elkaar werken. De vleesverwerkers gaan onder meer kijken hoe de werknemers van de slachthuizen naar hun werk worden vervoerd, en hoe ze worden gehuisvest. Ook wordt er gekeken hoe in de slachthuizen verdere maatregelen kunnen worden getroffen. Volgens Schouten is het aan de sector om te laten zien dat medewerkers veilig kunnen werken in de slachthuizen. "We blijven in gesprek om te zien wat nodig is", zei Schouten, die benadrukte dat het niet aan haar is om slachthuizen te sluiten. Maandag zei de minister na overleg met de coalitie dat de sector met aanvullende plannen moest komen. "Als dat onvoldoende is, dan moet ik ook de medewerkers van de NVWA gaan beschermen", zei ze toen. Zonder NVWA-toezicht mag in een slachthuis niet worden geslacht. Die mogelijkheid ligt nog steeds op tafel.
Overtreders van de coronaregels moeten daaraan geen strafblad overhouden, vindt de Tweede Kamer. De Kamer gaat daarmee in tegen het kabinet. Voor mensen die zijn beboet omdat ze bijvoorbeeld met een te groot gezelschap op straat waren, zou de zogeheten justitiële aantekening moeten kunnen vervallen, vinden alle partijen op VVD en CDA na. Nu volgt op een bekeuring, bij volwassenen al gauw een kleine 400 euro, dikwijls zo'n aantekening. Omdat dat kan betekenen dat ze geen Verklaring Omtrent Gedrag kunnen krijgen, kan hen dat hinderen in hun carrière, waarschuwde DENK-voorman Farid Azarkan. Dat valt in de praktijk mee, wierp het kabinet eerder tegen. De aantekening is meestal niet relevant voor bijvoorbeeld werk in het onderwijs, en zal voor een aspirant-leraar dus ook geen belemmering betekenen. Bovendien vervalt de aantekening na vijf jaar. En jongeren ontkomen er doorgaans al aan. Boetes zijn voor hen in de regel niet hoger dan 95 euro, en dat is te laag voor een strafblad.
Alle medewerkers bij vleesverwerkingsbedrijf Vion in Groenlo zijn getest op het coronavirus. Dat heeft voor zover bekend niet geresulteerd in nieuwe positieve tests, meldt de veiligheidsregio. Zo'n 10 procent van de besmette mensen heeft klachten. Zondag werd duidelijk dat 147 van de 657 medewerkers van de vestiging van Vion in Groenlo waren besmet met het coronavirus. Zo'n dertig medewerkers moesten nog worden getraceerd. De veiligheidsregio had het bedrijf 48 uur gegeven om alle gegevens van medewerkers aan te leveren. Dat is inmiddels gebeurd en zij zijn ook getest. Van de 147 positief geteste medewerkers wonen er 68 in Nederland en 79 in Duitsland. De GGD's doen bron- en contactonderzoek. Voor alle 657 medewerkers geldt dat zij gedurende 14 dagen in thuisquarantaine moeten blijven. Vion heeft aangeboden in specifieke gevallen huisvesting aan te bieden als dat nodig is.
In Duitsland valt nog "veel te verbeteren" als het gaat om de controle op grenswerkers die besmet zijn met het coronavirus. Dat zei minister-president Armin Laschet van de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen na overleg dinsdag met premier Mark Rutte. De kwestie is actueel omdat vorige week bleek dat veel personeelsleden van een slachthuis van vleesverwerker Vion in Groenlo besmet zijn met het virus. Een groot deel van de besmette werknemers woont vlak over de grens in Noordrijn-Westfalen. De lokale Duitse gezondheidsdiensten moeten de quarantaine van de werknemers bevelen en de woonomstandigheden in de gaten houden, zei Laschet. "Daar is nog veel te verbeteren." De gezondheidsdiensten controleren volgens hem nu wel of de werknemers van het slachthuis zich aan de quarantaineregels houden.
Terwijl veel leraren zich zorgen maken over de volledige heropening van de basisscholen vanaf volgende week dinsdag, laat het protocol waarin de belangrijkste RIVM-richtlijnen worden vertaald in concrete maatregelen langer op zich wachten. De PO-Raad laat weten dat eerst nog advies moet binnenkomen van het Outbreak Management Team (OMT), waarin gezondheidsdeskundigen zitten van diverse instituten. Het gaat niet lukken om zoals de bedoeling was woensdag een nieuw protocol voor basisscholen te publiceren, meldt de raad die het primair onderwijs vertegenwoordigt. Bij het ontwikkelen van protocollen zijn ook de onderwijsvakbonden betrokken. Als de bonden en de PO-Raad eruit zijn, moeten de plannen ook nog worden afgestemd met ouderorganisaties, de kinderopvangbranche en de overheid.
Amsterdamse horecaondernemers krijgen tot het einde van het terrasseizoen, 31 oktober, meer ruimte voor hun terrassen, om zo gasten te kunnen ontvangen met de coronamaatregelen in het achterhoofd. Ze moeten wel aan een paar regels voldoen, heeft burgemeester Femke Halsema bepaald. Zo moet er genoeg ruimte overblijven voor voetgangers en mag de uitbreiding niet ten koste gaan van de volksgezondheid. De openbare ruimte moet hoe dan ook toegankelijk blijven. Café- en restaurantuitbaters moeten voor uitbreiding van hun terras overleggen met omwonenden en ondernemers in de buurt. De terrassen mogen komen op pleinen, stoepen, brugvleugels, dekschuiten, parkeervakken, langs kades, aan de overkant van de weg en voor het pand van de buren, als die dat goedvinden. Het terras moet na sluitingstijd worden afgesloten.
In het ziekenhuis St Jansdal in Harderwijk is sprake van een corona-uitbraak op een verpleegafdeling. "Er is een stijging geconstateerd op een verpleegafdeling waar niet-Covidpatiënten liggen. Plotseling testte een aantal patiënten die er al een tijdje lagen positief", zegt zorgmanager Frits van der Velde in het NPO Radio 1 Journaal. Het gaat om vier van de zeventien patiënten. De mensen om wie het gaat, testten eerder tijdens hun opname nog negatief. De oorzaak van de besmetting wordt onderzocht. Volgens Van der Velde kan het komen door het bezoek - dat volgens hem maar mondjesmaat wordt toegelaten, maar ook kan een personeelslid de bron zijn of werd het virus door een langere incubatietijd eerder niet opgemerkt. Van der Velde wijst erop dat in het St Jansdal het aantal coronapatiënten sowieso al langzamer terugliep dan in andere ziekenhuizen, omdat er "in de buurt een aantal haarden is", wat zorgt voor aanhoudende instroom. Een aantal patiënten is overgebracht naar andere ziekenhuizen om de druk te verlichten. Ook zijn niet-spoedeisende operaties afgebeld.
Slechts 99 van de 2100 medewerkers uit het basisonderwijs en de kinderopvang die zich de afgelopen weken hebben laten testen op het coronavirus, bleken besmet. Dat is 2,8 procent van iedereen uit deze beroepsgroepen die een test heeft ondergaan, zo meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Onderwijs- en opvangmedewerkers mogen zich sinds 6 mei laten testen op het virus als daar aanleiding voor is. Ze kunnen terecht bij de 'teststraten' van de GGD, de huisarts of het ziekenhuis. Slechts 1 van de 99 mensen bij wie het virus werd geconstateerd is in het ziekenhuis opgenomen. Het RIVM benadrukt dat het de cijfers "nauwlettend in de gaten" blijft houden, ook als het voortgezet onderwijs volgende week weer de deuren opent.
Het aantal coronapatiënten dat wordt behandeld op een intensive care, is gedaald naar 188. Dat zijn er 35 minder dan op maandag, de grootste daling in twee weken tijd. In de komende dagen daalt het aantal patiënten op de ic's naar ongeveer 150, verwacht het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Op de ic's in Nederland liggen 187 coronapatiënten. Bovendien wordt iemand in Duitsland behandeld. Verpleegafdelingen van ziekenhuizen behandelen 698 coronapatiënten. Op de intensivecareafdelingen liggen 499 patiënten met andere aandoeningen dan het coronavirus. Dat betekent dat de Nederlandse ic's in totaal 686 mensen behandelen, minder dan gebruikelijk. Onder normale omstandigheden worden 800 tot 900 mensen op de ic's behandeld. Daarvoor hebben de ziekenhuizen zo'n 1150 bedden beschikbaar.
In de afgelopen week hebben 279 mensen een boete gekregen voor het niet naleven van de noodverordening rond corona. Dat is ruim 30 procent minder dan de week ervoor, meldt de politie op Twitter. Ze benadrukt dat de politie mensen blijft aanspreken op onveilig gedrag en waar nodig handhaaft. Voor jongeren tot 18 jaar bedraagt de boete 95 euro. Ook is een HALT-straf mogelijk. Volwassenen betalen 390 euro en krijgen een aantekening op het strafblad.
De experts van het Outbreak Management Team (OMT) zijn nog niet zover dat ze het kabinet adviseren om de sportscholen te heropenen, zo schrijft de NOS. Het OMT heeft maandag wel gesproken over de voorwaarden waaronder dit in de toekomst kan gebeuren. Maar de wetenschappelijke adviseurs van de regering hebben geen concreet advies geformuleerd over wanneer dit kan. Verschillende bronnen binnen het OMT zeggen tegen de NOS dat de sportscholen nog geduld moeten hebben. Als het kabinet niet afwijkt van het advies van de experts betekent dat een forse tegenvaller voor de sportscholen. In de meeste gevallen volgt de regering de adviezen van het OMT.
Een onderzoeksteam van het Amsterdam UMC wil het coronavirus "ontkronen", zoals het academische ziekenhuis het noemt. Hoogleraar en oncologisch onderzoeker Arjan Griffioen ontwikkelt een vaccin dat zich specifiek richt op de uitsteeksels die het virus zijn kenmerkende kroonachtige vorm geven. "We weten dat het lichaam wel antistoffen maakt tegen het coronavirus, maar die werken slecht of pas in een laat stadium. Daarom maken we het immuunsysteem kwaad tegen moleculen die normaal niet of nauwelijks herkend worden", legt Griffioen het idee uit. Het is de bedoeling dat door het vaccin antistoffen worden aangemaakt die zich hechten aan de uitsteeksels van het virus, de zogeheten spikes. Op die manier willen de Amsterdamse onderzoekers voorkomen dat het virus cellen binnendringt en zich verder vermenigvuldigt in het lichaam. Over vijf tot zes maanden hoopt Griffioen het eerste vaccin klaar te hebben, dat dan eerst op dieren moet worden getest en daarna op menselijke proefpersonen.
Het aantal Nederlanders van wie vaststaat dat ze zijn overleden door het coronavirus, is gestegen met 26. Daarmee komt het totale dodental in Nederland nu op 5856, zo blijkt uit de laatste cijfers die het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dinsdag publiceerde. In de RIVM-rapportages worden alleen mensen meegeteld van wie met een test is vastgesteld dat ze waren besmet met het virus. Het werkelijke dodental is hoger. De afgelopen weken is het aantal sterfgevallen door het coronavirus flink afgenomen. Dat geldt ook voor ziekenhuisopnames. Ziekenhuizen hebben volgens de laatste gegevens die het RIVM heeft binnengekregen 10 nieuwe coronapatiënten opgenomen. In de cijfers zit enige vertraging, omdat GGD'en sterfgevallen en ziekenhuisopnames soms pas dagen later doorgeven. Het virus is vooral gevaarlijk voor ouderen en mensen met onderliggende aandoeningen, met name hart- en vaatziekten, diabetes en chronische longziekten. Veruit de meeste overledenen waren ouder dan 70 jaar. Uit de cijfers blijkt verder dat een steeds lager percentage van de afgenomen coronatests positief is: de afgelopen twee weken werd het virus bij slechts 5 procent van de geteste personen geconstateerd. Eind maart lag dat percentage nog op 29 procent.
Driekwart van de Nederlanders vindt het acceptabel dat het kabinet en de veiligheidsregio's maatregelen nemen om de verspreiding van het coronavirus in te dammen, zonder dat eerst de Tweede Kamer of gemeenteraden daarover zijn gehoord. In een onderzoek van I&O Research in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken zegt 76 procent van de ondervraagden dat. Meer dan de helft (54 procent) vindt dat die verminderde democratische invloed zo lang mag duren als het kabinet nodig vindt. Precies een derde vindt dat het alleen als tijdelijke maatregel is te billijken. De tevredenheid over de landelijke democratie is zelfs gestegen. Beoordeelden de Nederlanders de nationale democratie twee jaar geleden nog met een 6,3, dat rapportcijfers is nu gestegen naar een 7. Vooral lager en middelbaar opgeleiden zijn de democratie positiever gaan zien. De waardering voor de plaatselijke democratie is gelijk gebleven.
De meeste leraren en ondersteunende medewerkers op basisscholen hebben grote twijfels bij het kabinetsbesluit om de scholen vanaf 8 juni volledig te openen. Een derde steunt het besluit, terwijl 69 procent liever de huidige situatie met halve klassen had doorgezet. Dat meldt onderwijsbond AOb op basis van een vragenlijst die door bijna 8000 mensen is ingevuld. Daarbij gaat het om personeel op reguliere basisscholen en in het speciaal (basis)onderwijs.
De PvdA wil pas het nieuwe corona-noodpakket voor het bedrijfsleven steunen als het kabinet de ontslagboete daarin niet schrapt, maar aanhoudt tot 1 september. En om bedrijven in de hardst getroffen sectoren beter te ondersteunen, moeten daar de loonkosten van werknemers niet tot 90 procent worden vergoed maar 100 procent. Ook zouden noodlijdende bedrijven de mogelijkheid moeten krijgen om oudere werknemers eerder met pensioen te kunnen laten gaan. PvdA-leider Lodewijk Asscher zal dat donderdag naar voren brengen in het debat over het tweede steunpakket in verband met de coronacrisis, bevestigt een woordvoerder van de oppositiepartij berichtgeving dinsdag in de Telegraaf.
Kinderrechten zijn wereldwijd ernstig in het geding door de uitbraak van het coronavirus. Dat constateert KidsRights. Zo pakt volgens de internationale kinderrechtenorganisatie thuisonderwijs als gevolg van de lockdown voornamelijk positief uit voor kinderen met hoogopgeleide ouders, maar leidt deze tot ongelijkheid met kinderen voor wie dat niet geldt. Ook wijst de organisatie op de duizenden kwetsbare basisschoolleerlingen die in Nederland uit beeld zijn geraakt na de lockdown. "Als de overheid dit vervolgens niet als een veiligheidsissue bestempelt, vraag je je af of de ernst van de zaak wel helemaal doordringt", aldus Marc Dullaert, oprichter van de Kidsrights. Daarom roept de organisatie de overheid op om zo snel mogelijk een veiligheidsonderzoek uit te voeren, "ook ter voorkoming dat deze kinderen bij een eventuele tweede golf weer van de radar verdwijnen".
Een op de tien Nederlanders komt momenteel moeilijk rond vanwege de coronacrisis. Het gaat vooral om mensen met een bijstands- of arbeidsongeschiktheidsuitkering, laagbetaalde zzp'ers en laagbetaalde flexwerkers. Dat meldt platform Wijzer in geldzaken op basis van een onderzoek onder meer dan duizend Nederlanders. Lees meer.
Stel het schrappen van de ontslagboete uit, verhoog de loonsteun voor zwaar getroffen sectoren en maak eerder geld vrij om mensen vroeger met pensioen te laten gaan. Met die inzet wil de PvdA het nieuwe economische noodpakket wel steunen. Maar als minister Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) niks verandert, waarschuwt partijleider Asscher, dan verspeelt hij de steun van de PvdA, meldt De Telegraaf. De sociaaldemocraten en de rest van de linkse oppositie spelen een belangrijke rol wanneer de Kamer donderdag met Koolmees debatteert over het nieuwe steunpakket. De minister heeft meerdere keren laten weten "brede politieke steun" te willen voor het "noodpakket 2.0". De bewindsman verloor afgelopen weken al de steun van PVV, GroenLinks, SP en de PvdA. Die vinden dat de ontslagboete in stand moet blijven - bedrijven die werknemers ontslaan missen dan niet alleen looncompensatie, maar betalen ook een boete van 50 procent over dat bedrag.
Vleesverwerkers moeten dinsdag met plannen komen om hun personeel beter te beschermen tegen het nieuwe coronavirus, anders stopt de verplichte controle op hun werk door de NVWA en moeten zij dicht. Een ultimatum dat landbouwminister Carola Schouten heeft gesteld, loopt dinsdagavond af. Vorige week werd een slachthuis van vleesverwerker Vion in Groenlo gesloten, toen een groot deel van het personeel besmet bleek met het coronavirus. Ook enkele inspecteurs van de NVWA zijn positief getest. Daarop zijn slachthuizen in een brief gewezen op de regels waaraan zij moeten voldoen. In slachthuizen werken veel arbeidsmigranten die vaak ook nog dicht bij elkaar gehuisvest zijn. "Mensen die niet in de sterkste positie zitten", aldus Schouten. Dat geeft werkgevers volgens haar "een extra verantwoordelijkheid" om te zorgen dat zij veilig hun werk kunnen doen.
Een ruime meerderheid van de leraren ziet een volledige heropening van basisscholen niet zitten, schrijft het AD. Ze stellen dat de hygiënemaatregelen en 1,5 meterregel nu al nauwelijks zijn te handhaven in halve klassen. "Met volle klassen wordt dat probleem prangender." Dat blijkt uit een peiling van de grootste onderwijsbond AOb die door bijna 8000 leden is ingevuld. Het gros van de respondenten staat voor de klas op reguliere basisscholen, maar ook schoolleiders, ondersteunend personeel en werknemers vanuit het speciaal (basis)onderwijs hebben de vragenlijst ingevuld. Slechts 29 procent van het onderwijspersoneel in het reguliere basisonderwijs staat achter de volledige heropening op 8 juni. Dat is opvallend, want de gedeeltelijke terugkeer naar de klas op 11 mei werd nog door 72 procent gesteund. ANP/Redactie
Deel dit artikel
Ja, ik wil graag wekelijks de nieuwsbrief van Hart van Nederland ontvangen met daarin het laatste nieuws en aanbiedingen die wijzelf of in samenwerking met onze partners organiseren.
Meld je aan om wekelijks onze nieuwsbrief te ontvangen. Je kan je altijd uitschrijven. Persoonsgegevens worden verwerkt in overeenstemming met de Privacyverklaring van Talpa Network.