GroenLinks wil metershoog beeld VOC-held Coen verwijderen uit stadscentrum Hoorn

De anti-racismeprotesten zorgen ervoor dat de discussie over de koloniale standbeelden weer oplaait. Onder meer in de Verenigde Staten en Engeland worden beelden door woedende burgers van hun sokkel getrokken. Ook in Nederland staan verschillende beelden die verwijzen naar bijvoorbeeld de VOC–tijd. Neem het Noord-Hollandse Hoorn, daar staat op het plein midden in het centrum een metershoog beeld van Jan Pieterszoon Coen. Het staat daar al sinds 1893, maar voor hoe lang nog?

'Beeld past niet meer in de tijd waarin we nu leven'

Als het aan GroenLinks ligt, niet lang meer. De partij laat het beeld van Coen het liefst zo snel mogelijk verwijderen uit de publieke ruimte. Ze willen dit gaan aankaarten tijdens de eerstvolgende raadsvergadering op 23 juni. “In 2011 was daar al sprake van, maar destijds is gekozen voor het plaatsen van een plaquette met extra uitleg over het leven van Coen”, vertelt fractievoorzitter Roy Drommel. ''In de huidige tijd, met de ‘black lives matter discussie’, gaat het gordijntje nog verder open'', ligt Drommel verder toe. Volgens de GroenLinks-fractie in Hoorn past het acht meter hoge beeld niet meer in de tijd waarin we nu leven. ''Daarom brengen wij graag een politiek – maatschappelijke discussie op gang. Ook om te voorkomen dat het beeld binnen afzienbare tijd door protestanten van zijn sokkel getrokken wordt. Dit zie je elders in de wereld al gebeuren.''

Slijpsteen

De Gemeente Hoorn is daar niet bang voor, maar staat wel open voor dialoog. Namens woordvoerster Marieke van Leeuwen komt de gemeente met een statement: ''In 2011 besloot de raad om het standbeeld te laten staan. Niet ter verering, maar als slijpsteen. Juist om de discussie en het gesprek over de zwarte kanten van onze geschiedenis openlijk te blijven voeren. Als gemeente gebruiken we die slijpsteen ook actief. Door in de tekst op de sokkel te verwijzen naar de gruwelijkheden die Coen beging. Dat doen we ook in de vorm van tentoonstellingen, kunst en de Coenlezing over thema’s die gerelateerd zijn aan de zwarte kanten van het verleden en heden. Tegelijkertijd staat het denken over onze geschiedenis natuurlijk niet stil. Wij begrijpen dat er door de recente ontwikkelingen in binnen- en buitenland weer meer aandacht is voor de zwarte kanten van de geschiedenis van ons land en dat dit mogelijk ook aanleiding kan zijn om het gesprek over het beeld opnieuw te willen voeren. Als er vanuit de politiek of de samenleving behoefte is om deze discussie opnieuw te voeren, dan kan dat via een raads- of burgerinitiatief. Het is dan aan de raad als om opnieuw deze afweging te maken.''

Verplaats het beeld

GroenLinks heeft al een plan voor het omstreden beeld. ''Waarom zetten we het niet in de tuin van het Westfries Museum neer?'', vraagt Drommel zich af. Het museum, dat in haar collectie veel ruimte ingeruimd voor het VOC-verleden van ons land, staat daar niet onwelwillend tegenover. ''Als nu, anno 2020, blijkt dat het beeld niet langer op de Roode Steen kan staan, ontfermen wij ons graag over het beeld'', vertelt directeur Ad Geerdink. Wel wil Geerdink een belangrijke kanttekening plaatsen: ''Vergeet niet dat het niet enkel het beeld zelf is dat onderdeel is van onze geschiedenis; ook het feit dat het al meer dan 120 jaar op deze plek staat, sinds 1893, zegt iets over hoe de beeldvorming en zienswijze door de jaren heen verandert. Ik bedoel; in de jaren 30 waren we nog trots op ons koloniale verleden, legde het koningshuis nog bloemen bij het beeld.''