Kan mijn huisdier ook ziek worden? En acht andere vragen over het coronavirus

Hart van Nederland legde woensdagavond tijdens het corona-spreekuur jullie meest gestelde vragen over het coronavirus voor aan drie experts. Te gast waren viroloog Marion Koopmans, Marieke van Schaik (directeur van het Rode Kruis) en Frank Oostdam, directeur van reisbrancheorganisatie ANVR. Het antwoord op de meest gestelde vragen lees je in dit artikel.

Hoe groot is de kans dat ik ziek wordt of er zelfs aan doodga?

"Dat hangt er erg vanaf wat je gaat doen", legt viroloog Marion Koopmans uit. "Als je van plan bent om morgen naar Wuhan te vliegen of naar een van de dorpjes in Italië waar nu het virus circuleert, dan heb je natuurlijk kans om het virus op te lopen. Hier in Nederland op dit moment echt niet." Mocht je toch besmet raken met het virus, dan is er nog altijd geen reden tot paniek. "Acht op de tien heeft milde klachten en twee op de tien worden er flink ziek van en krijgen longontsteking." De kans dat je aan het virus doodgaat is dan ook laag, stelt Koopmans. "De meeste informatie hebben we uit China en daar zien we dat ongeveer twee procent van de geïnfecteerde mensen die ziek zijn dood gaan." Lees ook: GGD's overspoeld met bezorgde telefoontjes, maar 'paniek is niet nodig' De viroloog waarschuwt wel voor bepaalde risicogroepen. "Naar mate je ouder bent en al wat andere gezondheidsproblemen hebt, dan heb je een hoger risico om ziek te worden," zegt Koopmans. "Dat wil nog niet zeggen dat iedereen die het krijgt heel ernstig ziek wordt en overlijdt, maar die kans wordt wel groter naar mate je ouder bent." Toch kunnen ook deze mensen vannacht met een gerust gaan slapen. "Het coronavirus is niet in Nederland en zelfs als het hier en daar met een reiziger opduikt, betekent dat nog niet meteen dat iedereen ziek wordt."

Hoe krijg ik het virus en hoe wordt het overgedragen?

"Het virus zit in de luchtwegen, dus achterin in de neus en in de longen", zegt viroloog Koopmans. "Het komt naar buiten als je hoest. Dan zit het in druppeltjes en die druppeltjes gaan niet zo heel ver weg, maar kunnen wel bijvoorbeeld ook je handen besmetten. Als je dan iemand een hand geeft en diegene haalt daarna zijn hand langs zijn neus, dan kan het worden overgedragen."

Kan mijn huisdier het virus krijgen? En kan ik het dan via mijn huisdier krijgen?

Koopmans zegt hier nog nader onderzoek naar te moeten doen. "Dat weten we nu nog niet."

Kan ik nog op vakantie naar risicogebieden?

"Er zijn eigenlijk maar twee gebieden waar je echt niet naartoe kan", legt Frank Oostdam van reisbrancheorganisatie ANVR uit. "Dat is het vasteland van China en de steden in Italië waar een negatief reisadvies voor geldt. Alle andere gebieden kun je normaal naartoe op vakantie." Oostdam raadt reizigers aan om voor vertrek de Reisapp van Buitenlandse Zaken te raadplegen. "Dat is heel handig. Je vult het land in, bijvoorbeeld Italië, en dan zie je precies hoe die risicogebieden lopen waarmee je kunt beoordelen of je daar veilig op vakantie kunt gaan of niet." Lees ook: Coronavirus in Europa: aantal besmettingen en dodenaantal lopen op Mocht je al een vakantie geboekt hebben naar een risicogebied, dan is er geen mogelijkheid om de reissom terug te krijgen als je besluit om niet te gaan. "De overheden in die landen dammen een besmettingshaard in, bijvoorbeeld het hotel op Tenerife. Maar dat betekent dat je op de rest van Tenerife prima vakantie kunt vieren. Er is dus geen enkele aanleiding om niet te gaan."

Is er in een vliegtuig of trein een grotere kans op besmetting?

"Er zijn studies gedaan en er zijn ook adviezen over. Zelfs als er iemand ziek in het vliegtuig zou zitten, dan zie je dat dat niet heel erg verspreid. Daar zijn ook protocollen voor", aldus Koopmans.

Wat gaat de overheid doen als het virus hier uitbreekt?

"Achter de schermen wordt er heel veel gedaan door de overheid. De ziekenhuizen en de huisartsen staan natuurlijk op scherp. We hebben in Nederland het RIVM en de GDD en ik denk dat het heel belangrijk is dat we de richtlijnen die zij geven goed in de gaten houden," zegt Marieke van Schaik, directeur van het Rode Kruis. Lees ook: Minister Bruins vindt het te vroeg voor extra maatregelen tegen coronavirus De GGD en het RIVM kwamen afgelopen dagen met verschillende berichten naar buiten. "Ik denk dat we over het algemeen kunnen vertrouwen op hun informatie. Wellicht was dat niet helemaal goed afgestemd op een bepaald moment", aldus Van Schaik. "Iedereen zit er bovenop en achter de schermen wordt er heel erg veel overlegd en gekeken wat we moeten doen in welk scenario."

Beschermt zo'n mondkapje nou echt?

"Het is heel belangrijk voor mensen die werken in de gezondheidszorg, die zorgen voor zieke mensen. Het is ook belangrijk om een mondkapje te dragen als je bijvoorbeeld thuis zou zorgen voor iemand die ziek is of als je zelf ziek bent", stelt Marieke van Schaik van het Rode Kruis. "Als je niet omgaat met zieke mensen, zoals wij, dan is het eigenlijk niet nodig." Afstand houden en een goede hygiëne is volgens Van Schaik veel belangrijker dan het dragen van een mondkapje. "Goed je handen wassen, twintig seconden lang alle kanten of een desinfecterende gel gebruiken. En je kleding wassen. Als iemand bij je heeft geniest, meteen je kleren in de was." Lees ook: Rode Kruis: Nederlanders weten te weinig over het gebruik van mondkapjes Wil je toch een mondkapje dragen? Dan is het belangrijk dat je deze op de juiste manier gebruikt. De Wereldgezondheidsorganisatie heeft daarom een video gemaakt, waarin stap-voor-stap (in het Engels) wordt uitgelegd hoe je het mondkapje aanbrengt en losmaakt. Van Schaik waarschuwt dat bij verkeerd gebruik, een mondkapje juist een grotere kans geeft op infectie.

Is er een vaccin beschikbaar?

"Dat is er nog niet, want daar is het virus te nieuw voor", zegt Koopmans, "maar er zijn al wel vaccins in de maak." De vaccins die al in de maak zijn waren oorspronkelijk bedoeld voor de bestrijding van SARS en MERS, twee andere infectieziekten uit de corona-familie. Medici onderzoeken nu hoe snel die vaccins kunnen worden bijgesteld om ook het nieuwe coronavirus te lijf te gaan. "Dat is volop gaande, dus de verwachting is dat over een paar weken de eerste testen op mensen zullen plaatsvinden." In de eerste fase zal het vaccin uitvoerig getest worden op bijwerkingen. Daarna wordt gekeken of het vaccin ook anti-stoffen afgeeft. "Als dat allemaal positief is, dan zou het gebruikt kunnen worden", zegt Koopmans. Ze verwacht dat het vaccin pas op zijn vroegst over een paar maanden beschikbaar zal zijn.

Hoe zit het met het malariamiddel dat ook tegen het virus zou helpen?

"Het werk niet tegen het virus zelf, maar je ziet wel dat het een effect heeft op de ziekte", zegt Koopmans. Cellen met het virus die in het laboratorium met het middel behandeld werden, bleven gezonder, aldus de viroloog. Het idee is dat dat bij mensen ook zo werkt. "Dat wordt nu in China getest, net als een aantal andere middelen. Dus wellicht dat er heel snel iets is voor de behandeling." Heb je naar aanleiding van dit artikel en het corona-spreekuur in onze uitzending toch nog onbeantwoorde vragen over het coronavirus? Stuur ons je vraag via WhatsApp (06-29524196). Een selectie onbeantwoorde vragen wordt vanavond in de uitzending alsnog beantwoord door een corona-expert.