Ben je social media verslaafd? Zo houd je jezelf in bedwang

Nog even door je tijdlijn scrollen op Facebook, even dat appje nog beantwoorden, en nog even checken of je al een like hebt gekregen op je foto die je net op Instagram hebt geplaatst. Voor je het weet zit je urenlang op social media. Veel mensen zeggen dat ze niet zonder social media kunnen, maar een officieel erkende ‘verslaving’ is het nog niet. Maar wat moet je doen als je social media verslaafd denkt te zijn? Uit het Nationale Social Media Onderzoek 2020 van het onderzoeksbureau Newcom blijkt dat Nederlanders steeds meer social media gebruiken. Gemiddeld besteden mensen dagelijks ruim anderhalf uur van hun tijd aan social media, oplopend naar meer dan twee uur onder jongeren van 15 tot en met 19 jaar. Lees ook: 'Nederlanders besteden nog meer tijd op social media'

Hoe herken ik mijn ‘verslaving’?

Een echte verslaving kunnen we het eigenlijk niet noemen, omdat het nog niet vastgelegd is in de DSM-5, het handboek van psychiatrische aandoeningen. Verslavingsdeskundige Dick Trubendorffer zegt dat je aan een aantal criteria wel kunt merken dat je eventueel verslaafd bent. “Op de eerste plaats komt dat je je controle erover verliest. Je hebt jezelf voorgenomen om een uurtje op social media te zitten, maar drie uur later zit je er nog steeds op. Daarnaast kun je er consequenties van ondervinden in bijvoorbeeld je relatie of je werk. Je krijgt bijvoorbeeld ruzie met je partner of je partner vind je saai worden”, aldus Trubendorffer. Daarnaast kan social media verslaafd volgens Trubendorffer gevaarlijk worden. “Je zit op social media op de fiets, in de auto of je staat als een zombie midden op de weg met je telefoon in je hand.” Tot slot zegt Trubendorffer dat je steeds langer op social media gaat zitten. “Eerst zit je er drie uur op, dan vier uur enzovoorts.”

Hoe kom ik ervan af?

‘Internet fasting’ is volgens Trubendorffer de oplossing voor je verslaving. “Je moet echt concrete afspraken maken met jezelf die je 100 procent nakomt. Ga bijvoorbeeld allereerst niet met je telefoon naar bed. Als je eenmaal in bed bezig bent, kan het zo 01:00 uur ’s nachts worden.” “Vervolgens moet je proberen in de ochtend ook van je telefoon af te blijven en niet meteen gaan checken of je nog iets gemist hebt. Dan ben je zo weer uren bezig.” Volgens Trubendorffer is een telefoon in de avond en de ochtend veel destructiever voor de geest dan de meeste mensen denken. “Het kan helpen om jezelf een of twee blokken per dag te geven dat je wel op sociale media mag. De rest van de tijd kun je een slotje op je social media-app’s zetten”, zegt Trubendorffer.

Geen diagnose

Concrete plannen bij instanties om het social media verslaafd zijn te behandelen bestaan er nog niet, omdat het nog niet als verslaving wordt erkend. Volgens Trubendorffer melden ook maar weinig mensen zich bij verslavingsinstanties met specifiek een social media-verslaving. “Meestal gaat die verslaving gepaard met een alcohol-, drugs-, of gokverslaving. Met zo’n verslaving ben je sneller bij de afgrond dan bij een social media-verslaving, dus daarom melden mensen met alleen die verslaving zich niet zo snel aan.” Volgens Trubendorffer is het een kwestie van tijd voordat een social media-verslaving een erkende verslaving wordt. “De jeugd die nu wordt geboren kent geen wereld zonder telefoons en social media. De populatie die er obsessief mee bezig is, wordt steeds groter. Als het een erkende verslaving wordt, dan zijn de criteria voor de verslaving ook duidelijker. Het is een kwestie van tijd voordat het wordt erkend.”