Onderzoek hulpverleners: 'Meer stress en minder geld in arme gezinnen door lockdown'

Extra stress, angst en vooral een lege portemonnee. Dat is wat veel armere gezinnen in Nederland hebben overgehouden aan de 'intelligente lockdown' van het kabinet. Dat blijkt uit onderzoek van LINDA.foundation, waar 556 hulpveleners aan hebben meegewerkt. Meer dan 87 procent van de hulpverleners zegt dat arme gezinnen extra stress hadden door de 'intelligente lockdown'. Heel veel gezinnen voelden het hamsteren (van anderen) in supermarkten direct in hun portemonnee. Goedkope merken waren in mum van tijd uitverkocht, waardoor ze noodgedwongen duurdere artikelen moesten kopen. Zo blijkt uit het onderzoek dat de gezinnen een strak weekbudget hebben en dus niet zelf kunnen hamsteren. Vrijwel alle gezinnen hebben daardoor de gevolgen van duurdere boodschappen langere tijd ervaren.

Dure periode

De hulpverleners hebben een vragenlijst ingevuld waarin ze ook vertellen hoe hun cliënten de 'intelligente lockdown' ervaren. Het gaat om gezinnen die begeleid worden door schuldhulpverleners, bewindvoerders en wijkteams van een gemeente. Door het lage inkomen en/of grote schulden van de gezinnen kunnen zij nauwelijks rondkomen. Een hulpverlener die meewerkte aan de enquete: "Even voelden mensen zich meer gelijk: niemand kon op vakantie of luxe uitjes doen." Lees ook: Zorgpersoneel tikt 'asociale Nederlanders' op de vingers: 'Stop met hamsteren!' Bijna de helft (49 procent) van de ondervraagden heeft cliënten die inkomsten geheel of gedeeltelijk kwijtraakten. Vooral horecawerknemers die veelal tijdelijke en nul-uren contracten hebben. Verder gaat het om veel zzp'ers, productiewerkers, bouw-, uitzendwerkers en schoonmakers. Ook geven de gezinnen aan dat ze extra geldzorgen hebben. Dit omdat ze bijvoorbeeld een tweedehands laptop moesten aanschaffen voor online lessen van de basis- en de middelbare scholen. Doordat kinderen en partners vaker thuis zijn, waren er meer kosten voor eten. Ook vlogen de wc-papier en de handzeep sneller de deur uit. Omdat tijdens lockdown de structuur wegviel voor arme gezinnen, is het geld anders besteed en niet niet altijd op een goede manier, zeggen de hulpverleners.

Problemen

Een overgrote meerderheid (ruim 87 procent) van de hulpverleners antwoordt dat cliënten meer stress voelden tijdens de lockdown. Ze raakten overzicht kwijt of vielen terug in psychiatrische problemen. Ook paniek, eenzaamheid, fysieke klachten en geldzorgen worden veel genoemd. Hulpverleners zeggen daarover: "Hoogoplopende spanning bij gezinsleden. Angst niet weten waaraan toe te zijn, klein huis met z'n allen delen. Werk en school combineren, te veel prikkels in huis, ouders kunnen niet opladen omdat kinderen altijd thuis zijn. Lees ook: Grootste deel Nederlanders zegt niet te hamsteren, maar is wel solidair met zorgpersoneel De problemen stapelden zich op tijdens deze periode. "Geen daginvulling en structuur meer waardoor mensen ontregeld raken, geen vlucht voor de thuissituatie voor kinderen in gezinnen waar het niet altijd fijn is. Ook was meer alcoholgebruik door ouders, wat weer kan leiden tot huiselijk geweld. En dat heeft weer geleid tot meer beschadiging aan kinderen."

Overbelast

Doordat kinderen hele dagen thuis waren – in kleine woningen – ontstonden snel irritaties tussen ouders of met hun kinderen, blijkt uit het onderzoek. Veel ouders raakten overbelast doordat ze moesten helpen met schoolwerk maar daar niet altijd toe in staat waren en eigenlijk ook niet wisten wat er van ze werd verwacht. De sluiting van de scholen had de meeste impact op kinderen van ouders die hen niet konden begeleiden bij het schoolwerk. Dit komt bijvoorbeeld doordat ze de taal niet spreken of laaggeletterd zijn, eigen (psychische) problemen hebben of een licht verstandelijke beperking hebben. Bron: LINDA.foundation Foto: Kelly Sikkema via Unsplash