Enorme stijging van fietsende 70-plussers die omkomen in het verkeer

De afgelopen twintig jaar is het aantal verkeersdoden onder automobilisten sterker afgenomen dan het aantal verkeersdoden onder fietsers. Het aantal 70-plussers dat omkwam met de fiets (inclusief e-bikes) steeg in deze periode met 68 procent. Dat blijkt uit een nieuwe analyse van het CBS. Van de omgekomen fietsers in 2019 was 59 procent 70 jaar of ouder. Karel Brookhuis, hoogleraar verkeerspsychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, is zelf 70 en ook wel eens ontsnapt aan een ongeluk. "Degeneratie, daar komt het op neer", vertelt hij. "Het ligt aan het verval van je hele lichaam, dus ook de sensoren. Dat gaat heel langzaam achteruit, totdat je ermee geconfronteerd wordt. Als je schrikt of je denkt 'oh jee ik moet rustiger gaan rijden'. Je eigen vermogen gaat achteruit en dat heb je niet in de gaten." Volgens Brookhuis zijn mensen er sowieso slecht in, eigen risico’s inschatten. "Als je ouder wordt gaat dat sowieso achteruit." Lees ook: Kritiek op plan helmplicht elektrische fietsers: 'Je eigen verantwoordelijkheid' Volgens hem kunnen ouderen wel iets doen om hun veiligheid te vergroten: "Als je het jezelf realiseert, kun je in principe vertragen. Alles iets rustiger aan doen, maar dan ook echt alles. Even beter kijken, even beter luisteren. Daar hoort dus het besef bij. Het goed ervan doordrongen zijn, dan werkt het."

Maatregelen voor automobilisten

Tussen 1999 en 2019 daalde het aantal omgekomen inzittenden van personenauto’s met 60 procent en het aantal omgekomen fietsers met 11 procent. Dat komt volgens het CBS onder meer door de maatregelen die de afgelopen twintig jaar zijn genomen. Zo werden er onder andere meer maatregelen genomen tegen rijden onder invloed, werd het beginnersrijbewijs ingevoerd (2002) en is het sinds juli 2019 voor alle bestuurders strafbaar een mobieltje vast te houden tijdens het rijden.

Fietshelm

Ben van de Rijst (77) is een fietser die aan zijn veiligheid denkt. Hij pleit voor een maatregel om het aantal ouderen dat met de fiets omkomt ook verder terug te dringen: draag altijd een helm. "Ik ski altijd met een helm op. Toen dacht ik: als je met de fiets valt, heb je de kop kapot", legt hij uit. Ben besloot daarop om een helm te kopen en hij is nog altijd erg blij met deze beslissing: "Ik had hem net een half jaar op, toen viel ik een keer. Ik raakte een staalconstructie. Gelukkig had ik een helm op. Ik ben een voorstander van fietsen met een helm op." Hij is een trotse helmdrager, hij doet het ook als voorbeeld. "Ik heb ergens gewerkt, daar stond veiligheid heel hoog in het vaandel. Nu hoef ik niet meer te werken, zou ik die veiligheid overboord gooien? Ik ben ooit keer aan de beurt om om te vallen, maar ik heb het liever zo lang mogelijk niet."