Symptomen van corona: hoe weet je of je het virus hebt?

Sinds de eerste besmetting van het nieuwe coronavirus in Nederland op 27 februari 2020 is het aantal besmettingen in ons land toegenomen tot enkele tienduizenden. Lang niet iedereen wordt getest, maar hoe komt je er nou achter of je zelf het virus hebt en wat zijn de symptomen? Op dit moment is het antwoord voor veel Nederlanders: niet. Slechts enkele beroepsgroepen zoals zorgpersoneel en hulpdiensten worden getest, en alleen wanneer de verdenking bestaat dat ze het virus hebben. Toch is het goed om te weten wat de symptomen van de ziekte zijn, zodat je weet wanneer je tot thuisquarantaine over moet gaan.

Dit raadt de Nederlandse overheid aan

De overheid raadt aan om thuis te blijven bij de volgende ziekteverschijnselen:

• Verkoudheidsklachten, zoals neusverkoudheid, loopneus en niezen

• Keelpijn

• Lichte hoest

• Verhoging tot 38 graden Celsius

Het hele huishouden moet thuisblijven als een van hen ergere klachten heeft, namelijk:

• Verkoudheidsklachten en koorts (38 graden Celsius of hoger)

• Benauwdheid

In deze gevallen geldt het advies om geen boodschappen te doen en geen bezoek te ontvangen. Alleen huisgenoten die geen klachten hebben mogen even boodschappen doen. Als iedereen 24 uur klachtenvrij is, mag men weer naar buiten. Voor mensen in vitale beroepen gelden aangepaste adviezen, soms in overleg met de werkgever. Dan blijf je alleen thuis als je verkoudheidsklachten en koorts (38 graden Celcius of hoger) hebt en/of benauwdheid. Lees ook: Alle coronamaatregelen op dit moment: wat mag wel en niet? Lees ook: Alle ziekenhuisopnames door het coronavirus per gemeente, en updates over het aantal besmettingen en sterfgevallen

Symptomen coronavirus volgens WHO-onderzoek

Uit onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) onder patiënten van het coronavirus komen verschillende symptomen naar voren. Dit wil niet zeggen dat iedereen die het coronavirus heeft deze symptomen heeft, of wanneer je een van deze symptomen hebt ook meteen het coronavirus hebt. Veelvoorkomende symptomen:

• Koorts (38 graden Celcius of hoger)

• Droge hoest

• Moeheid

Minder veelvoorkomende symptomen:

• Kleverig slijm

• Keelpijn

• Diarree

• Rode ogen door slijmvliesontsteking

• Hoofdpijn

• Smaak- of reukverlies

• Uitslag op de huid of verkleuring van vingers of tenen.

Ernstige symptomen:

• Moeite met ademen of kortademigheid

• Pijn of druk op de borst

• Spraakverlies of moeite met bewegen

Wanneer je deze ernstige symptomen krijgt raadt het WHO aan om meteen medische hulp in te schakelen door met je huisarts of dokter te bellen. Volgens de WHO duurt het gemiddeld vijf tot zes dagen na infectie voordat de symptomen zich laten zien, maar het kan soms ook tot wel twee weken duren. Lees ook: Wat kun je doen om het coronavirus te voorkomen of niet te verspreiden?

Wanneer wordt je getest?

Een speciale en erkende test is het enige bewijs om zeker te weten of je het coronavirus hebt gehad. In Nederland is op dit moment de capaciteit om 17.500 tests per dag af te nemen, maar ligt het aantal daadwerkelijk afgenomen tests tussen de 6.000 en 8.000 per dag, aldus het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dit komt omdat het beleid wie getest wordt erop is ingesteld dat het vooral bij de mensen terecht komt die het het hardst nodig hebben. Op dit moment komen de volgende mensen in aanmerking om op het coronavirus getest te worden:

• Zorgmedewerkers binnen en buiten het ziekenhuis die directe zorg verlenen.

• Patiënten die tot een risicogroep behoren.

• Mantelzorgers van kwetsbare groepen.

• Politie, handhaving en toezicht.

• Medewerkers in het basisonderwijs en kinderopvang.

• Jeugdtrainers.

Als je tot een van deze groepen behoort moet je minimaal 24 uur symptomen van het coronavirus hebben zoals hierboven beschreven. Een arts moet je vervolgens doorverwijzen voor een coronatest, waarvoor je contact kan opnemen met jouw lokale GGD. Om te zien of je ooit het virus hebt gehad bestaan andere tests. Via bloedonderzoek kan worden onderzocht of er antistoffen van het coronavirus in het bloed zitten. Antistoffen worden in je bloed aangemaakt als verweer tegen specifieke virussen. Als je dit soort antilichamen hebt betekent dat dus dat je het virus al hebt gehad. Deze tests kunnen alleen gedaan worden door bloedbanken. Er zijn ook zelftests op de markt maar die zijn onbetrouwbaar en de kans op een foutieve uitslag is groot. Lees ook: 'Drie procent van de Nederlanders heeft coronavirus al gehad' Uit recent representatief bloedonderzoek van wetenschappers van Sanquin bleek dat drie procent van de bloeddonoren antistoffen voor het coronavirus had. Daarmee lijkt aangetoond dat drie procent van de Nederlandse bevolking, zo'n 500.000 mensen, het virus al hebben gehad. Dit is veel meer dan tot nu toe bevestigd is via de coronatests.

Risicogroepen

Mensen die tot risicogroepen behoren lopen het grootste risico in deze tijd van het coronavirus. Voor hen gelden dan ook de meest strikte adviezen en maatregelen. Volgens de overheid behoor je tot een risicogroep als je 70 jaar of ouder bent, óf een van onderstaande aandoeningen hebt:

• Chronische afwijkingen en functiestoornissen van de luchtwegen en longen, die vanwege de ernst onder behandeling van een longarts zijn.

• Chronische hartaandoeningen, die vanwege de ernst onder behandeling van een cardioloog zijn.

• Diabetes mellitus: slecht ingestelde diabetes of diabetes met secundaire complicaties.

• Ernstige nieraandoeningen die leiden tot dialyse of niertransplantatie.

• Verminderde weerstand tegen infecties door medicatie voor auto-immuunziekten, na orgaan- of stamceltransplantatie, bij hematologische aandoeningen, bij (functionele) asplenie, bij aangeboren of op latere leeftijd ontstane ernstige afweerstoornissen waarvoor behandeling nodig is, of tijdens en binnen 3 maanden na chemotherapie en/of bestraling bij kankerpatiënten.

• Een onbehandelde hivinfectie of een hivinfectie met een CD4-getal < 200/mm3.

• Ernstig leverlijden in Child-Pugh classificatie B of C.

• Morbide obesitas (BMI > 40).

En hoe staat het met het vaccin?

Een vaccin is de beste hoop om mensen te beschermen tegen de ernstige gevolgen van het coronavirus. Wetenschappers zijn wereldwijd druk bezig om een vaccin te ontwikkelen. De kosten van de ontwikkeling, behandeling en tests van het vaccin bedragen volgens een schatting van VN-topman Antonio Guterres waarschijnlijk rond de 40 miljard euro. Tot nog toe is er tijdens een donormarathon op 4 mei door verschillende landen in totaal 7,4 miljard euro toegezegd, onder meer door de EU, Frankrijk, Duitsland, Noorwegen, Japan en Saudi-Arabië. Eind april kregen twaalf Duitse proefpersonen als eerste in Europa een injectie met een vaccin dat besmetting met het coronavirus moet tegengaan. Het kandidaat-vaccin van de farmaceutische bedrijven Pfizer en BioNTech wordt in vier verschillende varianten in uiteenlopende doseringen getest, zodat ze er zo snel mogelijk achter kunnen komen welke het beste werkt. Een onderzoek in Australië naar de mogelijke bescherming van het BCG-vaccin tegen het coronavirus, wordt uitgebreid naar onder meer Nederland. Het UMC Utrecht en het Radboudumc gaan het coördineren, zo maakte het laatstgenoemde ziekenhuis maandag 4 mei bekend. Vierduizend zorgmedewerkers in Nederland doen mee aan het onderzoek. Het BCG-vaccin is ontwikkeld als bescherming tegen tuberculose en is dus niet direct tegen het coronavirus gericht. Toch zijn er duidelijke aanwijzingen dat het vaccin ook bescherming biedt tegen andere infectieziekten, zoals het coronavirus. Mihai Netea, hoogleraar in het Radboudumc, is blij met het internationale onderzoek dat door deze subsidie is mogelijk gemaakt. Hij benadrukt dat het vaccin naast tuberculose ook werkt tegen andere ziekten, maar onderzoek "moet dat nog uitwijzen". "Hoe meer mensen aan het onderzoek meedoen, hoe eerder we resultaten kunnen verwachten." Het BCG-vaccin wordt jaarlijks toegediend aan 130 miljoen baby's.