Zes miljoen Nederlanders volgend jaar veel meer kwijt aan medicijnen: 'Ik ga stoppen met mijn behandeling'

Chronisch zieken zitten in angst. Het kabinet wil volgend jaar voor de meeste medicijnen de maximale vergoeding omlaag schroeven. Daardoor zijn veel mensen tientallen of soms honderden euro's duurder uit. "Ze pakken gewoon de zwaksten," zegt Beam Geelkerken. De 71-jarige vrouw uit Assen heeft diabetes type II en gebruikt meerdere medicijnen, onder meer insuline, bloedverdunners en cholesterolverlagers. "Wanneer er minder wordt vergoed ga ik stoppen met mijn behandeling, want dit kan ik niet betalen."

Verouderd systeem

Op dit moment worden medicijnen deels vergoed uit het geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS). Hierin worden medicijnen tot een bepaald vastgesteld maximum door de overheid vergoed, de rest moet worden bijbetaald door de gebruiker. Deze maxima zijn in 1998 voor het laatst vastgesteld. In de jaren daarna zijn veel medicijnen in andere landen goedkoper geworden, maar worden ze in Nederland nog voor hogere prijzen aangeboden omdat dit toch wordt vergoed door de overheid. Artikel gaat verder onder de video: (is de video niet te zien? Klik dan hier) Het kabinet is nu van plan om de vergoeding te verlagen, om fabrikanten van medicijnen te overtuigen om hun prijzen te verlagen. Anders, zo is het idee, gaan mensen massaal over op goedkopere, vergelijkbare medicijnen. Maar dat is wel een gok.

'Over de rug van de patiënt'

"Ik vind het vervelend dat het weer over de rug van de patiënt gaat, en zeker over de rug van de chronische patiënt," zegt Eglantine Barents van de Diabetesvereniging Nederland. "Voor mensen met een chronische ziekte, die sowieso altijd al kosten maken en al hun volledige eigen risico elk jaar weer op maken, komen deze kosten er gewoon volledig bij." Lees ook: Nederlanders moeten steeds langer wachten op levensreddende medicijnen Nederland telt 1,2 miljoen diabetici. De verwachting is dat mensen meer moeten bijbetalen voor dit soort medicatie. "Diabetes is een van de ziektes waarbij veel medicijnen tegelijk gebruikt moeten worden," vertelt Barents. "Je hebt last van bloeddruk, glucose, cholesterol. Mensen moeten nu al veel bijbetalen." "Ik ben bang voor de bezuinigingen van de regering," aldus Geelkerken. "En met mij vele anderen."

Overstappen op goedkopere medicijnen

In een reactie vertelt Minister Bruins dat het voornaamste doel is om de zorg juist betaalbaar te houden. "Patiënten moeten nu en in de toekomst altijd toegang hebben tot geneesmiddelen tegen een redelijke prijs. Het huidige GVS is ruim twintig jaar oud en daarmee in zeker opzicht verouderd. We betalen daardoor voor sommige geneesmiddelen te veel. Veel vergelijkbare geneesmiddelen zijn in de achterliggende periode goedkoper geworden." Voor de goedkoopste variant van medicijnen hoeft niet te worden bijbetaald. De vergoeding wordt daarop ingesteld, aldus Bruins: "Arts en patiënt houden een brede keuze aan geneesmiddelen, dat vind ik belangrijk. Patiënten kunnen – onder goede begeleiding van arts en apotheker – altijd overstappen naar een middel zonder bijbetaling."

Honderden euro's extra bijbetalen

Mocht er toch een medische noodzaak zijn om voor een duurder medicijn, dan kan de behandelend arts dit aangeven op het recept en zal het alsnog worden vergoed. Het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) zet hier vraagtekens bij. "Je legt in feite een financiële prikkel bij de huisarts neer, dat is niet fijn," zegt Els Dik van het IVM. "Artsen moeten een gesprek aan gaan over of mensen de kosten financieel kunnen dragen. Dat willen ze niet." Lees ook: Daar gaan we weer: zorgpremie volgend jaar omhoog De verandering van het systeem moet in de tweede helft van 2021 ingaan. De gevolgen kunnen groot zijn. In het slechtste geval waarin fabrikanten hun prijzen niet aanpassen en mensen dezelfde medicijnen blijven gebruiken, moeten zo'n 6 miljoen Nederlanders extra bijbetalen voor hun medicatie. Dat blijkt uit berekeningen van het Ministerie. Vijf miljoen mensen moeten maximaal 50 jaar extra per jaar gaan bijbetalen. Zo'n 155.000 Nederlanders kijken tegen een kostenstijging van meer dan 250 euro aan, en soms zelfs duizenden euro's.