Kindertelefoon roodgloeiend na laatste lockdown: 'Het is puinruimen'

Je kind dat weer in tranen thuiskomt van school of zich juist meer afzondert van leeftijdsgenootjes. Het aantal kinderen dat afgelopen (school)tijd gebruik heeft gemaakt van De Kindertelefoon is vooral in de maanden na de tweede lockdown explosief gestegen. "Deze cijfers zijn ongekend. Het lijkt of de jongeren bezig zijn met een inhaalslag."

Tijdens de twee lockdowns daalde het aantal gesprekken over pesten naar de hulplijn juist. In de eerste lockdown waren het gemiddeld 45 gesprekken per dag; in de tweede lockdown gemiddeld 53, blijkt uit onderzoek van De Kindertelefoon.

"Begrijpelijk, wanneer kinderen niet meer fysiek bij elkaar in een klas zitten. In die periode zagen we tegelijkertijd een toename in het aantal gesprekken over digitaal pesten", vertelt Roline de Wilde, directeur van De Kindertelefoon.

Explosieve stijging

Vanaf het moment dat kinderen in april en mei weer naar school mochten, is het aantal gesprekken over pesten explosief gestegen. Waar De Kindertelefoon in de afgelopen 2,5 jaar gemiddeld 65 gesprekken per dag voerde over pesten, steeg dit in april en mei naar bijna 100 belletjes (respectievelijk 98 en 95) gesprekken per dag.

De Wilde: “In de zomervakantie was er een korte dip te zien, maar inmiddels zitten we in september al weer ruim 10 procent boven het gemiddelde. De Kindertelefoon roept dan vooral docenten en ouders op om pesten bespreekbaar te maken. "Juist nu we weer aan het begin van een schooljaar staan. Want praten lucht op."

'Een gesprek is niet voldoende'

Kinderen weten vaak niet goed wat ze moeten doen als ze (digitaal) worden gepest of buitengesloten. Uit een steekproef in het onderzoek blijkt dat van de zeventig kinderen die hadden besloten om iemand in vertrouwen te nemen, uiteindelijk 46 zich niet geholpen voelden.

Mirelle Valentijn, voorzitter van Stichting Omgaan met Pesten, herkent dit beeld. “Wanneer een kind zijn of haar verhaal durft te doen over pesten, is het belangrijk om je daar ook voor open te stellen. Wuif het niet weg met uitspraken als: 'Daar word je sterk van'. Daar heeft het kind niets aan. Volgens Valentijn is het belangrijk om in gesprek te gaan met het gepeste kind en de pester. "Een gesprekje of interventie is dan niet voldoende. Probeer om regelmatig in gesprek met elkaar te blijven. Pesten bestrijden kost tijd en nazorg; dat los je niet op in één gesprek.”

Kinderen die worden gepest, kunnen er zowel lichamelijk als fysiek last van krijgen. Bij sommige kinderen zie je dat ze door de stress spierschade oplopen, andere kinderen slapen er slecht door, weer anderen kunnen zich niet goed concentreren op hun schoolwerk. "Ieder kind reageert er weer anders op, sommige worden onzeker, sluiten zich af of erger: zelfverminking en zelfdoding."

Valentijn geeft zelf ook anti-pesttrainingen op scholen en zij merkt dat ze nu echt aan het puinruimen zijn. "De coronacrisis heeft de dynamiek in groepen op school aardig overhoop gehaald. Kinderen hebben elkaar het afgelopen anderhalf jaar niet of nauwelijks gezien, iedereen moet weer opnieuw zijn of haar grenzen aangeven." Thuis en de docenten hebben volgens Valentijn daar de grootste rol in: "Blijf met kinderen praten over wat ze meemaken op school of op social media."

Luisterend oor

De Wilde sluit zich daar bij aan: “Het liefst op regelmatige basis, zowel thuis als in de klas." In de aankomende Week tegen Pesten (27 september tot 1 oktober) die dit jaar het thema 'Buitensluiten? Uitgesloten!' heeft wordt er ook veel aandacht besteed aan verschillende initiatieven. "Praten over pesten is belangrijk", licht De Wilde tot slot toe. "Alle kinderen kunnen natuurlijk altijd terecht bij De Kindertelefoon voor een luisterend oor.”