Stoppen met de verkoop van tabak? 'Dat gaat nooit werken'

Kankerpatiënten, ziekenhuizen, artsen en KWF Kankerbestrijding roepen vandaag supermarkten, tankstations en gemakszaken op om per direct te stoppen met de verkoop van sigaretten. Waarom is duidelijk: we moeten met z’n allen stoppen met roken. Maar niet iedereen is het eens met dit plan.

"Dit is een utopie", zegt Janwillem Burgering, directeur van branchevereniging NSO Retail voor tabaks- en gemaksdetailhandel. "Ik wil natuurlijk ook een rookvrije generatie, maar je kunt niet alleen de tabaksspeciaalzaken tabak laten verkopen. Reken maar uit: dan moeten 2,8 miljoen rokers naar die paar kleine winkeltjes. Dat past gewoon niet."

1 op de 4

Volgens KWF Kankerbestrijding is het toch echt nodig. Wekelijks komen er honderden kinderen bij die beginnen met roken en het aantal mensen dat rookt in Nederland is volgens het CBS hetzelfde gebleven. En dat is erg, want slechts 1 op de 4 longkankerpatiënten leeft na vijf jaar nog. En 80 procent van de longkankergevallen komt door roken.

"Dat betekent dat 80 procent van de longkankergevallen gewoon te voorkomen is", zegt Annebel Schippers van KWF Kankerbestrijding. "Het gaat erom dat je bij de tabaksspeciaalzaak alleen komt voor tabak. Bij de supermarkt of de gemakswinkel kom je ook voor andere producten. En daar komen ook kinderen." Op die manier komen mensen sneller in aanraking met tabak.

Failliet

"Maar in dorpen is het anders dan de randstad. Er is niet altijd een tabaksspeciaalzaak in de buurt", zegt Burgering. "Dat betekent dat mensen een stuk moeten rijden om tabak te kunnen kopen."

Het zou voor Henk Hoeve betekenen dat hij zijn buurtwinkel in Gasselternijveen kan sluiten. "Een derde van mijn omzet is tabak. Maar dat is niet het enige. Als mensen toch ergens anders naartoe gaan om sigaretten te halen, doen ze net zo goed daar ook hun boodschappen. Dat doen ze dan ook niet meer bij mij."

Volgens hem is het beter om ervoor te zorgen dat verkooppunten goed verdeeld zijn door het land. "Zorg dat er bij iedereen bijvoorbeeld binnen een straal van 10 km een verkooppunt zit. Mensen die verslaafd zijn, stoppen toch niet met roken. Dus houd ze in de buurt."

Hartstikke verslaafd

Sigaretten zijn de reden dat John Franke twintig jaar verslaafd was en nu waarschijnlijk niet lang meer te leven heeft. "Ik weet nog precies de plek waar ik mijn eerste sigaret opstak. Ik was al dertig, ging op vakantie, stond naast de snelweg met een vriend en dacht ‘gezellig, doe mij ook maar een sigaretje", zegt Franke. Binnen twee weken was hij hartstikke verslaafd. En die verslaving is makkelijk in stand te houden als het product zo makkelijk te krijgen is. "Ik raakte in paniek als ik geen sigaretten had, maar een paar minuten lopen naar de supermarkt en ik had weer wat. Dat moet gewoon stoppen."

"Het gaat gestaag slechter met me", zegt Franke, toch met een glimlach. "Als je wil roken, rook lekker, maar ik zeg wel: kijk naar mij. Kijk hoe het kan aflopen." Hij heeft zijn hoop gericht op een nieuwe studie in het Erasmus ziekenhuis. "Misschien krijg ik er dan nog een jaartje bij."