Vorig jaar wéér een groot tekort aan medicijnen: 'Niet uit te leggen aan patiënten'

Voor het tweede jaar op rij is het medicijntekort in Nederland ongekend hoog. Patiënten, apothekers en andere zorgverleners ondervinden hier dagelijks enorme last van en oplossing voor de schaarste is 'niet vandaag of morgen geregeld'.

Uit donderdag gepubliceerde cijfers van apothekersorganisatie KNMP blijkt dat er vorig jaar 1.480 keer sprake was van een medicijntekort. De schaarste is daarmee nagenoeg gelijk gebleven met het jaar ervoor, toen er voor het eerst sprake was van bijna een verdubbeling.

2019 blijkbaar geen uitschieter

"We hoopten dat 2019 een eenmalige uitschieter zou zijn, maar er lijkt nu sprake van plateauvorming op een zeer ongewenst niveau", vertelt voorzitter Aris Prins van KNMP aan Hart van Nederland.

De tekorten ontstaan volgens Prins door problemen met productie, distributie en kwaliteit. "Zodra de productie na een tekort weer op gang komt, staat Nederland vaak achteraan de rij", weet hij. "Ons land is door de lage verkoopprijzen voor fabrikanten geen aantrekkelijk afzetgebied."

'Vervelend voor patiënten'

Dit merkt de Haagse apotheker Mieke Sandino ook. Als voorbeeld noemt zij het tekort aan de bloedverdunner fenprocoumon, wat ook op de lijst van KNMP staat. "Sinds december is dit antistollingsmedicijn niet meer te krijgen."

Als alternatief biedt de apotheker haar klanten marcoumar aan omdat het dezelfde werkzame stof heeft. "Maar omdat iemands lichaam door de bepaalde therapie gewend is aan het ene medicijn zal de patiënt zeker wat merken van de overgang naar het andere medicijn. En dat kan voor sommigen best vervelend zijn", legt Sandino uit.

Sowieso is het wisselen tussen medicijnen volgens de apotheker soms moeilijk uit te leggen. "Mensen kijken naar het uiterlijk van medicijnen. Niet elke patiënt snapt waarom hun vertrouwde witte pilletje na jaren gebruik wordt vervangen door een roze. Dat is bijna niet uit te leggen."

Medicijntekort niet door corona

Ze vindt het vervelend dat ze haar klanten geen zekerheid kan geven. "De groothandel weet zelf ook niet precies wanneer een medicijn geleverd wordt. Wij krijgen te horen dat iets in week twee komt, maar dat wordt in week twee ineens week vier."

Er is vanuit patiënten wel meer begrip dan vorig jaar, toen er ook een groot tekort aan medicijnen was. "Ze zijn niet meer zo boos als toen. Ze zijn blij dat we meedenken met alternatieven", merkt Sandino. Ook denken veel mensen dat corona een rol speelt bij de tekorten. "Maar wij apothekers weten dat dit probleem al langer speelt dan de pandemie."

Mogelijke oplossingen?

Oplossingen voor de tekorten heeft apothekersorganisatie KNMP wel. "Alleen is dat niet vandaag of morgen geregeld. De productie van medicijnen weer terughalen naar Europa kost nou eenmaal tijd", legt voorzitter Prins uit.

Een andere optie is het versoepelen van het inkoop- of preferentiebeleid van de zorgverzekeraars. "Het zou dan als patiënt makkelijker zijn om aan een medicijn te komen wat niet als preferent is aangewezen door jouw eigen zorgverzekeraar, maar wel al goedkoop is ingekocht door een ander", zegt Prins tot slot.