Overledenen spreken via QR-code op grafsteen: 'Hij zou heel trots zijn'

QR-codes: ze zijn bijna niet meer uit ons dagelijks leven weg te denken. We stappen ermee in het vliegtuig, bezoeken een concert en openen er een menukaart mee. In het Drentse Barger-Compascuum kun je er sinds kort nog iets mee: de levensverhalen van overledenen horen én zien.

Via een QR-code op een graf krijg je op je telefoon iemands levensverhaal te zien, inclusief foto's en filmpjes. Het idee komt van Mirjam en Arie Buizer. "Dat je je vader of je man nog een keer kan horen spreken: dat is toch fantastisch?" vindt Mirjam. "Een levendige herinnering."

Zo ziet Inge Wehkamp het ook. Haar vader Wim heeft sinds kort een QR-code op zijn grafsteen. "Als je naar een graf kijkt, zie je een naam en geboorte- en sterfdatum, maar je hebt een leven geleefd. Een naam vertelt niet alles."

Gedenken steeds belangrijker

Het idee is ontstaan doordat er onderzoek is gedaan naar de toekomst van begraafplaatsen. "Daar kwam uit dat gedenken steeds belangrijker wordt", aldus Mirjam. "En dit is een vorm van gedenken: het verhaal vertellen. En sommige verhalen kun je niet vaak genoeg horen." Iedereen die ze benaderden om mee te werken aan het project was meteen enthousiast.

"Ze kwamen meteen met een verhaal en foto's. Je bent toch trots op degene die je voor is gegaan. Je wil dat verhaal levend houden." Vaak geeft iemand de in memoriam die al geschreven is, foto's die laten zien hoe iemand er in de loop van de tijd uitzag en foto's van belangrijke momenten, zoals een trouwdag.

Liefde boven carrière

Wims verhaal is extra bijzonder, want het zijn zijn eigen woorden. "Hij wist door zijn ziekte dat hij zou overlijden en heeft toen zelf dit verhaal geschreven voor zijn uitvaart", vertelt zijn vrouw Gré. Zij kan zo teruglezen hoe hij haar zijn "mooiste verjaardagscadeau ooit" noemde.

Iedereen die de code scant, leest nu hoe Wim zijn grote liefde boven zijn carrière verkoos. "Hij kreeg een aanbieding van FC Groningen, maar we hadden nog maar net verkering. Toen bleef hij voor mij hier. Dat was wel heel bijzonder", zegt Gré met een grote glimlach op haar gezicht.

Stenen archief

Niet alleen zijn vrouw en zijn dochter vinden het prachtig om Wim zo te kunnen herdenken. "Familieleden vinden het heel mooi. Zijn broers vinden het leuk om Wim weer te horen en te zien spelen", zegt Inge. Haar vader was namelijk organist, bij de kerk waar hij nu bij begraven ligt.

"Mijn vader was een bescheiden man, maar we zijn ontzettend trots op wat hij voor ons heeft betekent. Hij stond stiekem zelf ook wel graag in de belangstelling, hij heeft veel met muziek gedaan. Ik denk dat hij dit ook wel heel mooi zou vinden. Hij zou heel trots zijn." Voor Mirjam en Arie is het belangrijk dat ook de gewone man even in de belangstelling staat.

"Het is juist ook belangrijk om de verhalen van de buurman te bewaren", zegt Mirjam. "Die hebben ook kleur gegeven aan het leven van een heleboel mensen en het leven in het dorp. Begraafplaats wordt soms gezien als het stenen archief. Nu maak je de dorpsgeschiedenis levend."