Ouderen in problemen door coronacrisis: Dick (69) noodgedwongen weer aan het werk

De coronacrisis hakt er stevig in bij gepensioneerden. Uit onderzoek van seniorenorganisatie KBO-PCOB blijkt dat 48 procent van de ouderen vreest voor hun financiële zekerheid als gevolg van de crisis. Dick den Hertog uit het Gelderse Emst is al zijn financiële buffers kwijt, maar is niet bij de pakken neer gaan zitten: hij is begonnen als chauffeur. "Ik heb een baantje erbij moeten nemen, voor drie dagen in de week," vertelt hij aan Hart van Nederland. Tegenwoordig is de 69-jarige man op oproepbasis chauffeur om pakketten te vervoeren. "Ik ben alleen maar in koopkracht achteruit gegaan, terwijl mij altijd een waardevast pensioen is beloofd."

Ouderen besparen op kosten

Uit het onderzoek van KBO-PCOB onder 1.300 ouderen is de impact van de coronacrisis duidelijk te zien. Ruim negen op de tien senioren verwacht dat de economie zal verslechteren. Bijna de helft van de ondervraagden geeft aan dat hun financiële zekerheid is veranderd door de coronacrisis. Lees ook: 'Onzekerheid over financiële toekomst bij ouderen neemt toe' Het gevolg van deze onzekerheid is dat ouderen meer gaan sparen, maar de manier baart zorgen. "Mensen doen dat door te besparen op de kosten", legt KBO-PCOB-woordvoerder Hagar Roijackers. "We zien dat sommige senioren zelfs zorg gaan mijden."

'Cijfers geven vertekend beeld'

Ook geven mensen aan dat ze door de coronacrisis minder geld uitgegeven aan hobby's, sporten en bewegen, en goede doelen. Tegelijk gingen de bedragen die besteed werden aan onder meer zorg en de dagelijkse boodschappen omhoog. Volgens de seniorenorganisatie laten de gemiddelde cijfers ook een vertekend beeld zien. "Sommige ouderen hebben het goed voor elkaar. Die hebben een goed bedrijfspensioen, een koophuis en zijn gelukkig getrouwd", aldus Roijackers. "Maar veel meer Nederlanders merken na twaalf jaar niet indexeren van pensioenen dat ze in de problemen gaan komen."

'Waardevast' pensioen

De gevolgen van de achterblijvende pensioenen komen hard binnen bij Dick en zijn vrouw. Ze wonen samen in een huurhuis in Emst en hebben AOW en een klein pensioentje. Dick werkte tientallen jaren in de groenvoorziening op Schiphol. Daarna had hij een klein bedrijfje gericht op de bestrijding van overlastgevende dieren. Daar is hij enkele jaren geleden mee gestopt omdat hij met pensioen ging, waarbij hem ooit een 'waardevast pensioen' was beloofd bij zijn werkgever via het ABP. Lees ook: ANBO niet blij met nieuw pensioenstelsel: 'pensioenen 35 tot 40 procent minder waard' Van dat waardevaste pensioen is niets terecht gekomen. Doordat het pensioen de afgelopen jaren niet is geïndexeerd blijft er aan het eind van de maand steeds minder over omdat kosten en prijzen steeds hoger worden. "Als ze iets beloven, moeten ze dat waarmaken. Kunnen ze het niet waarmaken, moeten ze het niet beloven", vindt Dick.

'Indexatie niet mogelijk'

Dicks pensioenfonds begrijpt zijn frustraties heel goed. "Natuurlijk snap ik dat het vervelend is voor deze meneer", aldus woordvoerster Asha Khoenkhoen van ABP. Door de huidige regels van het pensioenstelsel is indexatie niet mogelijk. Dat komt onder meer door een schommelende beurs en lage rentes. Daardoor is zelfs een verlaging van de pensioenen in 2021 bij ABP reëel, volgens de zegsvrouw. "Het is iedere keer weer zien wat de toekomst brengt."

Compensatie voor ouderen

Om de negatieve klappen van de coronacrisis op te vangen pleit KBO-PCOB voor aanpassing in het belastingstelsel. "Als blijkt dat de komende jaren niet geïndexeerd gaat worden, moet je kijken of je op een andere manier kan compenseren of tegemoetkomen", aldus Roijackers. "Via een regeling in het belastingstelsel voor ofwel alle gepensioneerden of alleen de armere en middengroepen." Ook Dick is het eens dat de regering moet ingrijpen. "De vroegere middenstanders die er mede voor gezorgd hebben dat Nederland economisch welvarend is geworden, moeten daar ook naar waarde een uitkering voor krijgen." Dat kan volgens hem door de AOW verhogen. "Of door lagere belastingen. Het besteedbaar inkomen moet omhoog."

'Wie betaalt de noodsteun?'

Tegelijkertijd is de overheid al maanden bezig om de eerste klappen voor de economie zo zacht mogelijk te maken, mede door allerlei noodsteunpakketten voor bedrijven. Ouderen vrezen hierdoor straks voor de rekening van de coronacrisis te moeten opdraaien. Uit het onderzoek van KBO-PCOB blijkt dat 58 procent van de senioren vindt dat er momenteel te veel ligt op het redden van ondernemers en mensen met werk en te weinig op koopkracht van ouderen. "De overheid trok de afgelopen maanden ruim de portemonnee om de negatieve gevolgen van de coronacrisis het hoofd te bieden", stelt de ouderenorganisatie. "Maar straks komt de vraag: hoe verdelen we de lasten? Dat is een vraag die veel senioren bezighoudt", aldus KBO-PCOB.

Reactie minister Koolmees

Volgens minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken hoeven ouderen zich weinig zorgen te maken en geeft het pensioenakkoord meer zicht op snellere indexatie. "Alleen is de realiteit dat het pensioenakkoord pas over vier of vijf jaar wordt ingevoerd." De minister zegt de zorgen van mensen over de dekkingsgraad van pensioenfondsen wel te begrijpen, en wijst naar de verlaging naar 90 procent die hij in overleg met de sociale partners heeft laten doorvoeren. "Juist om ervoor te zorgen dat er geen onnodige kortingen plaatsvinden." Wat Dick betreft moeten er nu vooral goede maatregelen worden genomen, verder maakt hij zich weinig zorgen. "Ik ben niet zielig, ik ben blij dat ik mijn gezondheid nog heb en dankzij mijn werk midden in de samenleving sta."