Den Haag verwachtte al spanningen, maar 'dit geweld zagen we niet aankomen'

De gemeente Den Haag had van tevoren niet kunnen inschatten hoeveel geweld de relschoppers zouden gebruiken op de Fruitweg zaterdagavond. Dat zegt burgemeester Jan van Zanen zondag tegen Hart van Nederland. De politie meldt dat er nu dertien mensen zijn aangehouden, maar Van Zanen hoopt dat dat aantal nog flink oploopt. Acht agenten raakten gewond.

De rellen vonden plaats bij zalencentrum Opera. Daar was op dat moment een bijeenkomst van de Eritrese gemeenschap. "De meest ervaren ME-ers zeiden dat ze dit nog nooit hebben meegemaakt", vertelt de burgemeester. "De mate en de heftigheid van de gewelddadigheid, dat is nog niet eerder vertoond."

Bij de rellen zijn acht agenten gewond geraakt, laat de politieweten. "Er is snel ingegrepen. De mensen binnen zijn veilig gebleven. Er is adequaat opgetreden, maar ten koste van zes gewonden en ik weet niet hoeveel schade. Echt vreselijk", zegt Van Zanen. "Het is afschuwelijk. Hoe halen ze het in hun hoofd om dit te doen?"

Niet de eerste keer

Het is zeker niet de eerste keer dat een Eritrees feest uitmondt in geweld. De afgelopen jaren ging het eerder mis in Den Haag, maar ook in Zaanstad, Tilburg, Rijswijk en Amstelveen. Dat komt doordat er binnen het Eritrese volk spanning is tussen mensen die de regering steunen en mensen die tegen het huidige regime zijn.

De gemeente was daarom wel voorbereid op ongeregeldheden, zegt Van Zanen. Toch liep het compleet uit de hand. Tientallen mensen gingen met elkaar op de vuist, dingen werden in brand gestoken en de ME moest zelfs traangas inzetten omdat ze de menigte niet onder controle kregen, een maatregel die Van Zanen nooit heeft hoeven toestaan.

Had het feest überhaupt wel door moeten gaan? "Ja, dat is achteraf", begint Van Zanen. "De informatie waar de politie over beschikte heeft ertoe geleid dat er meer bewaking was bij de zalenverhuurder en uit de eigen gemeenschap. En er was een sectie ME, dat wil best wat zeggen voor gewoon een aardige bijeenkomst."

Agressieve mannen

Het zalencentrum waar het feest met Eritreeërs plaatsvond zegt op Instagram dat zij niet wisten dat er mogelijk rellen kwamen. Zalencentrum Opera werd naar eigen zeggen 'onverwacht geconfronteerd met een plotse opkomst van grote groepen agressieve mannen rond het pand.'

Het zalencentrum zegt bij de boeking van het feest van Eritrese gemeenschappen nog specifiek gevraagd te hebben naar de achtergrond van de bijeenkomst omdat het eerder in Rijswijk ook al misging bij een Eritrees feest. De organisatoren van het feest zouden hebben gezegd dat het in Den Haag niet om een politieke bijeenkomst ging en er geen aanleiding was voor confrontaties.

Eritreeërs of Ethiopiërs?

Volgens een woordvoerder van de Federatie van Eritrese Gemeenschappen in Nederland kwamen de relschoppers niet uit Eritrea, maar uit Ethiopië. Zij zeggen dat ze ze deze locatie uitkozen om te rellen omdat ze kwaad zijn over een oorlog die ze jaren geleden hebben verloren van Eritrea. Maar dit wordt door geen andere bron bevestigd.

Van Zanen zegt dat hij wel een beeld heeft van wie de relschoppers precies waren, maar dat hij daar op dit moment nog niks over wil zeggen. Volgens de politie zijn alle dertien verdachten mannen in de leeftijd van 19 tot en met 36 jaar met een Nederlandse of Eritrese nationaliteit. "Er is veel beeldmateriaal", zegt de burgemeester. "Dus ik hoop dat er nog heel veel aanhoudingen volgen."

De gemeente gaat hier lessen uit trekken, zegt de burgemeester. "Ik vind dat een groep hier gewoon een bijeenkomst moet kunnen houden zonder dat daar een andere groep op afkomt met stokken en wapens om de boel kort en klein te slaan. Dat is onacceptabel in een beschaafd land en in Den Haag."