Gedupeerde gaswinning: wat laat overheid van Groningen heel?

"Wat laat u als overheid van Groningen heel?" Een geëmotioneerde gedupeerde Sijbrand Nijhoff stelde die vraag tijdens zijn verhoor door de parlementaire enquêtecommissie over de aardgaswinning aan de Tweede Kamerleden die hem ondervroegen.

Nijhoff procedeerde jarenlang tegen de NAM en een tegenstribbelende rijksoverheid om zijn aardbevingsschade vergoed te krijgen. Hij had een map met foto's meegenomen om zijn verhaal kracht bij te zetten. Op de laatste waren scheuren te zien in de balken van zijn boerderij. "Deze scheuren zitten ook in de Groninger mens", gaf hij de commissie mee.

"Ik hoef er niet aan te verdienen", benadrukte Nijhoff meermaals tijdens het verhoor. Hij wilde slechts de schade vergoed hebben die door de gaswinning veroorzaakte aardbevingen hadden aangericht. Maar hij ontdekte hoe moeizaam procederen tegen de Staat kan zijn. "Als de overheid kan traineren, dan doen ze dat. Alles wordt uit de kast gehaald."

Akkoord met schikking

Nijhoff kreeg bekendheid toen hij begin 2018 in de rechtbank op de proppen kwam met de originele samenwerkingsovereenkomst tussen de NAM en het Rijk over de exploitatie van het Groningenveld. Uit dat tot dan toe geheim gehouden document bleek dat de rol van de overheid veel groter was dan tot dan toe werd aangenomen.

De onthulling van het stuk leverde Nijhoff de nodige last op met de landsadvocaat, die hem zelfs sommeerde het te vernietigen. Hij vertelde tijdens het verhoor voor het eerst hoe hij eraan kwam: zijn advocaat vond het "gewoon" in het Nationaal Archief. Nijhoff kon naar eigen zeggen niet begrijpen dat bijvoorbeeld de Tweede Kamer niet wist waar het te vinden was.

Uiteindelijk deed Nijhoff wat veel andere Groningers ook deden. Moegestreden ging hij akkoord met een schikking. Hij heeft naar eigen zeggen tonnen gespendeerd aan rechtszaken, waar hij nooit een cent van terug heeft gezien. "Welke gek doet dat nou?" Nijhoff deed het wel, "voor alle Groningers".

'Trein onder de grond door'

Nijhoffs juridische strijd met de overheid begon na de zware aardbeving in Huizinge in 2012. Hij hoopte aanvankelijk dat die de ogen zou openen voor het aardbevingsgevaar. Maar de gaswinning ging door. Hij hoopte daarna op een nog zwaardere beving. Dat de schoorsteen naar beneden zou komen met hem eronder. "Dan was er ten minste een dode gevallen."

Nijhoff omschreef tot in detail hoe hij deze zware beving beleefde. "Alsof er een trein onder de grond door dendert." Hij trof zijn vrouw spierwit en trillend van angst aan in de zwaar gehavende badkamer. "Dat je dat meemaakt is verschrikkelijk, dat vergeet je nooit meer."

ANP