Eerste verdachten boerenacties opgepakt, Yeşilgöz houdt spoedoverleg

De politie heeft de eerste verdachten aangehouden die mogelijk betrokken waren bij de boerenacties maandagavond en dinsdagochtend. Dat meldt het Openbaar Ministerie op X.

Het gaat om een 39-jarige man uit Klarenbeek en een 35-jarige man uit Eerbeek die worden verdacht van het dumpen van afval en brandstichting. Zij werden tijdens het protest aangehouden op de A50 en zitten momenteel vast.

"Een demonstratie is toegestaan binnen de grenzen van de wet, maar bij de acties op maandagavond was daar geen sprake van. De strafbare feiten die bij deze acties zijn gepleegd zijn onacceptabel", aldus waarnemend politiechef Gert Veurink. De politie meldt verder op te schalen om voorbereid te zijn op toekomstige boerenacties.

"Het in brand steken van hooibalen en mogelijk asbest op snelwegen is een ernstig strafbaar feit", zegt Rinus Otte, collegevoorzitter van het OM.

Spoedoverleg

Justitieminister Dilan Yeşilgöz roept dinsdagmiddag de top van de politie en het Openbaar Ministerie bijeen voor spoedoverleg over het optreden bij de uit de hand gelopen demonstraties van boeren en klimaatactivisten. Zij zag daar "voorbeelden van misdrijven" en wil onder meer weten hoe daartegen wordt opgetreden.

"Ik sta hier met woede en frustratie", aldus de bewindsvrouw tijdens het vragenuur in de Tweede Kamer. "De maat is wat mij betreft helemaal vol." Zij noemde boeren die brand stichtten en gevaarlijke materialen op de weg gooiden, maar ook klimaatactivisten die snelwegen blokkeerden door zich eraan vast te lijmen.

Misbruik demonstratierecht

Yeşilgöz wil onder meer van het Openbaar Ministerie weten "wat er nodig is" om de scheidslijn duidelijker te krijgen tussen gebruik en misbruik van het demonstratierecht. Maar wat maandagavond gebeurde tijdens boerenprotesten, "dat zijn misdrijven", vindt zij. "Gelukkig zijn vandaag twee mensen opgepakt. Zo nodig zullen meer mensen van hun bed worden gelicht. Kan je nooit genuanceerd over praten."

Ook het roepen van bedreigende leuzen moet wat Yeşilgöz betreft vaker en harder worden aangepakt. "Als je in Amsterdam op straat rondloopt en scandeert dat Rutte dood moet en dat Biden dood moet, hoezo loop je door, hoezo word je niet opgepakt? Dat wil ik weten. Ik ben daar echt ongelofelijk klaar mee."

Reacties burgermeesters

Het blokkeren van snelwegen en dumpen van afval op wegen gaat de grens van het demonstratierecht over, zeggen burgemeesters Sjors Fröhlich (Vijfheerenlanden) en Sander Schelberg (Hengelo). Fröhlich omschreef de boerenactie op X als "totaal onverantwoord". Op de A15 ontstond een ongeluk, vermoedelijk door rook van een brand door een boerenactie. Schelberg waarschuwt de mensen die onder meer hooibalen in brand staken.

Volgens Fröhlich is het recht van demonstreren "ongelofelijk sterk verankerd". Maar de grens ligt volgens de burgemeester bij het opwerpen van blokkades, het in brand steken van dingen of het oproepen tot geweld. "Dan ga je voorbij de grens van demonstreren in Nederland", zegt hij. "Dat gaat helemaal nergens over."

Ook volgens de burgemeester van Hengelo heeft het niets met demonstreren te maken als je "als dief in de nacht brandsticht en daarmee milieudelicten en misdrijven pleegt". Dinsdagochtend werden bij op- en afritten van de A1 bij Hengelo en Oldenzaal afval en asbest gedumpt en hooi in brand gezet.

Hart van Nederland/ANP