Omwonenden Tata Steel kritisch over rapport dat blootstelling schadelijke stoffen bewijst: 'Hebben we niks aan'
112
2 sep 2021, 10:06
Mensen die in de buurt van Tata Steel in IJmuiden wonen, worden blootgesteld aan veel meer schadelijke stoffen dan mensen die ergens anders wonen. De hoeveelheid lood is zelfs zo hoog dat het gevolgen kan hebben voor de gezondheid van omwonenden, dit overschrijdt de zogeheten gezondheidskundige grenswaarde. Dat geldt ook voor zogenoemde polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK). Maar de omwonenden zijn niet te spreken over het onderzoek.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft eind vorig jaar op tientallen plekken in Wijk aan Zee, Beverwijk, Velsen, IJmuiden en Heemskerk neergedwarreld stof verzameld. Dat gebeurde zowel op straat als bij mensen in huis. De samenstelling van de stofdeeltjes werd geanalyseerd in een laboratorium.
Heel veel schadelijke stoffen in de lucht
In het stof in Wijk aan Zee werd ongeveer 900 keer zo veel vanadium, 160 keer zo veel mangaan en 150 keer zo veel ijzer gemeten als buiten de IJmond. "Dit geldt vooral voor de locaties die het dichtst bij het terrein van Tata Steel liggen", aldus het RIVM. Andere stoffen die veel zijn gemeten in de buurt van Tata Steel zijn chroom, magnesium, nikkel, arseen, cadmium, aluminium, calcium, strontium, barium, koper, kobalt en zink.
Binnen in de huizen waren de niveaus van de stoffen lager dan buiten op straat, maar ook hier was het hoger dan buiten de IJmond. Zo was de hoeveelheid lood binnenshuis in Wijk aan Zee tot meer dan honderd keer zo hoog als in Amersfoort.
'Niet aan bron gemeten'
Maar de omwonenden van Tata Steel zijn niet te spreken over het onderzoek naar vervuiling in het gebied. Het RIVM heeft geen metingen verricht bij de schoorstenen van de staalfabriek, waar de schadelijke stoffen vandaan zouden komen. "Wij hebben niets aan dit onderzoek omdat niet aan de bron is gemeten", zegt Stichting Schapenduinen van ondernemer Jan de Jong.
De Jong woont op landgoed Schapenduinen in Bloemendaal, niet ver van Tata Steel. Hij is een van de belangrijkste lokale tegenstanders van de staalfabriek.
'Het stof zit tussen zijn speelgoed'
Omwonenden van Wijk aan Zee, de plaatst die het slechtst uit het rapport komt, zijn niet verbaasd over de schokkende uitkomsten. "Soms vergeet ik het slaapkamerraam van mijn zoontje dicht te doen. Dan zit het zwarte spul tussen zijn speelgoed", vertelt Stephanie Dumoulin van Stichting Frisse Wind Nu aan Hart van Nederland.
Hans Dellevoets van de dorpsraad vindt het vooral zorgelijk dat de situatie nu nóg slechter is dan tijdens de laatste metingen in 2018. "En dan is dit nog maar een fractie van wat we binnenkrijgen. Naar de fijnstof is nog niet eens gekeken," zegt hij verontwaardigd. "Je maakt je zorgen om je eigen gezondheid, maar vooral die van je kinderen."
'Grenzen zijn bereikt'
De provincie Noord-Holland wil dat de landelijke politiek in actie komt. "De grenzen zijn bereikt en er zijn forse keuzes nodig. Wij spannen ons als provincie, gemeenten en omgevingsdiensten maximaal in, met alles wat ons ter beschikking staat. Maar er is meer nodig", stelt gedeputeerde Jeroen Olthof (PvdA, gezondheid).
Olthof zegt dat de huidige regels niet voldoen, "wij lopen tegen de grenzen van onze mogelijkheden aan". Hij wil daarom dat het Rijk "aanvullende maatregelen, ook financieel" neemt.
De gedeputeerde vraagt zich ook af of de staalindustrie in de IJmond kan blijven bestaan. "Wat mij betreft alleen nog als de nadelige effecten op de gezondheid en de leefomgeving zo snel mogelijk en zoveel mogelijk verminderen."
Op korte termijn gesprek
Demissionair staatssecretaris Steven van Weyenberg (Infrastructuur) vindt het "zeer zorgelijk" dat bewoners rondom de staalfabriek veel meer schadelijke stoffen binnenkrijgen dan mensen die ergens anders wonen. "Dit kan zo niet en moet echt anders", schrijft hij in een verklaring.
Volgens Van Weyenberg blijkt uit het onderzoek de noodzaak om "scherper aan de wind te varen" wat betreft de uitstoot van Tata Steel. Hierover wordt volgens hem "op korte termijn" gesproken met het bedrijf en de provincie Noord-Holland. Ook wil hij dat de vergunningen voor staalproductie in Nederland "scherper" en strenger worden. Verder zijn strengere regels op Europees niveau nodig, zegt hij.
Staalfabrikant reageert niet inhoudelijk op uitkomsten
De staalfabrikant zelf zegt te "begrijpen dat er zorgen leven in de omgeving" van de fabriek in IJmuiden. Tata zegt het rapport erover te bestuderen en reageert daarom nog niet inhoudelijk op de uitkomsten.
In een eerste reactie laat het staalbedrijf wel weten: "We streven ernaar om de impact van de processen op de omgeving te minimaliseren, dat is een continu proces." Daar steekt Tata naar eigen zeggen honderden miljoenen euro's in. "De maatregelen die de afgelopen jaren al zijn genomen hebben er inmiddels toe geleid dat de emissies van onder meer stof en geluid in de omgeving flink zijn afgenomen."
ANP/Hart van Nederland
Deel dit artikel
Ja, ik wil graag wekelijks de nieuwsbrief van Hart van Nederland ontvangen met daarin het laatste nieuws en aanbiedingen die wijzelf of in samenwerking met onze partners organiseren.
Meld je aan om wekelijks onze nieuwsbrief te ontvangen. Je kan je altijd uitschrijven. Persoonsgegevens worden verwerkt in overeenstemming met de Privacyverklaring van Talpa Network.