Oproep tot meer vondelingenkamers: 'Heel bijzonder dat de baby levend gevonden werd'

Er zouden meer vondelingenkamers in Nederland moeten komen. Dat vindt Stichting Beschermde Wieg, dat zich ten doel stelt om babysterfte en te vondeling legging te voorkomen door moeders anoniem te helpen.

In de omgeving van Amsterdam, waar zondagavond voor de tweede keer een baby in een vuilcontainer werd gevonden, is geen enkele vondelingenkamer. "Een Beschermde Wiegkamer in Amsterdam zou een essentiële aanvulling in het preventief hulpverleningsaanbod van de stad zijn", aldus de stichting.

"Je kan je ook afvragen hoeveel baby's nooit zijn gevonden", aldus Kitty Nustering van de Stichting Beschermde Wieg aan Hart van Nederland. "Het is heel bijzonder dat de baby levend is gevonden, in een container en tijdens een avondklok. Hoeveel kans heb je daarop?"

Anoniem bevallen

Op dit moment is bij wet geregeld dat zwangere vrouwen al anoniem kunnen bevallen en afstand doen van hun kind. Wel wordt dan hun naam geregistreerd in de geboorteakte. De vondelingenkamer zou volgens de Stichting Beschermde Wieg als uiterst redmiddel kunnen dienen voor vrouwen die echt anoniem willen blijven.

Om tot meer anonimiteit te komen heeft de overheid in overleg met organisaties die zich inzetten voor vrouwen met ongewenst zwanger in 2019 een nieuw protocol opgesteld. "Om te voorkomen dat vrouwen afzien van hulp uit angst voor ontdekking van hun bevalling doordat hun gegevens op de geboorteakte van het kind komen te staan, is de mogelijkheid gecreëerd dat zij hun gegevens in een gesloten envelop in bewaring geven bij een notaris," aldus een woordvoerder van het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Op die manier staat de naam van de moeder zelf niet in de geboorteakte, maar zou het kind er uiteindelijk via de notaris wel achter kunnen komen.

'Geen aanzuigende werking'

In 2014 adviseerde de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) de overheid om vondelingenkamers niet te stimuleren. Zo zou het een aanzuigende werking op moeders kunnen hebben om hun kind op deze manier af te staan. Ook is het vaak schadelijk voor de moeder en het kind. "Het kan voor een kind traumatisch wanneer zij of hij niet kan achterhalen wie zijn biologische ouders zijn", zo schrijft de RSJ in het advies.

"We zien dat de aanzuigende werking gewoon niet het geval is", vertelt Nustering. "Er is in alle jaren twee keer gebruik gemaakt van de mogelijkheid om af te staan, middels een zogenaamde warme overdracht." Daarbij zijn de gegevens van de moeders na overleg toch achtergelaten.

OLVG gaat in gesprek

Dat zo'n vondelingenkamer nut kan hebben, erkent ook het OLVG-ziekenhuis in Amsterdam. Gesprekken die met het ziekenhuis liepen voor het inrichten van zo'n vondelingenkamer liepen stuk op praktische en juridische bezwaren. "Het is juridisch lastig", legt woordvoerder Elles in 't Hout uit. "Het is niet duidelijk hoe dit gaat voor de baby en welke instanties zich op het vervolgproces moeten richten."

Toch is de gevonden baby van zondagavond reden voor het OLVG om opnieuw te kijken naar het inrichten van zo'n kamer, bij het ziekenhuis zelf of op een andere plek in Amsterdam. "Een situatie zoals gisteravond wil helemaal niemand. Ook de baby niet en de ouders niet. Deze situatie laat zien dat het een maatschappelijk probleem is en dat we met elkaar moeten kijken hoe we dat kunnen oplossen. Daarom gaan we graag opnieuw met Stichting Beschermde Wieg in gesprek", aldus In 't Hout.