Explosies lang niet altijd criminele circuit: meer huis-tuin-en-keuken-conflicten

Het aantal explosies in Nederland neemt in hoog tempo toe, terwijl het aantal liquidaties in het criminele circuit juist is afgenomen. Uit nieuw politieonderzoek blijkt dat explosies lang niet altijd verband houden met zware criminaliteit; vaak komen deze juist voor in huis-tuin-en-keukenconflicten tussen burgers.

Tussen 2016 en 2023 werden in Nederland 141 misdrijven met dood als gevolg geregistreerd binnen het criminele milieu. Minder dan de helft werd als liquidatie aangemerkt. Vorig jaar daalde het aantal levensdelicten in het criminele circuit tot dertien, waarvan slechts drie als liquidatie werden bestempeld.

Explosies vaak geen criminele achtergrond

Deze afname staat in schril contrast met de toename in het aantal explosieve aanslagen, dat tussen 2021 en 2023 vervijfvoudigde van 212 naar maar liefst 1.017 incidenten.

Lees ook:

Serie explosies Den Bosch houdt aan, buurtbewoners vrezen dakdekkersoorlog

Volgens de onderzoekers was bij meer dan de helft van de explosies in 2023 geen sprake van criminele betrokkenheid. In veel gevallen ontstonden de explosies uit persoonlijke conflicten, vaak in de relationele sfeer.

“Deze aanslagen worden vaker gepleegd door niet-criminele burgers en dienen vaak ter intimidatie bij ruzies,” stellen de onderzoekers. Dat deze explosies geen dodelijke slachtoffers hebben geëist, beschouwen zij als een "klein wonder". Toch wijzen zij erop dat de risico’s bij dit soort incidenten groot zijn, mede door het gebruik van zwaar vuurwerk zoals cobra’s.

Illegaal vuurwerk

Bij ongeveer 80 procent van de explosieve incidenten werd illegaal vuurwerk gebruikt, vaak cobra’s gevuld met flitspoeder. Dit zware vuurwerk heeft een explosieve kracht vergelijkbaar met militaire springstof en kan ernstige schade aanrichten. “De vuurwerkcultuur in Nederland lijkt een voedingsbodem voor dit probleem te zijn,” aldus de onderzoekers.

Het groeiende geweld, vaak veroorzaakt door jongeren, vraagt om bredere maatschappelijke betrokkenheid, aldus de politie. “Er is een constante aanwas van jongeren die bereid zijn geweld te plegen of aanslagen te ondersteunen. Wat ons betreft is dit een maatschappelijk probleem waarvoor ook andere instanties een verantwoordelijkheid dragen,” zeggen zij.