Verkrachtingszaak Franse Gisèle Pelicot kan ook Nederlandse slachtoffers helpen

Meer dan 10 jaar lang wordt ze stiekem gedrogeerd door haar eigen man en verkracht door wildvreemden. De 72-jarige Gisèle Pelicot leefde jarenlang in een hel. De Franse vrouw sleept de verkrachters en haar man voor de rechter in een openbare zaak. Dit zorgt ervoor dat ze  in korte tijd is uitgegroeid tot nationaal symbool in de strijd tegen seksueel misbruik. Maar ook buiten Frankrijk wordt de zaak besproken, en heeft de Pelicot-zaak ook invloed op het bespreekbaar maken van het onderwerp in Nederland.

Al die jaren had Gisèle niks door. En als het niet voor een oplettende beveiliger was geweest had het nog jaren langer kunnen duren. Haar man, Dominique Pelicot, werd in 2020 gepakt toen hij voor de tweede keer foto’s aan het maken was onder de rokken van vrouwen. Tijdens het onderzoek van de politie zijn op een harddrive duizenden beelden gevonden waarop zijn vrouw Gisèle bewusteloos verkracht wordt door verschillende mannen.

Dominique staat nu terecht, samen met zo'n vijftig mannen die zouden hebben deelgenomen aan het misbruik. Ze kunnen allemaal 20 jaar cel krijgen. Bijzonder aan deze zaak is het feit dat deze openbaar is. In Frankrijk kan de rechter de zitting namelijk achter gesloten deuren houden wanneer er sprake is van verkrachting en het slachtoffer hierom verzoekt. Gisèle heeft expliciet gevraagd dit niet te doen.

Mandy organiseerde in 2022 een demonstratie tegen seksueel geweld in Amsterdam, zo zie je in de onderstaande video.

1:36

Mandy organiseert protest tegen seksueel geweld: 'Slachtoffers zijn niet alleen'

Regie bij slachtoffer

In Nederland is het ook mogelijk om zedenzaken achter gesloten deuren te organiseren, maar dit wordt weinig gedaan en ook vaak niet ingewilligd door de rechter. Dit komt omdat de verdachte recht heeft op een openbaar proces op basis van het Europese verdrag rechten van de mens.

Volgens Roy Heerkens van Slachtofferhulp Nederland zou het goed zijn als in Nederland de slachtoffers meer de regie in eigen handen krijgen. "In de Franse zaak was het de wil van het slachtoffer om de zaak juist in de openbaarheid te behandelen leidend en in Nederland zou het juist mooi zijn als het slachtoffer de keuze zou hebben om zijn of haar zaak achter gesloten deuren te laten plaatsvinden wanneer er sprake is van bijvoorbeeld verkrachting.”

De rechtszaak in Frankrijk is volgens hem een mooi voorbeeld van de regie in eigen handen nemen. Het zou volgens Heerkens de aangiftebereidheid van zedenslachtoffers kunnen vergroten. Dit omdat ze dan bij de keuze van aangifte doen weten dat zij kunnen bepalen of een zitting openbaar is of achter gesloten deuren zal zijn.

Op basis van de huidige wetgeving is dit namelijk nog lastig. "Wij pleiten er dan ook voor om in het geval van kwetsbare slachtoffers, zoals slachtoffers als verkrachting om de zitting op hen verzoek (eventueel gedeeltelijk) achter gesloten deuren te laten plaatsvinden", stelt Heerkens.

Steun aan andere slachtoffers

Met het kiezen van het openbaar maken van de zaak hoopt Gisèle Pelicot bewustzijn te creëren onder de Franse bevolking over drogeren en seksueel misbruik. In Nederland staat dat onderwerp de laatste jaren hoger op de politieke agenda. Sinds 1 juli van dit jaar is de nieuwe wet seksuele misdrijven ingegaan. Seks tegen de wil is vanaf nu strafbaar, maar bijvoorbeeld ook sextortion, chantage met naaktbeelden en wraakporno zijn meegenomen in de nieuwe wet.

Fier, de landelijke expert op het gebied van (seksueel) geweld, uitbuiting en eerkwesties, volgt de ontwikkelingen rondom de Franse zaak op de voet en is blij met de publieke aandacht hiervoor.

"We hopen dat de zaak van Gisèle ook in Nederland helpt in onze missie tegen geweld en uitbuiting", vertelt woordvoerder Willemijn van Dam. "Daarnaast kan het andere slachtoffers de steun geven die ze nodig hebben om zelf hulp te zoeken."

Bron: Hart van Nederland/ANP