Slimme camera’s bij Jumbo: technologie tegen diefstal of inbreuk op privacy?

Het is voor veel klanten nog even wennen, de nieuwe schermen bij de zelfscankassa's van Jumbo. Klanten kunnen zichzelf zien op een scherm terwijl ze hun boodschappen aan het afrekenen zijn. Dit zorgt voor bezorgdheid bij sommige klanten over hun privacy. Verschillende mensen hebben hun vragen hierover gedeeld met het AD. De grote vraag is: wat gebeurt er met die beelden?

Volgens een woordvoerder van Jumbo dienen de schermen enkel als een soort digitale spiegel voor de klant. Er worden geen opnames gemaakt, omdat de monitors niet verbonden zijn met het reguliere camerasysteem.

Bezorgde Nederlanders hebben vorig jaar zo'n duizend meldingen gemaakt bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) over 'slimme videodeurbellen':

2:11

Videodeurbellen leiden tot stroom aan klachten over privacy

Medewerkers kunnen echter wel live meekijken. Jumbo stelt dat er nauwelijks klachten over de monitors zijn ontvangen: "We attenderen klanten altijd op ons privacystatement, ook bij klantvragen". Het is onduidelijk of het gebruik van deze monitoren heeft geleid tot minder diefstal, aangezien Jumbo hierover geen informatie deelt.

'Klant wordt gezien als potentieel crimineel'

Vincent Böhre, directeur van Privacy First, vindt het systeem zorgelijk, ook al worden de beelden niet opgeslagen. "Zelfs als je ze niet opslaat, is het verboden, want er worden toch gegevens verwerkt: medewerkers kunnen alsnog meekijken. De noodzaak mist en er zijn andere, minder ingrijpende manieren om hetzelfde effect te bereiken", aldus Böhre. Hij voegt hieraan toe: "De supermarkt wantrouwt klanten bij voorbaat. Voorheen was de klant koning, tegenwoordig gaat hij door voor potentieel crimineel".

Naast de confrontatiemonitors test Jumbo ook met 'slimme' camera’s, uitgerust met software van het Franse bedrijf Veesion. Deze camera’s detecteren ‘verdachte bewegingen’ van klanten, zoals het snel pakken van meerdere producten of het plaatsen van beide handen in het schap. Bij een verdachte beweging ontvangt een medewerker een melding via een speciale app en kan die bepalen of de klant wordt aangesproken.

Tegen de regels

De Franse privacytoezichthouder CNIL heeft Veesion echter recent berispt, omdat het bedrijf mogelijk tegen de regels biometrische gegevens verzamelt. Veesion zelf stelt dat de gegevens geanonimiseerd worden en buiten de privacywetgeving vallen. "Onze software registreert alleen verdacht gedrag. Het is daarna aan degene die het filmpje bekijkt om daar iets mee te doen", zegt een woordvoerder van Veesion Benelux. Böhre is het daar niet mee eens: "Bewegingen van mensen zijn uniek, dus terug te voeren naar één persoon. Iemand die ouder is of een handicap heeft, wordt mogelijk sneller opgemerkt".

Böhre waarschuwt bovendien voor de kosten van zulke systemen: "Deze programma's zijn erg duur, en die kosten worden vaak doorberekend aan de klant. Dus boodschappen worden nóg duurder". Jumbo geeft geen informatie vrij over de effectiviteit van Veesion in het verminderen van diefstal en wil niet zeggen of ze op de hoogte zijn van de juridische stappen tegen Veesion in Frankrijk.