Half miljoen mensen kregen gehoorschade na oud en nieuw: 'Bescherm je oren'

Dat we allemaal onze veiligheidsbril op moeten zetten als we naar buiten gaan met oud en nieuw, dat wisten de meesten wel. Maar uit onderzoek van VeiligheidNL blijkt dat er nog een sluipmoordenaar door de lucht vliegt. Een half miljoen volwassenen heeft na de vorige oud en nieuw namelijk gehoorschade opgelopen.

Een piep in je oor, doofheid, een dof gevoel of vervorming van geluid: als dit je bekend voorkomt, dan zou ook jij een van de ongeveer 500.000 volwassen Nederlanders zijn die bij de jaarwisseling gehoorschade heeft opgelopen. Het hoge aantal verrast VeiligheidNL niet, want bijna niemand beschermt hun oren, zeggen ze.

Slechts 15 procent van de volwassenen die vuurwerk afstaken, gebruikten vorig jaar gehoorbescherming. Jonge oren hebben het ook zwaar te verduren: slechts 20 procent van de kinderen draagt gehoorbescherming. En van de volwassenen die alleen kijken naar het vuurwerk is dat nog lager: 4 procent.

Want inderdaad: ook als je alleen staat te kijken naar het vuurwerk, is het verstandig om je oren te beschermen. “Je hebt acute gehoorschade en gehoorschade op de lange termijn”, vertelt Louise Straatman, KNO-arts bij UMC Utrecht. “Bij vuurwerk loop je risico op allebei. Eén enkele harde knal kan al dingen in je oor kapot maken en dat merk je meestal onmiddellijk. Maar ook als je het niet meteen voelt, kun je gehoorschade oplopen."

'Huilend naar bed'

Wie daar niet meer voor gewaarschuwd hoeft te worden is Joop uit Zeist, hij weet inmiddels dat de gevolgen van zo'n keiharde knal verwoestend zijn. Tien jaar geleden ontplofte achter zijn rug een groot stuk, vermoedelijk illegaal, vuurwerk. Sindsdien is zijn leven niet meer hetzelfde.

"Ik zakte zowat door mijn benen heen en ben het laatste stuk naar huis gestrompeld. Helemaal stuk en met een gekkenhuis in mijn hoofd. Uiteindelijk ben ik huilend naar bed gegaan", vertelt de Zeistenaar aan Hart van Nederland. Dankzij een hoop professionele hulp heeft Joop een manier gevonden om te kunnen dealen met zijn tinnitus. Maar het leven is er voor hem niet makkelijker op geworden.

'Sizzle-geluid'

En vier jaar geleden ging het goed mis bij Inge Dengerink. "Ik liep naar buiten om te kijken naar mijn kinderen die vuurwerk afstaken, toen er iets omviel", vertelt ze aan Hart van Nederland. "Het vuurwerk kwam op m'n bovenbeen. Het gevolg? Flinke druk op de oren, een harde pieptoon en toen een soort 'sizzle-geluid'."

Haar gehoor werd nooit meer hetzelfde. "Ik ben nog steeds overgevoelig voor harde geluiden. In een restaurant of tijdens een sportles met muziek moet ik altijd oordoppen indoen. Ook in grote groepen."

Better safe than sorry

Het advies van VeiligheidNL? "Oordoppen. En voor kinderen oorkappen", aldus directeur Martijntje Bakker. "Ook als je op grote afstand staat van het vuurwerk. Ook als je het zelf niet aansteekt, want dat maakt voor het geluid eigenlijk niet uit. Doe altijd oordoppen in: better safe than sorry."

"Daarnaast adviseren wij ook altijd om minstens één keer per jaar een online hoortest te doen om in de gaten te houden of je gehoorschade hebt opgelopen." Vuurwerk is meestal namelijk niet de aanstichter van gehoorschade. "Het is meestal de druppel die de emmer doet overlopen. Vaak hebben mensen al schade door andere dingen, zoals te hard naar muziek luisteren."

Uit het onderzoek blijkt dat mensen niet alleen lak hebben aan oorbescherming, maar dat er over het algemeen minder belangstelling is voor veiligheid. "Afgelopen jaarwisseling kon er weer oudejaarsvuurwerk worden afgestoken door mensen zelf", zegt Bakker. "Helaas stellen we vast dat het gebruik van beschermingsmaatregelen tegen vuurwerkletsel lager is dan in het jaar vóór de coronacrisis. Vuurwerk is prachtig, maar kan een verwoestende, permanente uitwerking hebben wanneer het misgaat."