Aantal schoolverlaters stijgt tot hoogste punt in tien jaar: 'Gedemotiveerd door corona'

In tien jaar tijd zijn niet zoveel jongeren voortijdig gestopt met onderwijs als vorig jaar. In het studiejaar 2021-2022 stopten ruim 30.000 jongeren, vrijwel uitsluitend mbo'ers, met hun opleiding zonder een startkwalificatie te halen. Dat is bijna een kwart meer dan een jaar eerder.

Onderwijsminister Robbert Dijkgraaf schrijft in een Kamerbrief dat de jongeren gedemotiveerd zijn door corona en door een opeenstapeling van problemen eerder uitvallen.

'Samenleving kan zich dit niet permitteren'

De jongeren zijn bijvoorbeeld door de krapte op de arbeidsmarkt verleid om te stoppen met hun opleiding en aan het werk te gaan. Mbo'ers die meerdere problemen hebben - vooral psychische en financiële - vallen veel vaker uit. De minister wil dat coaches deze jongeren gaan helpen en trekt hier ook geld voor uit. Zo gaat er zoals eerder aangekondigd jaarlijks 175 miljoen euro extra naar mbo niveau 2. Dit wordt gebruikt om studenten beter te begeleiden en ervoor te zorgen dat ze in kleinere groepen les krijgen.

Jongeren gelden als voortijdig schoolverlater als ze het onderwijs verlaten zonder startkwalificatie. Dat is een diploma van minimaal de havo, het vwo of mbo niveau 2. De nieuwste cijfers zijn een punt van zorg voor Dijkgraaf omdat de jongeren minder kans maken op een stabiele baan en deze groep later vaak een onzeker bestaan leidt. Ook kan de samenleving het zich volgens de minister "niet permitteren" dat zoveel mbo'ers stoppen met hun opleiding zonder een bruikbaar diploma te halen. Ze raken eerder werkloos, maken meer gebruik van de zorg en uitkeringen en belanden bovengemiddeld vaak in de criminaliteit.

Verkeerde studiekeuzes zijn een belangrijke oorzaak van vroegtijdig schoolverlaten. Een tussenjaar kan uitkomst bieden voor leerlingen die nog zoekende zijn. In Amsterdam laat het tussenjaar belovende resultaten zien:

2:13

Tussenjaar mogelijk een oplossing voor grote stijging schoolverlaters

Breder probleem

De minister wil het aantal schoolverlaters omlaag brengen naar 18.000 in 2026. Hij heeft een plan opgesteld dat na de zomer meer in detail wordt uitgewerkt. De structurele oorzaken moeten daarmee worden aangepakt. Dijkgraaf heeft bijvoorbeeld ook al plannen om te investeren in loopbaanbegeleiding, zodat minder mbo'ers uitvallen omdat ze een opleiding hebben gekozen die niet bevalt. Mocht dat toch gebeuren, dan moet het makkelijker worden om van opleiding te wisselen.

Omdat de problemen zich niet beperken tot alleen het onderwijs wil Dijkgraaf verder kijken dan zijn eigen ministerie. Samen met minister Carola Schouten (Armoedebeleid en Participatie) werkt hij aan een wetsvoorstel om jongeren beter aan het werk te helpen, ook als ze voortijdig het onderwijs hebben verlaten.

Hart van Nederland/ANP