Nog steeds niet genoeg AED's in Nederland: 'Ik heb mijn leven er aan te danken'

Annelies Laarman uit Steenbergen heeft haar leven te danken aan een automatische externe defibrillator (AED). Haar man belde het alarmnummer en ze kon na een hartstilstand van 15 minuten gereanimeerd worden. Zij kan haar verhaal navertellen, maar vooral omdat het essentiële kastje in de buurt was. Volgens de Hartstichting en HartslagNu is de dekking nog niet voldoende, er zijn er nog 1775 plekken in Nederland waar een AED dringend nodig is.

Toeters en bellen

"Op 18 september werd mijn man 's nachts wakker", vertelt Annelies. "Ik lag in een vreemde houding en reageerde niet. Hij is meteen begonnen met reanimeren en heeft 112 gebeld. Die hebben alle toeters en bellen ingezet. Toen kwam hier een man met een AED, die een wijkje verderop woont. Hij heeft de reanimatie overgenomen en is gaan shocken." Die man met de AED is plaatsgenoot Kees-Jan Langenberg. "Ik kreeg midden in de nacht een melding via de app van HartslagNu. Ik kwam samen met een agent en een brandweerman op het adres van Annelies. Haar man was al begonnen met reanimeren, wij hebben dat toen overgenomen."

Leven gered

Uiteindelijk is Annelies met spoed overgebracht naar het ziekenhuis in Breda."Ik ben vier dagen in coma gehouden. Als je dan wakker wordt, dan ga je je pas realiseren dat je er bijna niet meer was geweest. Doktoren vertellen mij dat mijn hart 15 minuten lang heeft stilgestaan. Mijn man, Kees-Jan en die AED hebben mijn leven gered." Lees ook: Een derde van de Nederlanders wil eerste hulp verlenen aan vreemde, ook zonder afstand Dat is precies de reden dat Kees-Jan de AED in huis heeft gehaald. "Sinds ik dat kastje heb krijg ik ongeveer tien per jaar een oproep. Nu is het toevallig alweer een paar maanden geleden. Je krijgt een appje en dan kun je aangeven of je in de buurt bent. Soms kom je met vijf mensen tegelijk aan, maar dat is geen luxe. Je kunt altijd iemand gebruiken, bijvoorbeeld om de deur open te houden."

Gaten in kaart

De Hartstichting en HartslagNu hebben in kaart gebracht op welke 1775 plekken in Nederland nog een AED moet komen voor een dekkend netwerk van hartstarters. De plekken zijn op de kaart aangegeven met een rode cirkel. "Hoe dichter een AED in het midden van de zone wordt opgehangen, hoe beter dit is voor de dekking", melden de Hartstichting en HartslagNu. Omdat in de praktijk een AED niet altijd in het midden van de zone wordt opgehangen, schatten ze in dat het dubbele aantal defibrillators nodig zijn. Het netwerk telt momenteel ongeveer 25.000 AED's, een draagbaar apparaat dat door middel van een elektrische schok het hartritme weer kan herstellen bij een hartstilstand. "Lokaal zijn er grote verschillen te zien in de dekking", zegt Aart Bosmans, bestuurder van HartslagNu. "In plaatsen waar de gemeente en burgers betrokken zijn en waar veel actieve stichtingen zijn, zien we dat de AED-dekking vaak beter is."

Hartstikke nodig

Een van die plaatsen is Wijk bij Duurstede. De groep AED Hartstikke Nodig is al meer dan 10 jaar bezig in de gemeente. "We hebben veel bereikt, maar nog steeds zijn er plaatsen waar het beter moet", vertelt Wil van Dam. Ze somt op: "In de buitengebieden, zoals Cothen en Langbroek. Op de weg richting Houten. En in de jachthaven. Daar komen zeker in de zomer heel veel mensen, maar er is geen vaste AED. Er zijn misschien mensen die er een op hun boot hebben, maar die moeten dan wel net aanwezig zijn als er iets gebeurt. Er moet een AED komen die altijd bereikbaar is, bijvoorbeeld op de parkeerplaats." Door de AED's, samen met de geregistreerde burgerhulpverleners, zijn de kansen op overleving bij een hartstilstand buiten het ziekenhuis flink gestegen, aldus de organisaties. Was de overlevingskans in de jaren 90 nog 9 procent, tegenwoordig ligt dat percentage op bijna 25.

Wat vindt Nederland?

Dat er veel meer bekendheid moet komen voor het levensreddende apparaat blijkt wel uit het Wat vindt Nederland-onderzoek van vandaag. Iets meer dan de helft (56 procent) van de ruim 3100 deelnemers weten waar er een hangt in hun buurt. En nog niet de helft van de deelnemers weet hoe je een AED moet bedienen. Maar dat een AED in de buurt belangrijk is en levens kan redden is duidelijk. De deelnemers van Wat vindt Nederland zijn nog wel verdeeld over wie de extra AED's moet gaan betalen. 40 procent is van mening dat het uit de zak van de overheid moet komen. Een derde (33 procent) vindt dat de zorgverzekeraars voor de kosten moet opdraaien, en 14 procent denkt dat iedere Nederlander moet bijdragen aan de bekostigen van de nieuwe AED's. Dat zou bijvoorbeeld kunnen door een kleine bijdrage of belasting voor de apparaten. Slechts 7 procent vindt dat de Hartstichting zelf maar langs de deuren moet gaan om de aanschaf voor de extra apparaten te bekostigen.