Babi pangang en 'sambal bij': afhaalchinees nu Nederlands cultureel erfgoed

Ze verdwijnen in rap tempo uit het straatbeeld, maar vele Nederlanders zijn er mee grootgebracht: de afhaalchinees. De Chinees Indische restaurants waren voor velen zelfs de eerste kennismaking met exotisch eten. Vanaf vrijdag zijn ze onderdeel van de oer-Hollandse cultuur. Ze worden dan opgenomen in de lijst met immaterieel erfgoed.

'Kenmerkend aan de Chinees Indische restaurantcultuur is het samenkomen van drie culturen: de Indische, de Chinese en de Nederlandse cultuur. Vanaf het moment dat men een Chinees Indisch restaurant binnenkomt gaat men min of meer op reis', aldus het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN).

Chinese restaurants sterven uit

De Chinees Indische restaurants zijn zo ingeburgerd dat ze een plek hebben gekregen in de belangrijkste lijst met Nederlands cultureel erfgoed. Toch worden de iconische restaurants de laatste decennia steeds minder bezocht.

Volgens het KIEN komt dat doordat het doorgaans vrij zware en vette eten niet aansluit bij de groeiende behoefte aan gezond en licht eten. Daarnaast speelt de opkomst van andere Aziatische concepten een rol en is er een gebrek aan opvolgers voor de Chinese ondernemers.

Babi Pangang 2.0

De Stichting Meer dan Babi Pangang zet zich in om de Chinees Indische restaurantcultuur te behouden en toekomst te geven. Zij is dan ook het brein achter de nominatie voor de erfgoedlijst.

"Het is een cultuur waar we allemaal mee zijn opgegroeid", vertelt San Fu Maltha van de stichting. "We zaten vroeger allemaal, voor de mensen die dat nog weten, met een bordje babi pangang op schoot naar Studio Sport te kijken."

In tegenstelling tot wat veel Nederlanders denken komt het bekende gerecht helemaal niet uit het verre oosten. Babi pangang bestaat volgens Maltha nergens anders in de wereld. "Het is hier bedacht, speciaal voor het Nederlandse publiek."

Om de restaurants nieuw leven in te blazen wordt binnenkort onder meer een Babi Pangang 2.0 gemaakt. Een gerecht dat samengesteld zal worden door drie bekende Nederlandse chefs met verschillende culturele achtergronden.

'Elk gehucht heeft afhaalchinees'

Als er iemand dol is op 'afhaalchinees' dan is het Mark van Wonderen uit Amsterdam wel. Als verslaggever kwam hij op veel verschillende plekken en dan viel hem op dat elk gehucht naast een kerk en een dorpskroeg vaak ook een Chinees-Indisch restaurant had. "En dit vaak op merkwaardige, niet per se aantrekkelijke, locaties."

Hij ontwikkelde een fascinatie en besloot alle 1.090 overgebleven restaurants te gaan fotograferen. "Ze worden omgebouwd tot sushi- of wokrestaurants, vervangen door hippe nieuwe horeca of simpelweg gesloten", weet de fijnproever. "Eeuwig zonde."

Een van zijn favoriete restaurants is Wong Koen in Amsterdam. In dat Chin. Ind. Rest. zijn ze blij met de vermelding op de lijst met immaterieel erfgoed. "Zeker! Nu horen de Chinezen ook erbij."