Eindhoven haalt namen NSB'ers en SS'ers van oorlogsmonument

De gemeente Eindhoven past het oorlogsmonument in de stad aan, nadat uit onderzoek was gebleken dat niet alle namen die op het monument staan daar thuishoren. Zo staan op het gedenkteken ook de namen van mensen die in de Tweede Wereldoorlog lid waren van de NSB, de SS of die in het Duitse leger in dienst waren gegaan.

Het Eindhovense college van burgemeester en wethouders schrijft aan de gemeenteraad dat die namen van het herdenkingsmonument worden verwijderd. "Hoewel geen enkele persoonlijke geschiedenis zwart-wit is, passen deze namen niet op een monument dat recht doet aan Eindhovense slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog", staat in de brief.

Het oorlogsarchief wordt in 2025 openbaar en dat kan pijnlijk maar ook verhelderend zijn voor sommige nabestaanden van 'foute Nederlanders'. Iemand die daar over mee kan praten is Rinke Smedinga. Zijn vader Piet was NSB'er en heeft tot aan zijn dood nooit spijt betuigd.

3:00

Tijd voor erkenning daderschap foute Nederlanders: 'Hij heeft nooit spijt gehad'

Het college zegt één uitzondering te maken, voor een Duitse jongen die in Eindhoven gedwongen in dienst moest vanwege zijn Duitse nationaliteit. "Uit de archieven blijkt dat het gezin later door de Nederlandse overheid volledig vrijgepleit is."

Verkeersongeluk

Behalve de namen van NSB'ers en SS'ers bleken er op het monument ook namen te staan van mensen die niet waren gestorven als direct gevolg van de oorlog, maar die in die periode waren overleden door bijvoorbeeld een verkeersongeluk. Hun namen blijven "vanuit empathie" wel op het monument staan, aldus het gemeentebestuur.

In totaal staan er 1096 namen op het gedenkteken op het Stadhuisplein in Eindhoven, dat Herinner U de Namen heet. De Stichting 18 september, die zich inzet voor het herdenken van de bevrijding van Eindhoven op 18 september 1944, wilde deze namen in een digitaal archief toegankelijk maken. Tijdens een onderzoek naar de namen ontdekte de stichting de onvolkomenheden in het monument.

Nieuwe namen

Ook kwam de stichting erachter dat er 155 namen van oorlogsslachtoffers ontbreken op het gedenkteken. Het gaat om slachtoffers die in Eindhoven zijn omgekomen als direct gevolg van de oorlog en om Eindhovenaren die buiten de stad zijn omgekomen, onder wie Sinti en Roma. De gemeente Eindhoven noemt het gepast om deze 155 namen aan het monument toe te voegen.

Het gemeentebestuur schrijft dat aan het besluit het gedenkteken aan te passen een zorgvuldige weging vooraf is gegaan. Daarbij zijn gesprekken gevoerd met onder meer de Stichting Veteranen, vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap en een familielid van een veroordeeld Eindhovens NSB-lid. De gemeente zegt te hopen in contact te komen met directe familieleden van mensen van wie de namen van het monument worden verwijderd, "en hen desgewenst nader te informeren over dit besluit".

Hart van Nederland/ANP