Holocaust-overlevenden na terugkeer in Nederland jarenlang gevolgd door BVD

Joodse Amsterdammers die na de Tweede Wereldoorlog betrokken waren bij het Nederlands Auschwitz Comité werden na terugkeer uit vernietigingskampen jarenlang bespioneerd door de BVD, voorloper van de AIVD. Dat blijkt uit onderzoek van het Parool.

De Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) zag de overlevenden van het vernietigingskamp tot in de jaren 1980 als 'extremisten' en als een potentieel gevaar voor de democratie. Ook deed de BVD jarenlang verslag van Holocaustherdenkingen in kamp Westerbork, het Joods Cultureel Centrum in Amsterdam-Buitenveldert en op de Nieuwe Oosterbegraafplaats. Er werd bijgehouden wie daarbij aanwezig waren.

Het Nederlands Auschwitz Comité werd in 1956 opgericht en wierp zich op als belangenorganisatie voor de Holocaustoverlevenden. Volgens het Parool zag de BVD het als een extremistische organisatie. In het comité zat een informant die alles wat er binnen de organisatie gebeurde volgde.

'Groot onrecht'

Nabestaanden van de comitéleden reageren ontsteld. "Dat zie ik als een groot onrecht. Het idee dat er bij mij thuis BVD-infiltratie was, geeft me een onaangenaam gevoel", reageert Chaja Polak op het inzien van het dossier haar moeder Annetje Fels-Kupferschmidt. "Zij kwam vooral op voor nazislachtoffers en hielp waar het kon."

De AIVD laat het Parool weten niet in te gaan op vragen over individuele dossiers. De dienst wijst erop dat de BVD tijdens de Koude Oorlog onderzoek deed naar het communisme en dat "mogelijk onderzoek naar personen" van het comité "in dat licht [kan[ worden gezien", schrijft de krant.