Nabestaanden 'foute' Nederlanders vrezen voor gevolgen van openbaar archief

Op een website voor de grap de naam van je buurman invullen, en dan zien dat zijn ouders of grootouders fout waren in de oorlog. Daar zitten nabestaanden van NSB'ers en andere Nederlanders die samenwerkten met de Duitsers totaal niet op te wachten. Ze maken zich zorgen omdat volgend jaar een archief met namen van foute Nederlanders online komt.

Ruim 80 jaar na de oorlog heeft zijn zoon Rinke nog steeds last van zijn vaders verleden. Zijn vader was NSB'er, nam dienst bij de SS en was bewaker in kamp Westerbork. "Ik heb ooit een doodsbedreiging gekregen. Dat was heftig", vertelt Rinke aan Hart van Nederland. "En ik ben laatst rondom de media-aandacht voor het CABR ook weer door iemand aangesproken op het feit dat ik moet betalen voor wat zijn familie is aangedaan."

En dat terwijl Rinke de oorlog niet eens heeft meegemaakt. Dus kan het openbaar maken van het enorme archief, met de dossiers van een half miljoen mensen die verdacht worden van collaboratie met de Duitsers, nog steeds problemen opleveren.

Aan de schandpaal nagelen

Dat vindt ook de werkgroep Herkenning, die steun geeft aan kinderen van foute ouders. "Er zijn heel veel mensen die van niks weten. Die weten helemaal niet dat hun ouders goed of fout zijn geweest. Vooral in de foute gezinnen is daar niet over gesproken", zegt Jeroen Saris van de werkgroep.

De nazaten zijn bang dat als iedereen maar zomaar het archief in kan, dat op sociale media mensen aan de schandpaal worden genageld, die helemaal niets te maken hebben met de daden van hun voorouders. Als ze daar al weet van hebben. "Het is een heel gevoelig dossier. Mensen kunnen ervan in verwarring raken of in problemen raken", vreest Rinke.

'Mijn vrienden wisten het wel'

Zo kwam Saris er pas op zijn 18e achter dat zijn vader fout was, omdat hij er nooit over had gepraat. Totdat zijn vrienden met een krant kwamen aanzetten. "Toen bleek dat hij NSB'er was geweest. En mijn vrienden wisten het dus blijkbaar wel, maar ik niet. Dat is een klap."

De nabestaanden vinden dat familieleden het archief eerst moeten kunnen inzien, en daarna pas de rest van Nederland. Beide heren zijn er niet tegen dat de dossiers digitaal beschikbaar komen, maar liever eerst op openbare plekken als bibliotheken en gemeentes. Een fysieke drempel zodat niet iedereen met de informatie aan de haal gaat.