Nederlands onderzoek: 'Bijna honderd keer minder plastic in oceaan dan gedacht'

Wetenschappelijke schattingen hebben er naar verluidt decennialang naast gezeten - de hoeveelheid plastic afval in onze oceanen is veel minder dan aanvankelijk werd aangenomen. Dit blijkt uit onderzoek van de Universiteit Utrecht, gepubliceerd in Nature Geoscience. In plaats van de geschatte 50 tot 300 miljoen ton plastic afval in de oceanen, komt het werkelijke cijfer uit op ongeveer 3,2 miljoen ton, aldus de Nederlandse onderzoekers.

Deze bevindingen, waarover Trouw schrijft, zijn gebaseerd op meer dan 20.000 betrouwbare metingen van over de hele wereld. Volgens oceanoloog Mikael Kaandorp van de Universiteit Utrecht brengen rivieren veel minder plastic naar de oceaan dan eerder werd geschat. Dit suggereert dat er meer plastic in de rivieren achterblijft dan eerder werd gedacht.

Om de hoeveelheid plastic zo klein mogelijk te maken, wordt van alles bedacht. Zo krijgen sommige producten die vervuilend zijn een plastictoeslag van bedrijven, na nieuwe regels van de overheid:

2:04

Je milkshake of je bakje saus iets duurder door plastictoeslag

Verschillende organisaties zoals het Wereld Natuurfonds en de Plastic Soup Foundation stellen dat er jaarlijks meer dan 10 miljoen ton plastic in de oceaan zou belanden. Deze cijfers zijn gebaseerd op hoeveel plastic er elk jaar wereldwijd wordt geproduceerd, en hoeveel daarvan wordt weggegooid.

Maar de nieuwe bevindingen wijzen echter op een veel kleinere hoeveelheid plastic afval dat daadwerkelijk in de oceaan terechtkomt. Bovendien blijft het plastic dat in de oceaan terechtkomt, langer in grote stukken drijven dan gedacht. Het water bevat minder microplastics dan wetenschappers tot nu toe aannamen.

Gevolgen plastic in oceanen

Maar hoe veel of relatief weinig plastic dan ook uiteindelijk in de oceanen belandt, de gevolgen hiervan voor het zeeleven zijn ontegenzeggelijk verwoestend. Vissen, schildpadden, vogels en andere zeedieren eten het op of raken verstrikt in het afval, met vaak dodelijke gevolgen. Bioloog en activist Merijn Tinga stelt dat terwijl de hoeveelheid afval misschien kleiner is dan gedacht, het nog steeds veel te veel is. "Het is vooral een geluk bij een ongeluk als het afval langer in de rivieren blijft hangen, waar het – relatief – makkelijker is op te ruimen", laat hij weten aan de krant.

Om de hoeveelheid plastic dat jaarlijks wordt geproduceerd verder te verminderen worden in Nederland al stappen gezet, zoals het verbieden van gratis plastic tasjes in winkels en plastic rietjes, en het invoeren van statiegeld op meer flesjes. Vanaf 1 januari 2024 wordt het verboden om plastic wegwerpbekers en -bakjes aan te bieden op plaatsen waar klanten deze direct gebruiken. De nadruk komt te liggen op herbruikbare bekers en bakjes, of papieren frietzakken.