Rechtszaak tegen leden Coöperatie Laatste Wil van start: 'Dolksteek in rug'

Volgens het Openbaar Ministerie hebben honderden mensen het zelfdodingsmiddel genaamd 'Middel X' in huis. Een van de zeven verdachten die vanaf maandag terechtstaan in de strafzaak over het zelfdodingsmiddel heeft meer dan zeshonderd doses verkocht. Dit zei de officier van justitie maandag op de eerste dag van de rechtszaak tegen zeven verdachten die het middel volgens het OM hebben verstrekt.

Het zevental had allemaal een link met de Coöperatie Laatste Wil, die zich inzet voor het recht van mensen om zelf over hun dood te beslissen. Die vereniging zelf staat niet terecht.

"Onderzoek heeft uitgewezen dat er meerdere mensen zijn overleden na het gebruik van dit middel. Een zeer giftig middel, dat al dodelijk is in een kleine dosis", zei de aanklager. "Een middel dat zomaar in verkeerde handen kan vallen. Een heleboel mensen zullen het nog in huis hebben liggen en er is geen enkel toezicht of controle mogelijk op het gebruik ervan, met alle risico's van dien", zei de officier van justitie.

De 78-jarige Jeane Groenendijk maakte gebruik van het zelfdodingsmiddel X, verkregen via Coöperatie Laatste Wil. Haar dochter Mado Holthuis kan leven met de wens van haar moeder, maar niet met de manier waarop het gebeurde. Bekijk de video boven dit artikel.

Gruwelijke pijnen

Het OM is gestart met het onderzoek naar de handel in het giftige middel toen het stuitte op een aantal concrete zelfdodingen in Gelderland en Overijssel. En dat middel werd verkocht op huiskamerbijeenkomsten. De officier vertelde over een man van 26 jaar die het middel had ingenomen, ernstig ziek werd en dagen op de intensive care lag. "Hij heeft het wonderbaarlijk genoeg overleefd. Hij verklaarde bij de politie dat hij blij is dat hij het overleefd heeft." De 26-jarige man vertelde het OM dat hij via een huiskamerbijeenkomst van Coöperatie Laatste Wil (CLW) het middel X had gekocht.

Volgens het OM werd tijdens de huiskamerbijeenkomsten ten onrechte geclaimd dat het zelfdodingsmiddel tot een zachte dood leidt. "Het kan gepaard gaan met gruwelijke pijnen en is niet te vergelijken met zorgvuldige euthanasie door een arts."

'Dolksteek in mijn rug'

Onder de verdachten bevinden zich twee bestuursleden van CLW. "Ik ben verbijsterd en vol ongeloof over de situatie waarin ik ben beland", zei voormalig longarts Petra de J. Zij en de oud-voorzitter zeggen dat CLW zich altijd aan de wet heeft gehouden. Ze hadden als doel de politiek in actie te laten komen voor meer recht op zelfbeschikking. Ze verwijten andere verdachten dat ze achter de rug van het bestuur om het middel distribueerden. "Het druist volledig in tegen waar wij al die jaren voor hebben gestaan", zei zij. "Het voelt als een dolksteek in mijn rug", aldus de oud-voorzitter. "Het doet me pijn en maakt me boos dat onze doelstelling is ondermijnd."

Na maandag zijn er nog zeven zittingsdagen voor de inhoudelijke behandeling. Maandag 15 april worden de strafeisen verwacht.

Bekijk de video over de eerste zittingsdag hieronder.

2:07

Rechtszaak tegen leden Coöperatie Laatste Wil van start: 'Dolksteek in rug'

Hart van Nederland/ANP