Verdachte schietdrama liet zich uit op 4chan: wat is het en moeten we ons zorgen maken?

Fouad L., de 32-jarige verdachte van de dodelijke schietpartijen in Rotterdam afgelopen donderdag, maakte gebruik van het internetforum 4chan. Hierop liet hij zich meermaals uit over vrouwenhaat, dierenmishandeling, zijn conflict met het Erasmus MC en zijn buurvrouw. Zij en haar dochter zijn donderdag doodgeschoten. Wat is 4chan en moeten we ons zorgen maken over het online platform?

"Het is een plek waar mensen dingen op delen, zoals plaatjes, video's en memes. Deze mensen zijn eraan gewend geraakt dat daar veel meer gedeeld kan worden – ook extreme dingen – dan bijvoorbeeld op Facebook of X", legt Mark Deuze, hoogleraar Mediastudies aan de Universiteit van Amsterdam, uit aan Hart van Nederland.

"Het forum bestaat al heel erg lang. Het is bijna zo oud als het internet zelf. Het heeft ook al heel lang de reputatie dat je daar terecht kunt als je echt iets heftigs wil zien."

Toezicht

Volgens Deuze zit voor een groot deel het toezicht bij de gemeenschap van het forum: "De mensen op 4chan bepalen dus wat oké is", zegt hij. "Maar voor een belangrijk deel is het ook dat je aanneemt dat het sowieso oké is."

Bij 4chan worden berichten die problemen veroorzaken minder snel weggehaald dan op andere websites, aldus Deuze. "Hierdoor krijg je dat bepaalde mensen met radicale of gewelddadige gedachtes elkaar daar sneller vinden dan elders."

Voorkomen

"Omdat dit soort incidenten regelmatig wereldwijd voorkomen, zie je dat websites en sociale media platforms de laatste jaren steeds meer zijn gaan inzetten om dit soort dingen op te vangen en zelfs te voorkomen", zegt de hoogleraar.

"Ook veiligheidsdiensten, politie en dergelijken zijn zich hier wel van bewust. Aan de andere kant is het internet een bodemloze put. Al maken we van ons allemaal in Nederland politieagenten, dan zullen we ze nog niet vangen. Het is een soort kat-en-muis-spel."

Zorgen

"Ik maak mij minder zorgen over deze websites en platforms, maar meer over de gemeenschap op die sites. Als een gemeenschap verantwoordelijkheid krijgt om samen erop te letten dat dingen niet uit de hand lopen en je ziet gewoon iemand steeds heftigere dingen posten, neem je verantwoordelijkheid", aldus de hoogleraar.

"Ook al ben je het misschien met hem eens. Normale mensen willen geen moord, doodslag en geweld. Het gebruik van het internet is niet zonder verantwoordelijkheden. Dit geldt voor iedereen."