Bijna helft wil ‘oprotpremie’ voor Syriërs, maar of premie Syriërs stimuleert is de vraag

Meerdere EU-landen bieden gevluchte Syriërs geld aan om vrijwillig terug te keren naar het land van herkomst. Bijna de helft van de Nederlanders vindt dat ons land ook zo’n vertrekpremie moet bieden, zo vindt bijna de helft van de Nederlanders, blijkt uit het Hart van Nederland-panelonderzoek onder 1724 respondenten. Maar kan dat zomaar: asielzoekers met een zak geld terugsturen naar eigen land?

Sinds de val van regime Assad 8 december heerst er bij veel Syriërs hoop voor de toekomst van het land. Meerdere EU-landen bieden asielzoekers en statushouders vertrekpremies aan als zij vrijwillig het land verlaten. Oostenrijk biedt 1.000 euro per Syriër die vertrekt. Denemarken doet daar een grote schep bovenop en looft 27.000 euro uit.

Nederland moet deze lijn volgen, zegt 46 procent van de respondenten aan het panelonderzoek. Van de Nederlanders die vóór een vrijwillige vertrekpremie zijn, wil 26 procent maximaal 5.000 euro uitkeren. Nog een kwart (25 procent) wil zelfs maximaal 10.000 euro uittrekken als een Syriër definitief zijn koffers pakt en voor 16 procent is 20.000 euro pas genoeg.

Meld je aan voor het Hart van Nederland-panel

Steun je de boerendemonstranten, klimaatactivisten of geen van beide? Welke impact hebben besluiten van de politiek op jou? En wat moet volgens jou de toekomst zijn van Zwarte Piet? Deze en talloze andere vragen krijg je voorgeschoteld in het Hart van Nederland-panel. Meld je ook aan voor het grootste dagelijkse nieuwspanel van Nederland en bepaal wat nieuws wordt!

'Mag niet'

Marlou Schrover, hoogleraar migratiegeschiedenis aan de Universiteit van Leiden, is duidelijk: Syriërs verplichten terug te gaan naar land van herkomst mag niet. Dit gaat in tegen de afspraken uit het vluchtelingenverdrag. Syriërs een aanbod doen en vragen vrijwillig te vertrekken is wel toegestaan. Al is het de vraag of het effect heeft, mocht het zo ver komen.

Schrover: "In 1975 kwam in Nederland de gastarbeidsmigratie ten einde en toen is aan hen ook zo’n premie aangeboden. Net als in de jaren 90 bij de Joegoslaven, toen de oorlog net voorbij was, is er een vergelijkbare vorm aangeboden. Het had weinig effect. Joegoslaven zagen in hun geboorteland dat er weinig over was van hun regio. Terugkeren had zowel politiek als economisch geen nut."

Denemarken biedt een volwassen Syriër 27.000 euro om terug te gaan naar Syrië. Of dat ook het verschil gaat maken voor vertrekkende Syriërs, betwijfelt Schover. "Het is moeilijk in te schatten. De premie van Denemarken zijn de kosten van een jaar opvang in de normale procedure. Het gaat hierbij om mensen die nog in de asielprocedure zitten. Hierbij valt te stellen dat iemand de status niet krijgt en op dat moment wordt iemand dus aangemoedigd om terug te gaan naar land van herkomst, zodat die kosten niet hoeven te worden gemaakt."

Helpen opbouwen

Voor de 23-jarige Akram Aljnidi waren afgelopen weken erg spannend. 10 jaar geleden vluchtte hij samen met zijn ouders naar Nederland. Nu overheerst de opluchting. "Wij horen alleen maar positieve geluiden uit Syrië en onder Syriërs in Nederland. We gaan ervanuit dat het nu beter wordt in Syrië. We weten niet welke regering er komt, maar erger dan Assad kan niet. Het kan alleen maar beter gaan."

Of de ‘oprotpremies’ veel Syriërs stimuleren om terug te gaan, vind Akram lastig in te schatten. "Eerst is er tijd nodig om Syrië veilig te verklaren. Dat is het nu nog niet, het is pas een week geleden dat Assad viel." Uiteindelijk wil Akram zelf terugkeren. "Als het veilig is, wil ik terug. Een premie die je dwingt om weg te gaan, vind ik niet goed. Vrijwillig wel. Uiteindelijk wil ik Syrië helpen opbouwen."