Reizigers keren zich tegen spitsheffing NS, 'maar straks zie je de voordelen'

Experts zijn lyrisch, maar reizigersorganisaties zijn kritisch: het plan voor spitsheffing in de treinen. Het idee van de NS om kaartjes op de drukste momenten op drukke tracés duurder te maken en in de daluren goedkoper kan rekenen op veel discussie. Reizigers zelf vinden het maar helemaal niks: 70 procent keert zich tegen het plan, zo blijkt uit representatief onderzoek onder 2.139 respondenten van het Hart van Nederland-panel.

"Niemand zit voor zijn lol in een uitpuilende trein", verklaart Rikus Spithorst van de 'Maatschappij voor beter ov' de weerstand. "Mensen die nu in de spits reizen zijn gebonden aan werk of een studie, die moeten wel." "Het leven is al duur, waarom zou je het nog duurder maken?", reageert Freek Bos van reizigersorganisatie Rover.

Voordelen

Toch levert zo'n spitsheffing ook voordelen op, zeggen experts. Uit onderzoek van verkeerseconoom Erik Verhoef blijkt dat zo'n 22 procent van de spitsreizigers (van 6.30 uur tot 9.00 uur) buiten de spits zou gaan reizen met zo'n heffing.

Ook hoogleraar transportbeleid Bert van Wee denkt dat dit uiteindelijk positief gaat uitpakken. "Straks zie je de voordelen. De spitsreiziger zal merken dat er ineens veel meer zitruimte in de coupés zal zijn." Volgens hem is het iets wat vaker gebeurt. "Ogenschijnlijk zijn het impopulaire maatregelen, maar na invoering merken mensen de voordelen op en zijn ze er blij mee", verwacht hij.

Waarom een spitsheffing?

De NS wil een spitsheffing invoeren om de drukte op knelpunten de baas te kunnen zijn, en krijgt daarbij nu ook steun van het kabinet. Ondanks dat er nu nog steeds zo'n 16 procent minder reizigers minder met de treinen reizen dan vóór de coronapandemie, denkt Van Wee dat dit alleen maar een tijdelijke verlichting is. "Zonder corona waren de knelpunten nog groter geweest. Als je aan ziet komen dat het fout gaat, moet je daarnaar handelen."

Toch geloof Spithorst er niks van. Hij wijt de krapte in de treinen ook aan de NS zelf. "Dat is hun eigen keuze. Ze hebben nu ook weer allemaal enkeldekstreinen in plaats van de bekende dubbeldekstreinen aangeschaft voor in de spits", zegt hij. "Ik zou niet weten waarom spitsreizigers daarvoor moeten opdraaien."

Ook de reiziger zelf is in meerderheid tegen. 70 procent van de mensen in het Hart van Nederland-panel die weleens met de trein reist is het oneens met het plan. 27 procent is het wel eens met het plan, en 3 procent weet het niet. Alleen de mensen die aangeven nu al alleen buiten de spits te reizen steunen het plan in meerderheid: 58 procent voor om 40 procent tegen.