63 procent Nederlanders vreest voor invloed tech-topmannen op politiek, keert social media rug toe

Bij de inauguratie van Donald Trump waren een aantal prominente topmannen aanwezig, onder wie Mark Zuckerberg (o.a. Facebook, Instagram, WhatsApp), Elon Musk (o.a. X, het voormalige Twitter), en Shou Chew (TikTok). Hun mogelijke betrokkenheid bij de politiek roept zorgen op, ook in Nederland.

Een onderzoek onder 2449 respondenten van het Hart van Nederland-panel laat zien dat 63 procent van de Nederlanders vreest voor de invloed van deze topmannen op de politiek en de democratie. Meer dan de helft heeft hierdoor bewust sociale media, zoals X of TikTok, de rug toegekeerd.

Volgens het onderzoek maakt 63 procent van de Nederlanders zich zorgen over de verwevenheid tussen sociale media en politiek. Vooral de invloed van tech-leiders zoals Musk, die naar eigen zeggen vrije meningsuiting hoog in het vaandel heeft staan, maar volgens critici extreemrechtse geluiden voorrang zou geven, baart veel mensen zorgen. Ook het besluit van Zuckerberg om in de VS geen factcheckers meer op Facebook in te zetten en Trumps steun om een TikTok-verbod in de VS (tijdelijk) tegen te houden, draagt bij aan deze onrust.

Boycotten

Daarnaast geeft 53 procent aan dat zij bewust zijn gestopt met het gebruik van één of meerdere sociale media-platforms door het handelen of de uitspraken van deze tech-leiders. X (voorheen Twitter) is het populairste platform om te boycotten, met 35 procent afhakers. Vooral GroenLinks-PvdA-stemmers keren zich massaal af van X, met 65 procent afhakers. Ook heeft 1 op de 4 (25 procent) afscheid genomen van TikTok.

Enkele bedrijven hebben er de afgelopen tijd voor gekozen om van X af te gaan. Zo besloot de gemeente Amsterdam in 2024 om te stoppen met reageren op berichten vanwege de toenemende hoeveelheid haatdragende uitingen op het platform.

Onlangs maakte ook de VPRO bekend X te verlaten, omdat het platform volgens hen "een direct politiek instrument is geworden" door de betrokkenheid van eigenaar Elon Musk bij de regering-Trump. Politieke partij Volt maakte begin dit jaar dezelfde keuze. Volgens de partij geven de algoritmes 'ruim baan aan desinformatie, extremistisch gedachtegoed en bedreigingen'. "Het is geen fijne plek meer", aldus Volt.