Beerput seksueel misbruik danswereld open: 'Je moest je omkleden waar de trainer bij was'

Na de turnwereld, doet nu ook de danswereld een boekje open over seksueel misbruik en intimidatie. D66 pleit woensdag tijdens een Kamerdebat voor een onafhankelijk onderzoek.

Er zijn genoeg schrijnende verhalen van dansers die zijn mishandeld, misbruikt en onderdrukt, maar bijna niemand durft er openlijk over te praten. Ex-professional Kim Koumans zet als eerste de dappere stap. Aangespoord door de turnsters die met hun verhaal naar buiten traden, doet zij nu het hare. "Het dansen viel me steeds zwaarder. Ik werd steeds verdrietiger en triester. Tot ik in 2017 ben ingestort", vertelt ze aan Hart van Nederland.

'Naakt in jurken'

Koumans heeft jarenlang rondgelopen met het misbruik waar zij vanaf jongs af aan mee te maken had tijdens haar carrière als topdanser. Op haar vierde begint ze met ballet. "Het was heel strikt, met harde hand, er werd geschreeuwd en heel erg op je gewicht gelet", herinnert de 39-jarige zich van die periode.

Maar de ellende begint pas echt als het jonge danstalent de overstap maakt naar latin dance, waar ze uiteindelijk de top mee bereikt. Vanaf het begin wordt ze als 12-jarig meisje tijdens trainingen aangerand. Tijdens een privétraining gaat haar trainer voor het eerst nog een stap verder. "De jurken die je draagt hebben vaak een open rug. Je moest naakt in die jurken en je omkleden waar je trainer bij was", vertelt Kim. Tijdens zo'n omkleedmoment grijpt hij zijn kans en misbruikt de jonge danseres.

'Bijna een clan'

Het blijft niet bij die ene keer. De rest van haar carrière als latin danser krijgt Koumans structureel te maken met seksueel misbruik. Er heerst volgens haar "een giftige cultuur" in het wereldje van de latin dance. "Er zijn geen gedragsregels. In de danszaal is vaak ook een bar en in mijn tijd werd tijdens de training gedronken en gerookt", vertelt ze. Het klimaat omschrijft ze als "losjes."

Koumans denkt dat in zo'n klimaat eerder misbruik plaatsvindt. "De choreografie is er ook op gericht dat de vrouw een lustobject is. Je draagt als kind al veel make-up en haarlak. Uiterlijk presenteren is belangrijk." Aan de bel trekken durft Koumans in die tijd niet en ook dat heeft te maken met hoe het wereldje in elkaar steekt. "Het is heel familiair", legt de ex-danseres uit. "Bijna een clan waaraan je loyaal hoort te zijn."

Koumans hoopt dat de beweging die ze is gestart zich internationaal gaat uitbreiden en steeds meer slachtoffers hun verhaal zullen doen, maar weet ook hoe moeilijk dit is. Zelf is ze na haar coming out gestalkt, zijn haar spullen vernield en kreeg ze seksueel getinte berichten toegestuurd via Facebook. "Het weerhoudt me niet, maar het helpt anderen ook niet om hun verhaal publiekelijk te doen", vertelt ze.

Onafhankelijk onderzoek

In juli dit jaar besluit Koumans in een publicatie van journalist Marco Knippen van het Noordhollands Dagblad met haar verhaal naar buiten te treden. De zorg voor haar stervende vader geeft het laatste zetje. Het herinnert de vrouw aan "de kwetsbaarheid van het leven." Strijdbaar begint ze aan haar gevecht voor gerechtigheid voor wat haar is aangedaan. Dat ze niet de enige is, weet ze dan al, maar de reacties stromen binnen. Meer dan zestig slachtoffers uit alle hoeken van de danswereld doen hun verhaal bij boegbeeld Koumans.

Voor die mannen en vrouwen is ze vandaag aanwezig bij het Tweede Kamerdebat, dat aanvankelijk alleen zou gaan over misstanden in de turnwereld. D66-Kamerlid Jeanet van der Laan komt met een motie die het kabinet oproept tot een soortgelijk onderzoek naar de misstanden in de danswereld.

Koumans heeft er vertrouwen in dat een meerderheid van de Kamer het voorstel zal steunen, maar wil ook dat er in de tussentijd een meldpunt voor de hele danssector wordt opgericht. Omdat dansen deels onder sport en deels onder cultuur valt, weten slachtoffers volgens haar vaak niet waar ze terecht kunnen met hun verhaal. Dat moet veranderen.

'Nooit meer terug'

Het grote verdriet over het misbruik heeft Koumans nooit met haar ouders kunnen delen. Haar moeder overlijdt twintig jaar geleden en haar vader neemt ze in bescherming. "Toen ik er klaar voor was om het hem te vertellen, werd hij ziek. Tegen mijn stervende vader ga ik niet zeggen: papa ik ben jarenlang seksueel misbruikt." Hij overlijdt zonder iets af te weten van het leed dat zijn dochter is aangedaan, maar daar heeft Koumans vrede mee. "Ik weet zeker dat hij van boven meekijkt en trots op me is."

Sinds kort is Koumans af en toe weer te vinden op de dansvloer. Het is onderdeel van haar verwerkingsproces, want dansen is nog altijd de meest vertrouwde manier om haar emoties te uiten. Door de traumatherapie die ze volgt gaat het steeds beter. "Vanaf mijn vierde heb ik altijd gedanst. Ik probeer nu het contact met mijn lichaam terug te vinden", legt ze uit. "Maar naar de wereld van latin dance ga ik nooit meer terug."

Foto: privéarchief Kim Koumans