LIVEBLOG | Aantal nieuwe prikken stijgt sinds uitbreiding CoronaCheck

Na anderhalf jaar heeft de anderhalvemeterregel zijn langste tijd gehad, want vanaf zaterdag 25 september loopt de regel officieel ten einde. Ook stelt de overheid op die datum geen risiconiveaus voor elke veiligheidsregio meer vast. In plaats daarvan komt er een landelijk waarschuwingssysteem. Volg in dit liveblog het laatste coronanieuws in Nederland.

• Nieuw bevestigde coronabesmettingen op dinsdag: 1.694, dat is lager dan het weekgemiddelde (1.907)

• Op zondag 19 september testte 8,1 procent van de bij de GGD geteste personen positief

• Het aantal coronapatiënten in het ziekenhuis op dinsdag: 578, dat zijn er 13 meer dan op maandag

• Het aantal coronapatiënten op de intensive care op dinsdag: 200, dat zijn er 2 meer dan op maandag

• Op dinsdag zijn 5 sterfgevallen gemeld, in totaal zijn er tot nu toe 18.128 coronadoden officieel geregistreerd

• Tot nu toe zijn er naar schatting 23.320.388 coronavaccins toegediend in Nederland

Update 16.49 uur - Aantal nieuwe prikken stijgt sinds uitbreiding CoronaCheck

Voor het eerst in weken stijgt het aantal mensen dat zich in een week tijd heeft laten vaccineren tegen het coronavirus. Vorige week kregen bijna 150.000 mensen een prik, tegen bijna 127.000 in de week ervoor. Dat geven de wekelijkse vaccinatiecijfers die het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) aan.

Het kabinet maakte vorige week bekend dat mensen voortaan een coronatoegangsbewijs nodig hebben om restaurants, cafés, bioscopen en theaters binnen te komen. Via de app CoronaCheck kunnen ze laten zien dat ze volledig gevaccineerd zijn, negatief getest zijn of onlangs hersteld zijn van een coronabesmetting. In de dagen na de aankondiging zagen de GGD'en het aantal prikafspraken al flink toenemen.

De stijging in de afgelopen week komt door mensen die een eerste prik kregen. Vorige week ontvingen bijna 68.000 mensen de eerste inenting, tegen ruim 44.000 in de week ervoor. Dat is een stijging van 53 procent. Het aantal herhaalprikken daalde juist. Iets meer dan 80.000 mensen kregen vorige week een tweede inenting, tegen ruim 82.000 in de week ervoor.

Nederland begon in januari, als laatste land in de Europese Unie, met het vaccineren tegen het coronavirus. Sindsdien hebben 12,7 miljoen mensen een eerste prik gekregen. Sommige mensen waren met die eerste prik klaar, omdat ze het Janssen-vaccin kregen of omdat ze in de zes maanden voor de prik corona hadden. Bijna 10,7 miljoen mensen hebben ook de tweede prik gekregen. Van alle Nederlanders van 12 jaar of ouder heeft 83,5 procent de eerste vaccinatie gekregen en is 79,6 procent volledig gevaccineerd.

Update 15.39 uur - Minder nieuwe coronagevallen in afgelopen etmaal

Afgelopen etmaal zijn er 1694 nieuwe positieve coronatests geregistreerd bij het RIVM. Dat zijn er 310 minder vergeleken met vorige week dinsdag en bijna 780 minder dan de week daarvoor. Het gemiddelde niveau over de afgelopen zeven dagen is hiermee ook weer verder gedaald.

In de afgelopen zeven dagen kwamen er 13.347 nieuwe coronagevallen binnen bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, veel minder vergeleken met de voorgaande weken. Gemiddeld komt dit neer op 1907 nieuwe gevallen per dag.

Het aantal sterfgevallen steeg afgelopen etmaal met vijf. Dat wil niet zeggen dat al die mensen afgelopen etmaal zijn overleden, want het duurt een tijdje voordat het overlijden van een coronapatiënt is geregistreerd. Maandag werden er negen sterfgevallen vastgesteld.

Update 15.15 uur - Coronasteun heeft banen gered, maar ook arbeidsmarkt verstoord

Het huidige tekort aan mensen op de arbeidsmarkt is mede veroorzaakt door de steunpakketten waarmee bedrijven door de coronacrisis heen zijn geholpen. Met name de loonkostensubsidie NOW heeft de doorstroming op de arbeidsmarkt in de weg gezeten, constateert het demissionaire kabinet op Prinsjesdag.

De NOW stelde de afgelopen anderhalf jaar werkgevers die getroffen werden door de coronamaatregelen in staat personeel in dienst te houden dat zij anders wellicht hadden moeten ontslaan. De overheid vergoedde aanvankelijk tot 90 procent van de loonkosten, afhankelijk van het omzetverlies. In de eerste ronde beschermde die maatregel 2,6 miljoen werkenden tegen mogelijk ontslag.

De regeling heeft banen gered, stelt het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vast. Maar de keerzijde is dat de loonsubsidie waarschijnlijk ook werknemers heeft weerhouden van een overstap naar ander werk. Er zijn ook bedrijven overeind gehouden die zonder hulp toch al geen toekomstperspectief zouden hebben gehad.

De verwachte stijging van de werkloosheid als gevolg van de crisis is tot dusver uitgebleven. Voor de komende jaren zien de ramingen van het Centraal Planbureau (CPB) er inmiddels weer ruwweg hetzelfde uit als voordat het coronavirus voor het eerst in Nederland opdook.

Nu de meeste coronamaatregelen zijn vervallen of versoepeld, zijn de steunregelingen versoberd en maken minder werkgevers er gebruik van. Op dit moment werken nog 217.000 mensen bij bedrijven die een beroep doen op de NOW. De regeling vervalt per 1 oktober. De werkloosheid zal daardoor naar verwachting iets oplopen, maar het effect zal beperkt zijn.

Update 15.13 uur - Forse daling van aantal coronagevallen en ziekenhuisopnames

Het aantal nieuwe coronagevallen is afgelopen week flink gedaald, net als het aantal ziekenhuisopnames. Ook het reproductiegetal ging fors omlaag, wat erop wijst dat het virus steeds meer moeite heeft om nieuwe mensen te besmetten. Het aantal gemelde sterfgevallen door corona steeg wel.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) kreeg in de afgelopen zeven dagen 13.347 meldingen van positieve tests. Dat is het laagste weekcijfer sinds begin juli, vlak voor de vierde golf. Vergeleken met de voorgaande week is het aantal nieuwe gevallen met 16,5 procent gedaald.

Scholen en kinderdagverblijven blijven een belangrijke plek waar mensen het virus oplopen. Jonge kinderen, van 5 tot en met 14 jaar, vormen daardoor nog altijd de grootste groep onder de positief getesten. Maar het aantal nieuwe gevallen daalt bij hen, net als onder de andere leeftijdsgroepen.

Het aantal ziekenhuisopnames daalde naar het laagste niveau sinds half juli. Bij 287 mensen waren de klachten vorige week zo erg dat ze in een ziekenhuis moesten worden opgenomen. De week ervoor waren er (na correctie) 374 opnames en nog een week eerder 421. Van de 287 opgenomen coronapatiënten kwamen 66 op een intensive care terecht, tegen respectievelijk 80 en 94 in de weken ervoor.

Het RIVM registreerde verder 45 sterfgevallen door corona, tegen 35 in de week ervoor en 38 nog een week eerder. Het gaat vooral om mensen van 80 jaar en ouder. Dat wil niet per se zeggen dat al deze 45 mensen in de vorige week zijn overleden. Meer dan tien coronadoden stierven al in augustus, maar hun overlijden is nu pas geregistreerd.

Het reproductiegetal daalde van 0,97 naar 0,91. Dat is het laagste niveau sinds eind juli. Een reproductiegetal van 0,91 betekent dat honderd mensen die het coronavirus onder de leden hebben, gemiddeld 91 anderen besmetten. Zij steken op hun beurt zo'n 83 mensen aan, die het virus vervolgens overdragen aan zo'n 75 mensen. Bij elke stap wordt de groep nieuwe dragers iets kleiner. Hoe verder het getal zakt, hoe sneller het aantal besmettingen daalt, tot de epidemie uitdooft.

De GGD voerde vorige week iets minder coronatesten uit. Het aantal daalde van bijna 170.000 naar ruim 160.000. Het aantal positieve tests daalde echter sneller. Afgelopen week was 8 procent van alle testen bij de GGD-locaties positief. Dat is het laagste percentage sinds eind juni en begin juli. Als ook de toegangs- en reistesten worden meegerekend, was 4,3 procent van alle testen positief, tegen 5,1 procent in de week ervoor.

Update 15.10 uur - Meeste mensen die coronavirus oplopen zijn niet gevaccineerd

De meeste mensen die het coronavirus oplopen, zijn niet gevaccineerd tegen het virus. Dat komt naar voren uit de cijfers die het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dinsdag naar buiten bracht.

In de maand september zijn tot nu toe ruim 44.000 mensen positief getest. Van iets meer dan 37.000 van hen is bekend of ze gevaccineerd waren tegen het coronavirus. Twee op de drie bleken niet te zijn ingeënt. Daar staat tegenover dat 29 procent van de positief getesten volledig gevaccineerd was. De resterende 4 procent had al wel een prik gehad, maar was nog niet volledig gevaccineerd.

Van alle Nederlanders is momenteel bijna 70 procent geheel of gedeeltelijk gevaccineerd en zo'n 30 procent niet ingeënt. Daarbij zijn ook de kinderen onder de 12 meegerekend, die nog niet in aanmerking komen voor een prik.

In augustus werd het coronavirus vastgesteld bij ruim 75.000 mensen. Bij ruim 65.000 van hen was de vaccinatiestatus toen bekend: 63 procent was niet gevaccineerd, 25 procent volledig gevaccineerd en 12 procent gedeeltelijk gevaccineerd.

Update 14.33 uur - Politie dringt actievoerders terug bij Tweede Kamer

De politie heeft dinsdag demonstranten tegengehouden die richting het tijdelijke onderkomen van de Tweede Kamer trokken in Den Haag. De actievoerders, die demonstreren tegen het coronabeleid, werden eerder opgeroepen door de politie om van het Plein naar het Malieveld te gaan.

De politie te paard moest voorkomen dat er mensen naar het gebouw aan de Bezuidenhoutseweg liepen en versperde de weg.

Update 14.19 uur - Weer iets meer coronapatiënten opgenomen in ziekenhuizen

Het aantal mensen met een coronabesmetting in de Nederlandse ziekenhuizen is de afgelopen 24 uur weer iets toegenomen. Er liggen dinsdag in totaal 578 patiënten in het ziekenhuis met Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat zijn er 13 meer dan maandag, is te lezen in de meest recente cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Zondag en maandag was ook al sprake van een lichte stijging. Zaterdag lagen er nog 551 covidpatiënten in de ziekenhuizen, het laagste aantal sinds 25 juli.

Op de verpleegafdelingen liggen nu 378 coronapatiënten, 11 meer dan maandag. Op de ic's liggen 200 coronapatiënten. Dat zijn er 2 meer dan een dag eerder.

Afgelopen etmaal werden op de ic's 11 nieuwe coronapatiënten binnengebracht. Op de verpleegafdelingen werden 45 mensen opgenomen.

Update 13.24 uur - Janssen: tweede prik verhoogt effectiviteit vaccin tot 94 procent

Een tweede prik met het coronavaccin van Janssen verhoogt de mate van bescherming volgens de fabrikant aanzienlijk. Een enkele prik biedt volgens eerder onderzoek 67 procent bescherming tegen "matige tot ernstige" vormen van Covid-19. Bij proefpersonen die een tweede dosis kregen, steeg die effectiviteit tot 94 procent, stelt moederbedrijf Johnson & Johnson. De studie waar de producent zich op baseert is nog niet kritisch bekeken door onafhankelijke vakgenoten van de onderzoekers. Dat moet in de komende maanden gebeuren.

Johnson & Johnson gaf dinsdag de eerste resultaten vrij. Volgens het bedrijf maken mensen die een tweede dosis krijgen veel meer antistoffen aan dan mensen die één prik hebben ontvangen. Het in Leiden ontwikkelde vaccin is tot nog toe het enige goedgekeurde coronavaccin waarvan steevast slechts één dosis wordt toegediend. Bij de overige vaccins zijn twee prikken standaard.

Aan de studie deden zo'n 30.000 proefpersonen mee. Bijwerkingen waren volgens de fabrikant vergelijkbaar met die bij een eerste dosis. Een zeer zeldzame bijwerking waar veel over te doen is geweest, is een combinatie van trombose en een tekort aan bloedplaatjes. Mede vanwege die bijwerking wordt het vaccin van Janssen in Nederland niet meer standaard aan mensen gegeven. Wie het zelf graag wil, kan het nog wel krijgen, want het wordt door het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) en de Nederlandse medicijnautoriteit CBG wel als veilig beschouwd. Voor een deel van de mensen die voor Janssen kiezen is het grote voordeel juist dat één prik ervan volstaat.

Update 12.55 uur - Onduidelijk of Nederlanders met AstraZeneca-prik naar VS kunnen

Het is vooralsnog onduidelijk of Nederlanders en andere EU-burgers die volledig zijn ingeënt met de vaccins van AstraZeneca vanaf november naar de Verenigde Staten mogen reizen. Volgens een woordvoerder van de Europese Commissie wordt nog gewacht op de details van de aankondiging van het Witte Huis dat volledig gevaccineerde inwoners van de EU en het Verenigd Koninkrijk weer welkom zijn voor niet-noodzakelijke reizen. AstraZeneca is in de VS niet goedgekeurd maar in de EU en het VK wel.

"Wij menen dat het AstraZeneca-vaccin veilig is", aldus de woordvoerder. "Dus vanuit ons oogpunt is het logisch dat mensen die met AstraZeneca zijn gevaccineerd moeten kunnen reizen, maar dat besluit is aan de Amerikaanse autoriteiten."

De VS hebben de deur sinds voorjaar 2020 vanwege de pandemie dichtgehouden voor toeristen en andere mensen die geen Amerikaans paspoort of verblijfsvergunning hebben. Er golden enkele uitzonderingen, bijvoorbeeld voor directe familieleden. Maandag maakte Washington bekend de regels te zullen versoepelen voor gevaccineerde Europeanen en Britten. Reizigers moeten zich na aankomst wel laten testen en een mondkapje dragen. Maar welke vaccins worden toegestaan is onduidelijk.

Update 12.48 uur - Demonstranten voeren actie tegen coronabeleid op Haags Plein

Op het Plein in Den Haag wordt rond het middaguur gedemonstreerd. Het lijkt voornamelijk om tegenstanders van de coronamaatregelen te gaan. De demonstranten probeerden rond 12.30 uur het Plein af te gaan, mogelijk richting de Grote Kerk waar koning Willem-Alexander de troonrede zal uitspreken, maar ze werden tegengehouden door de politie.

Meerdere mensen hebben protestborden bij zich of dragen een t-shirt met een actieleus tegen het coronabeleid van de regering. Het plein staat redelijk vol. 'Facts not fear', en 'Tegen de QR-code' staat op twee actieborden. 'Ik strijd voor vrijheid' leest een andere. Ook Viruswaarheid-voorman Willem Engel is aanwezig. Hij zegt niet betrokken te zijn bij het opzetten van de protestactie op Prinsjesdag.

Update 12.07 uur - Coronabewijs kan niet worden ingetrokken, ook niet na fraude

Wie eenmaal een QR-code heeft aangemaakt in de CoronaCheck-app, raakt die niet meer kwijt. Intrekken is technisch niet mogelijk, laat GGD GHOR desgevraagd weten. Ook niet met codes die zijn aangemaakt met behulp van valse vaccinatiebewijzen.

"Het is een ingewikkeld technisch verhaal", zegt een woordvoerder van de gezondheidsdienst. In het kort komt het erop neer dat de code, die vanaf komend weekend onder meer verplicht is in de horeca, staat opgeslagen op het apparaat waarop hij is aangemaakt. En dus niet in een centraal computersysteem van de overheid. Die kan niet via de app in telefoons om frauduleus verkregen codes te wissen.

Het eenrichtingsverkeer van de app laat ruimte voor meer mogelijke problemen. Zo behouden ook mensen die volledig zijn gevaccineerd, maar positief op het coronavirus testen bij de GGD, hun code. Kwaadwillenden kunnen daardoor terwijl ze zijn besmet toch binnenkomen op plaatsen waar een coronatoegangsbewijs is vereist. "We hebben de mogelijkheden bekeken om dat aan te passen, maar dat bleek technisch niet haalbaar", zei een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid daar vorige week over.

Hart van Nederland/ANP