LIVEBLOG | RIVM: meer Nederlanders nemen virus mee uit Portugal

Het einde van de coronacrisis komt in zicht. Vanaf zaterdag gaat Nederland vrijwel weer open zoals voor de uitbraak. Alleen de anderhalvemeterregel en het testen bij evenementen blijven voorlopig nog van kracht. Ondertussen wordt er stevig doorgeprikt. Volg in dit liveblog het laatste coronanieuws.

• Aantal nieuwe bevestigde coronabesmettingen op dinsdag: 585, dat zijn er 139 meer dan op maandag

• Op zaterdag 19 juni testte 5 procent van de bij de GGD geteste personen positief

• Het aantal coronapatiënten in het ziekenhuis op dinsdag: 462, dat zijn er 29 minder dan op maandag

• Het aantal coronapatiënten op de intensive care op dinsdag: 185, dat zijn er 12 minder dan op maandag

• Op dinsdag zijn 3 sterfgevallen gemeld, in totaal zijn er tot nu toe 17.730 coronadoden officieel geregistreerd

• Tot nu toe zijn er naar schatting 14.075.757 coronavaccins toegediend, het gaat dan zowel om eerste als tweede prikken

Update 23:02 - 1,2 miljoen vaccins moeten nog in CoronaCheck verwerkt worden

De gegevens van zo'n 1,2 miljoen vaccinaties zijn nog niet goed verwerkt in de systemen achter de app CoronaCheck. De komende dagen wordt volgens ambtenaren van het minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport geprobeerd om de gegevens van zoveel mogelijk mensen alsnog beschikbaar te maken. De gegevens van mensen die zijn geprikt bij de GGD zouden wel goed verwerkt moeten zijn.

Met de app kunnen mensen laten zien dat ze niet bevattelijk zijn voor het coronavirus. Vanaf donderdag kan hij gebruikt worden binnen Nederland en vanaf 1 juli kunnen mensen de app ook gebruiken om te reizen binnen de Europese Unie. Wie aan de eisen voldoet, krijgt een groen vinkje. Daarvoor is het wel nodig dat alle relevante gegevens van de gebruikers beschikbaar zijn. Daar schort het nu nog wel eens aan.

Update 21:21 - Twee regio's naar laagste risiconiveau coronauitbraak

De risiconiveaus in Nederland zijn dinsdag verlaagd, nu het aantal coronagevallen blijft dalen. Voor het eerst sinds eind vorig jaar zijn er weer regio's waar 'waakzaam' geldt, het laagste risiconiveau. Dat zijn Groningen en Zaanstreek-Waterland.

Achttien regio's staan op 'zorgelijk' en in vijf regio's is de situatie nog 'ernstig'. Het hoogste risiconiveau, 'zeer ernstig', geldt nergens meer. Een paar weken geleden stond het hele land nog als zeer ernstig op het coronadashboard van de overheid. De indeling wordt elke twee weken opnieuw vastgesteld op basis van het aantal positieve tests en het aantal ziekenhuisopnames.

Update 18:19 - RIVM: vaccinatie jongeren kan opleving corona voorkomen

Als gezonde jongeren tussen 12 en 18 jaar oud niet gevaccineerd worden, kan dat er komend najaar toe leiden dat het aantal coronapatiënten weer enige tijd toeneemt. Als de groep wel wordt ingeënt, zal dat volgens berekeningen van het RIVM waarschijnlijk niet gebeuren. Dat zei infectieziektendeskundige Jaap van Dissel van het instituut dinsdag in de Tweede Kamer.

De berekeningen van het RIVM zijn tot stand gekomen op basis van een aantal aannames over bijvoorbeeld de besmettelijkheid van het virus. Ze zijn dus onzeker, zei Van Dissel erbij. Duidelijk is wel dat de inenting van jongeren van aanzienlijke invloed kan zijn op de verdere verspreiding van het coronavirus.

Als jongeren een prik krijgen, schommelt het R-getal alleen in het meest pessimistische scenario een paar maanden (ongeveer tussen december en maart) boven of rond de 1, en neemt het aantal mensen dat besmet is dus toe. Worden gezonde jongeren niet gevaccineerd, dan komt datzelfde cijfer vermoedelijk boven de 1,25 uit.

Update 17:21 - Laatste vrachten AstraZeneca op weg naar dokters

De laatste doses AstraZeneca gaan deze week op weg naar de huisdokters die er nog 60- tot en met 64-jarigen de tweede prik mee moeten geven. Het gaat om artsen in Zeeland, Zuid-Holland en Gelderland. Hun collega's in de rest van het land zijn al voorzien. "De tweede prik kan korter volgen op de eerste dan aanvankelijk werd gedacht, en met het oog op de Delta-variant is dat ook verstandig", zegt het ministerie van Volksgezondheid

"Zeker met de opkomende Delta-variant moeten we ons goed beschermen, die tweede prik is daarvoor écht belangrijk. Ook de laatste mensen van 60 tot en met 64 jaar krijgen nu gelukkig snel hun tweede vaccinatie", zegt minister Hugo de Jonge.

Mensen van 60 tot en met 64 jaar kunnen in principe na vier weken al hun tweede prik krijgen, sneller dan eerder gedacht.

Update 17:15 - Vorige week 1,4 miljoen prikken gezet

Iets meer dan 1,4 miljoen Nederlanders zijn vorige week gevaccineerd tegen het coronavirus. Dat is, zoals verwacht, minder dan het record van de week ervoor, toen bijna 1,7 miljoen mensen een prik kregen.

Dat er iets minder is geprikt, komt doordat Nederland minder vaccindoses heeft gekregen van de fabrikanten. Die leverden in de week voor het record ruim 1,8 miljoen doses. De week erna waren dat er bijna 1,3 miljoen en vorige week ruim 1,4 miljoen.

Tot en met afgelopen zondag hebben bijna 13,9 miljoen mensen een inenting gekregen. Dat zijn zowel eerste vaccinaties als de herhaalprikken die bij de meeste middelen nodig zijn. Inmiddels is dat gestegen tot boven de 14 miljoen.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft nog niet alle gegevens binnengekregen van de GGD'en. De diensten, die de meeste vaccinaties uitvoeren, kampten in de afgelopen weken met een storing, waardoor de data niet konden worden doorgegeven. Van ruim 800.000 prikken is wel bekend dat ze zijn gezet, maar is het nog niet duidelijk aan wie. Daardoor heeft het RIVM bijvoorbeeld geen goed beeld van de vaccinatiegraad onder jonge volwassenen, die nu aan de beurt zijn om een prik te krijgen. Ook weet het RIVM niet zeker hoeveel mensen nu een eerste prik hebben gehad en hoeveel een tweede prik.

De vertraging heeft geen gevolgen voor de CoronaCheck-app, waarmee mensen straks kunnen aantonen dat ze gevaccineerd zijn om ergens toegang te krijgen. Die app haalt de informatie ook uit de administratie van de GGD, waar de vaccinaties geregistreerd staan.

De vaccinatiegraad is het hoogst onder 70- tot 84-jarigen. Negen op de tien mensen in die leeftijdsgroep hebben een eerste prik gehad.

In verreweg de meeste gemeenten is meer dan 85 procent van de 65-plussers gevaccineerd. Uitzondering zijn de drie grote steden en enkele overwegend reformatorische plaatsen, zoals Tholen, Zwartewaterland en Barneveld. De vaccinatiegraad in deze groep is het laagst op Urk, waar ongeveer de helft van de 65-plussers is ingeënt tegen het coronavirus.

Update 17:14 - Politie maakt zich op voor 'complex' weekend

De politie maakt zich op voor een "complex" weekend, zegt Jan Struijs, voorzitter van de Nederlandse Politiebond (NPB). Zaterdag verdwijnen de meeste coronamaatregelen, voornamelijk de 1,5 meter afstand blijft overeind. Om daarop te handhaven zal lastig worden, voorspelt Struijs, "dus we gaan alleen op excessen inzetten".

Met de versoepelingen kan onder andere de horeca langer openblijven, en zondag speelt het Nederlands elftal de achtste finale op het EK. "Veel komt samen: voetbal, de regels worden opgerekt, het is de periode van eindexamens en studiejaren die worden afgesloten en mensen willen de achterstand op verjaardagsfeestjes inhalen, dus er zal een uitgelaten stemming zijn", zegt Struijs. "Drank en drugs in de man kan tot openbare orderproblemen leiden. Het wordt dus volle bak voor de politie dit weekend."

Update 17:06 - Kwetsbare jongeren vanaf 12 jaar uitgenodigd voor coronaprik

Kwetsbare jongeren die geboren zijn in de periode 01-01-2004 en 30-06-2009 kunnen een vaccinatieafspraak bij de GGD maken. Ze krijgen een uitnodiging voor een coronaprik van hun huisarts. Ze zullen het vaccin van BioNTech/Pfizer toegediend krijgen, aldus het RIVM.

Het gaat om de kinderen van 12 tot en met 17 jaar die ieder jaar worden uitgenodigd voor de griepprik en jongeren met het syndroom van Down. Leden van de doelgroep die in een instelling wonen, worden daar gevaccineerd. Ook jongeren met kanker krijgen binnenkort een uitnodiging, zij kunnen half juli worden geprikt in het Prinses Máxima Centrum in Utrecht.

In totaal worden naar verwachting 60.000 tot 100.000 jongeren uitgenodigd, zegt het RIVM. De Gezondheidsraad adviseerde eerder deze jeugdigen te prikken omdat zij een verhoogd risico hebben op ernstige gevolgen van een coronabesmetting en ook omdat angst voor een besmetting hen veelal beperkt in hun dagelijks leven.

Update 16:29 - Deel gevaccineerden moet tot 1 juli wachten op prikbewijs in app

Mensen die bij een huisarts of zorginstelling zijn gevaccineerd tegen corona, maar van wie de vaccinatie nog niet in het centrale register van het RIVM staat, kunnen vanaf maandag 1 juli hun vaccinatiebewijs in de CoronaCheck-app laden. Het webportaal waarmee zorgverleners alsnog kunnen regelen dat het vaccinatiebewijs van de geprikte beschikbaar komt in de app, is pas vanaf die dag beschikbaar. "We krijgen het eerder dan dat technisch niet rond", laat een woordvoerster van het ministerie van Volksgezondheid en Milieu weten.

Voor mensen van wie de vaccinatie wél in het register staat, wordt het waarschijnlijk vanaf aankomende donderdag al mogelijk om de CoronaCheck-app te gebruiken. Zij kunnen vanaf die dag, als ze volledig zijn ingeënt, met hun vaccinatiebewijs naar plekken die nu nog een testbewijs vragen. Vanaf zaterdag mag met vaccinatiebewijzen de anderhalve meter-regel worden losgelaten, bijvoorbeeld op evenementen. Vanaf 1 juli kunnen mensen die volledig zijn gevaccineerd naar EU-landen reizen met de app.

Mensen van wie de vaccinatie in het centrale register van het RIVM staat, krijgen automatisch een groen vinkje te zien in de app. Dat geldt ook voor mensen die bij de GGD zijn gevaccineerd, maar van wie de registratie nog niet in het centrale register staat, óf die geen toestemming hebben gegeven voor het delen van de informatie met het RIVM. De GGD-systemen hebben namelijk ook een eigen koppeling met de CoronaCheck-app.

De mensen die hun prik bij de huisarts, een ziekenhuis of een andere zorginstelling hebben gehad, krijgen ook automatisch een groen vinkje in de app áls hun prik al in het centrale register staat. Als dat nog niet zo is of als de gevaccineerde daar geen toestemming voor heeft gegeven, kan zij of hij zelf aan de zorgverlener vragen om alsnog te regelen dat het vaccinatiebewijs beschikbaar wordt in de app. Dat kan dus wel pas vanaf 1 juli.

Volgens de laatste cijfers van het RIVM staat 61 procent van de vaccinaties die bij de huisarts zijn gezet momenteel in het centrale register. Van de prikken die bij zorginstellingen en ziekenhuizen zijn gezet is dit 66 procent. Of dit eerste of tweede prikken zijn, is volgens het RIVM niet te zeggen. De percentages zijn gebaseerd op schattingen van het aantal vaccins dat bij huisartsen en instellingen is gezet. Het werkelijke percentage kan dus afwijken.

Volgens de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) staan er dan ook al meer vaccins in het centrale register, omdat het RIVM rekent met het aantal vaccins dat aan huisartsen is geleverd. Doordat de opkomst niet overal even hoog was, hebben huisartsen ook doses bewaard voor de tweede prik. "Wij denken dat het maar om een hele kleine groep mensen gaat die uiteindelijk de huisarts nodig heeft om aan het vaccinatiebewijs voor de app te komen", aldus een woordvoerster. De LHV roept mensen op niet naar de huisarts te bellen voor 1 juli. "Dat heeft geen enkele zin."

Huisartsen hebben nog geen instructies van het ministerie gekregen over hoe ze het vaccinatiebewijs voor mensen in de app moeten krijgen. "We weten dus ook nog niet of dit ons veel extra werk gaat opleveren."

Mensen die in de afgelopen zes maanden corona hebben gehad, kunnen vanaf 1 juli het zogenoemde 'herstelbewijs' in de CoronaCheck-app laden. Dat gaat via de GGD, waar de test is afgenomen. Wie nog geen vaccinatie heeft gehad en ook niet in aanmerking komt voor een herstelbewijs, kan de app gebruiken door een coronatest te doen.

Update 16:00 - Delta-variant coronavirus is deze zomer dominant, verwacht RIVM

De zogeheten Delta-variant van het coronavirus is ook in Nederland aan een opmars bezig. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) verwacht dat de variant die als eerste opdook in India in de loop van deze zomer de meest voorkomende coronavariant in ons land zal zijn. De Delta-variant is besmettelijker en verdringt de Alfa-variant (de nieuwe naam van de Britse variant) die nu nog het vaakst voorkomt.

In de steekproef van positieve coronatesten die het RIVM iedere week aan een nadere analyse onderwerpt, blijkt dat de Delta-variant nu ongeveer 9 procent van het totale aantal coronagevallen veroorzaakt. Uit Amsterdams onderzoek blijkt dat een groot deel van de jongeren die het virus de laatste tijd in Spanje of Portugal opliepen, de Delta-variant kreeg.

Update 15:00 - Opnieuw minder besmettingen, zorgen om vakantiegangers

De daling van het aantal coronabesmettingen heeft afgelopen week opnieuw fors doorgezet. In totaal testten 5.714 mensen positief, 36 procent minder dan een week eerder. Wel namen meer mensen het coronavirus mee vanuit Portugal, zo blijkt uit de wekelijkse corona-update van gezondheidsdienst RIVM.

Van de mensen die besmet bleken, waren er 471 recent in het buitenland geweest. Dat is ruim 8 procent. Portugal staat met stip bovenaan: 192 mensen bij wie het virus afgelopen week werd geconstateerd, waren in de twee weken ervoor in dat land geweest. Een week eerder testten 134 Nederlanders positief na een bezoek aan het Zuid-Europese land.

Spanje stond vorige week nog op de eerste plaats, en staat nu op plek twee. De GGD'en noteerden 107 besmettingen na een bezoek aan dat land. Een week eerder waren het er duidelijk meer: 191. Na Spanje en Portugal volgen de buurlanden België (26 gevallen) en Duitsland (17 gevallen).

Het RIVM signaleerde vorige week al dat vooral jongeren besmet raken tijdens een (feest)vakantie in Spanje of Portugal. De gezondheidsdienst roept daarom iedereen van tussen de 17 en 24 jaar op om na thuiskomst een test te doen bij de GGD, ook als ze geen klachten hebben.

Update 14:45 - Corona-afdelingen van ziekenhuizen blijven verder leeglopen

Het aantal coronapatiënten blijft verder dalen. Op dit moment liggen er nog 462 mensen met corona in het ziekenhuis, dat zijn er 29 minder dan gisteren. Intensive cares behandelen nu nog 185 mensen vanwege corona, twaalf minder dan op maandag. Gemiddeld liggen er nu zo'n vier coronapatiënten per ziekenhuis. Dat is het laagste aantal sinds 22 september.

In de afgelopen twee maanden zijn meer dan 2.000 bedden vrijgekomen. De ziekenhuizen lopen leeg doordat steeds minder coronapatiënten hoeven te worden opgenomen. In de afgelopen 24 uur ging het om 23 corona-opnames. In de afgelopen zeven dagen namen ziekenhuizen 223 nieuwe patiënten op. Ter vergelijking: half mei waren er soms meer dan 300 opnames per dag.

Update 12:45 - Één melding van zeldzame bijwerking na prik met Janssen

Bijwerkingencentrum Lareb heeft tot nu toe één melding ontvangen van een bloedstolsel in combinatie met een verlaagd aantal bloedplaatjes na een prik met het coronavaccin van Janssen. Bij de laatste rapportage, twee weken geleden, waren nog geen meldingen van de zeldzame, maar ernstige bijwerking na een prik met Janssen bekend.

In totaal zijn nu vier mensen overleden aan deze trombose, van wie twee vrijwel zeker deze bijwerking hadden. Alle vier kregen de prik met AstraZeneca. De persoon die de bijwerking na de prik met Janssen meldde, is niet overleden.

Eerder maakte Lareb bekend dat er wel een andere patiënt is overleden na een prik met Janssen. Het ging in dat geval om lekkages in haarvaten, kleine adertjes. Dit is een bijwerking die in de bijsluiter staat van AstraZeneca, maar het is dus ook na een vaccinatie met Janssen opgetreden.

Update 12:05 - Ook gerechtshof wijst alle eisen van Viruswaarheid af

Ook het gerechtshof heeft alle bezwaren van Viruswaarheid tegen het vaccinatiebeleid afgewezen. De actiegroep had onder meer aangevoerd dat de overheid burgers zou misleiden en gebrekkig zou informeren over coronavaccins.

Volgens de stichting die strijd tegen het coronabeleid is het woord 'vaccin' zelf ook misleidend en meent dat de nieuwe, zogeheten mRNA-vaccins anders moeten worden genoemd, omdat ze niet hetzelfde werken als vroeger ontwikkelde vaccins.

De rechters zien daar geen reden voor. Zij wijzen erop dat experts van instanties als het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) en de Gezondheidsraad "deze terminologie ook gebruiken voor de preventieve middelen die een stukje genetische informatie bevatten, zoals de mRNA-vaccins van Pfizer en Moderna en de vector-vaccins van AstraZeneca en Janssen."

Het hof heeft verder bepaald dat de overheid mensen die gevaccineerd willen worden geen keuzevrijheid hoeft te geven. "Dat heeft niet alleen te maken met de bestaande schaarste aan bepaalde vaccins", maar volgens de rechters ook onder andere met de verschillen in geschiktheid voor bepaalde leeftijds- of risicogroepen.

willem engel

Update 11:30 - RIVM: coronavirus kan drie rijen ver komen in vliegtuig

Als iemand die corona onder de leden heeft in een vliegtuig zit, zouden de mensen in de drie rijen ervoor en erachter het virus kunnen oplopen. Dat concluderen gezondheidsdienst RIVM en onderzoeksinstituut Koninklijke NLR na eigen onderzoek.

Het RIVM en NLR hebben metingen gedaan met poppen in vliegtuigen. Het risico op besmetting neemt toe wanneer de besmettelijke passagier meer virusdeeltjes verspreidt dan gemiddeld. Zo'n persoon wordt door de onderzoekers een superuitscheider genoemd.

Update 10:30 - Rover benadrukt tegen reizigers: mondkapje blijft verplicht

Reizigersorganisatie Rover roept reizigers in het openbaar vervoer op om zolang dat verplicht is een mondkapje te blijven dragen in trein, bus, tram en metro. De organisatie ziet dat steeds minder passagiers dit doen.

De mondkapjesplicht wordt aankomende zaterdag versoepeld, maar in het openbaar vervoer blijft het verplicht om een mondneusmasker te dragen. "Steeds meer mensen denken dat het niet nodig is, maar juist nu het drukker wordt, moeten we mondkapjes blijven dragen", zegt een woordvoerder van Rover.

Bij Rover zijn nog niet enorm veel klachten binnengekomen over medereizigers zonder mondkapje, maar de woordvoerder sluit niet dat dat er nog meer klachten binnenkomen.

Update 08:45 - CPB: economie herstelt sneller van coronacrisis

De economie herstelt zich naar verwachting snel, nu het aantal coronabesmettingen afneemt en de vaccinatiegraad toeneemt. Dat blijkt uit een nieuwe raming van het Centraal Planbureau (CPB) van de economische groei voor zowel dit jaar als volgend jaar.

Volgens het CPB zal de economie in Nederland zowel in 2021 als 2022 boven de 3 procent uitkomen. Daarnaast zal de werkloosheid komende jaren waarschijnlijk niet heel hard oplopen. De permanente economische schade van de coronacrisis lijkt daarmee beperkt te blijven in ons land, aldus het planbureau.

Update 07:55 - Sint-Maarten gaat kwetsbare tieners vaccineren tegen corona

Sint-Maarten gaat als eerste van de zes Caribische eilanden van het Koninkrijk kinderen van twaalf jaar en ouder met een gezondheidsrisico vaccineren tegen corona. Het gaat om tieners met onder meer leukemie, nierfalen, het syndroom van Down, een immuunziekte, diabetes of obesitas.

De Nederlandse Gezondheidsraad heeft toestemming gegeven voor de vaccinaties, benadrukt de regering van Sint-Maarten. Er zijn twee locaties op het eiland waar de kinderen vanaf vanochtend lokale tijd een prik kunnen krijgen. Daarvoor hoeven ze geen afspraak te maken.

Het aantal inwoners op Sint-Maarten dat zich laat inenten loopt achter in vergelijking met de andere Nederlandse eilanden op de Antillen. Tot nu toe heeft ongeveer 40 procent van de volwassenen op Sint-Maarten minstens één prik gekregen. Ter vergelijking: op Curaçao en Aruba is dat meer dan 65 procent, op Bonaire zelfs meer dan 75 procent.

sint-maarten

Update 07:00 - Weekcijfers RIVM: aantal gevallen daalt weer 35 procent

Het aantal nieuwe besmettingen in ons land blijft hard dalen. In de afgelopen week zijn waarschijnlijk zo'n 5.500 tot 6.000 mensen positief getest. Dat zou het laagste aantal sinds begin september zijn, dus in ruim negen maanden tijd. Ten opzichte van vorige week is het aantal ontdekte gevallen met 35 procent gedaald.

Gezondheidsdienst RIVM komt later vandaag weer met een wekelijkse corona-update. Vorige week meldde het instituut dat het in de week ervoor iets minder dan 9.000 positieve tests waren doorgegeven. Dat was toen 38 procent minder dan in de week daarvoor.

In de zes dagen sinds de laatste update zijn 5.001 nieuwe besmettingen geregistreerd. Dat zijn gemiddeld iets meer dan 800 gevallen per dag. Daarmee zou het weekcijfer kunnen uitkomen op ongeveer 5.800. De laatste vier dagen zijn er minder dan duizend positieve tests per dag.

coronabesmettingen

Hart van Nederland/ANP