Milieu en Gezondheid
25 jan 2021, 06:51
Nederland blijft voorlopig in lockdown. Ook is dit weekend de omstreden avondklok ingegaan. De besmettingscijfers dalen langzaam en liggen er steeds minder coronapatiënten in het ziekenhuis. Maar is het stilte voor de storm, met de Britse coronavariant in opmars? Volg hier het laatste nieuws over het coronavirus in Nederland.
Aantal nieuwe bevestigde coronabesmettingen op maandag: 4.129, dat zijn er 775 minder dan op zondag
Het aantal coronapatiënten in het ziekenhuis op maandag: 2.384, dat zijn er 37 meer dan op zondag
Het aantal coronapatiënten op de intensive care op maandag: 664, dat zijn er 16 meer dan op zondag
Aantal sterfgevallen dat gemeld is op maandag: 40, er zijn tot nu toe 13.585 coronadoden geregistreerd
Voor de derde avond op rij zijn er in verschillende plaatsen rellen uitgebroken. Onder andere in Amsterdam, Rotterdam, Zwolle, Helmond en Geleen treedt de politie op tegen relschoppers.
Ook in andere steden zijn er ondanks de avondklok veel mensen op straat en staat de politie paraat. Meerdere burgemeesters hebben een noodbevel afgekondigd in hun gemeente.
Volg het laatste nieuws rond de nieuwe rellen in dit liveblog
Twee medewerkers van de GGD zijn opgepakt omdat ze zouden hebben geprobeerd te handelen in gegevens van mensen die zich op het coronavirus hebben laten testen. Het gaat om een 23-jarige man uit Alblasserdam en een 21-jarige man uit Heiloo. Zij werkten voor een callcenter van de GGD.
RTL Nieuws ontdekte vrijdag dat persoonsgegevens uit de GGD-systemen te koop werden aangeboden op chatapp Telegram, waarop de politie en de GGD-koepelorganisatie werden gewaarschuwd. Het ging onder meer om namen, adressen en geboortedata.
De twee medewerkers werden een dag later opgespoord en opgepakt. Zij komen dinsdag voor de rechter-commissaris, die beslist of ze langer vast mogen blijven zitten. Mogelijk worden er nog meer mensen gearresteerd. De politie onderzoekt of mensen de persoonsgegevens hebben gekocht.
Voorzitter Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) heeft "met afgrijzen" gekeken naar de relschoppers die zondagavond een ziekenhuis in Enschede belaagden. De onverlaten probeerden ruiten in te gooien, maar dat lukte hen niet.
"Mensen in de zorg werken al maandenlang heel erg hard, dat mensen hun agressie nu richten op ziekenhuizen is vreselijk", zegt Kuipers over de beelden. "Ik keek met een gevoel van medeleven voor de collega's in Enschede en ik mag erg hopen dat dit soort incidenten niet vaker gaan gebeuren."
De LNAZ-voorzitter weet uit ervaring ook dat patiënten en bezoekers zich agressiever gedragen tegen ziekenhuispersoneel vergeleken met de eerste coronagolf. "Wat veel vaker voorkomt is dat mensen op bezoek gaan bij coronapatiënten en zich in dezelfde kamer niet aan de beschermingsmaatregelen houden."
"Ook wij hadden afgelopen week iemand die op bezoek kwam, die wist dat hij geïnfecteerd was en het advies kreeg om thuis te blijven in quarantaine. Hij zegt dat er niets aan de hand is en besmet vervolgens medewerkers in het ziekenhuis", vervolgt Kuipers. "Dat soort dingen vind ik vrij onvergeeflijk. Dit is ook een vorm van agressie die ziekenhuizen wel veel meer zien."
Minister Arie Slob voor Basisonderwijs wil dat de eindtoets voor leerlingen in groep 8 dit jaar gewoon wordt afgenomen. Ook roept hij leraren op om 'kansrijk' te adviseren en kinderen bij twijfel het hogere schooladvies te geven.
Vorig schooljaar ging de eindtoets van groep 8 niet door vanwege corona. Op dit moment zijn de basisscholen net als toen dicht, tot waarschijnlijk 8 februari. De eindtoetsen staan gepland voor de periode tussen 15 april en 15 mei.
Een belangrijke voorwaarde voor het laten doorgaan van de eindtoets is volgens Slob wel dat leerlingen tenminste zes weken daarvoor goed onderwijs krijgen. Ondanks die kleine slag om de arm is het volgens de minister wel "de inzet" dat de toets wel doorgaat.
Het aantal mensen dat zaterdagavond na het ingaan van de onderweg was, is met zo'n 60 procent afgenomen ten opzichte van een week eerder, meldt het Nederlands Verplaatsingspanel (NVP). Het was wel iets drukker op straat vlak voordat iedereen binnen moest blijven.
In de avond en in de nacht van zaterdag op zondag was bijna 3 procent van de Nederlanders ergens tussen 21.00 uur en 04.30 uur onderweg, het laagste percentage sinds 1 januari 2020. In het half uur voor het ingaan van de avondklok was het een derde drukker dan een week eerder rond die tijd.
Het Nationaal Dataportaal Wegverkeer (NDW) mat afgelopen weekend ook veel minder auto's op de weg. Tussen 21.00 en 00.00 uur reden zaterdag en zondag gemiddeld 31 auto's langs op drukke verkeerspunten. Een week eerder waren dat er nog 92. Eerder bleek ook al uit gegevens van ov-chipkaartbedrijf Translink dat weinig mensen zaterdagavond gebruikmaakten van treinen, bussen, trams, metro's en veerponten.
Gemeenten door het hele land maken zich op voor weer een onrustige avond. Op sociale media wordt opgeroepen om maandagavond weer te protesteren tegen de avondklok. De politie bereidt zich voor op weer een avond vol ongeregeldheden. Onder meer Roosendaal, Hengelo, Deventer, Nijmegen en Enschede worden genoemd op de verschillende sociale media.
Volg het laatste nieuws rond de mogelijke rellen in dit aparte liveblog
Tussen zondagochtend en maandagochtend zijn 4.129 positieve coronatests geregistreerd. Dat is het laagste aantal sinds 1 december.
In de afgelopen zeven dagen zijn 35.965 nieuwe gevallen gemeld bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat komt neer op 5138 per etmaal.
Zorgorganisaties roepen handhavers op terughoudend op te treden tegen mensen met psychische problemen in de handhaving van de avondklok. Zij zijn vaak niet in staat om verstandige afwegingen te maken of aanwijzingen goed op te volgen. Voor deze mensen is het niet passend om boetes uit te delen of daarmee te dreigen. Dat stellen de belangenorganisaties MIND, V&VN en de NVVP.
Volgens de organisaties heeft de coronacrisis tot nu toe al grote gevolgen voor mensen met (ernstige) psychische of psychosociale problemen. "Sinds corona ervaren mensen met psychische problemen meer angst, depressies, spanning, stress en paniekaanvallen. Het merendeel van deze mensen zal zich waarschijnlijk aan de avondklok houden, maar voor een minderheid zal dit heel moeilijk zijn", aldus de organisaties.
Als voorbeelden geven ze mensen met psychische spanningen die de straat opgaan of direct contact met familie nodig hebben om tot rust te komen. Ook gaat het om mensen die te maken hebben met grote spanningen in de thuissituatie of (dreiging van) huiselijk geweld en mensen die door verwardheid de betekenis van de avondklok niet overzien.
Het tempo van vaccineren zal omlaag gaan omdat farmaceut AstraZeneca in het eerste kwartaal minder vaccins kan leveren. Dat zegt minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid, maandagmiddag.
Er zullen nu "scherpe keuzes" gemaakt moeten worden, aldus de bewindsman. Het is een "domper" dat de fabrikant minder kan leveren. Dat bericht kwam als een "donderslag bij heldere hemel" omdat Nederland in het eerste kwartaal rekende op "forse leveranties".
Er zal een "aantal maanden" minder worden geleverd door de farmaceut. De Jonge gaat er nog steeds van uit dat het gaat lukken om iedereen in Nederland voor de herfst te hebben gevaccineerd.
Op verschillende sociale media zijn berichten opgedoken waarin wordt opgeroepen om maandagavond te protesteren tegen de avondklok. Onder meer Hengelo, Deventer en Enschede worden genoemd als potentiële locaties voor rellen. Hier nemen de gemeenten de berichten serieus en bereidt de politie zich voor.
Gemeente Hengelo is bekend met de berichten die rondgestuurd worden. "De politie is in opperste staat van paraatheid. We hanteren vanavond een lik-op-stukbeleid, wat inhoudt dat we direct gaan ingrijpen en bekeuren."
"Wij hebben de berichten ook vernomen en we nemen ze uiterst serieus", laat de gemeente Deventer weten over de oproep om vlak voor het ingaan van de avondklok samen te komen. De politie bereidt zich daarom voor op eventuele ongeregeldheden.
De regionale gezondheidsdiensten hebben tot nu toe meer dan 100.000 Nederlanders gevaccineerd tegen het coronavirus. Op zondag zijn 9821 mensen ingeënt en daarmee komt de teller op 106.886, meldt de overkoepelende organisatie GGD GHOR Nederland.
Het gaat alleen om mensen die via de GGD'en zijn ingeënt, zoals medewerkers van verzorgingshuizen. De vaccinatie van medisch personeel loopt via de ziekenhuizen. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu komt elke dinsdag met een totaaloverzicht.
Van de 190 mensen die zondag zijn aangehouden bij de uit de hand gelopen demonstratie op het Amsterdamse Museumplein zitten er nog 27 vast. Ze worden verdacht van openlijke geweldpleging en worden verhoord. Zeven verdachten zijn minderjarig. Drie agenten zijn bij de ongeregeldheden lichtgewond geraakt. Dat meldt de politie maandagochtend.
De overige arrestanten zijn in de loop van de avond en nacht heengezonden en moeten een boete betalen. De politie sluit meer aanhoudingen niet uit en zal de vele beschikbare camerabeelden nader bestuderen om te kijken of er nog meer strafbare feiten zijn gepleegd. De politie greep in toen zich op het plein zo'n 1500 mensen hadden verzameld die tegen de regels in kwamen demonstreren tegen de coronaregels. Toen de betogers geen gehoor gaven aan de oproep weg te gaan, zette de politie de mobiele eenheid, waterkanonnen en de politie te paard in om het plein schoon te vegen.
Het herstellen van de schade aan het Centraal Station in Eindhoven gaat tot twee maanden duren. Relschoppers hebben er zondag voor tonnen aan schade aangericht, zei een woordvoerder van ProRail maandag. De eerste herstelwerkzaamheden zijn wel al begonnen.
"De grootste puinhoop hebben we weliswaar opgeruimd", aldus de woordvoerder. Zo zijn de glasscherven opgeveegd en de kapotgeslagen ruiten en deuren verwijderd. Met het opruimen en schoonmaken zijn tientallen mensen aan de slag.
Relschoppers sloegen niet alleen al het glaswerk aan diggelen, ze vernielden ook een piano in de stationshal, staken een auto van ProRail in brand, plunderden de inpandige Jumbo en namen er de kassa mee. "Ze hebben de winkel aan gort geholpen", aldus de woordvoerder van ProRail. "Echt schandalig."
Het werd zaterdag een stuk rustiger in het openbaar vervoer nadat de avondklok voor het eerst inging om 21.00 uur. Maar ook in de uren daarvoor was het al veel rustiger dan op andere zaterdagen. Dat blijkt uit cijfers van ov-chipkaartbedrijf Translink.
Van 21.00 uur tot middernacht checkten Nederlanders afgelopen zaterdag bijna 14.000 keer in bij treinen, bussen, trams, metro's en veerponten. In de twee zaterdagen daarvoor waren dat er gemiddeld nog zo'n 69.000.
Het verschil tussen voorgaande zaterdagen was relatief het grootst tijdens de avondklokuren, maar mensen vertoonden zich ook al in de middag en vroege avond minder in het openbaar vervoer. Mensen checkten van 12.00 uur tot 21.00 uur 407.000 keer in, terwijl dat tijdens de twee zaterdagen daarvoor gemiddeld nog 536.000 keer was.
In Roermond konden vele tientallen relschoppers talloze vernielingen aanrichten, onder meer in winkelcentrum De Donderberg, voordat de politie optrad. Gevraagd naar het waarom van de late inzet van de politie zei een woordvoerster van de Politie Limburg maandag: "De politie kan niet overal tegelijk zijn."
De mobiele eenheid had zondagavond de handen vol aan rellen in Venlo, waarbij ook een agent gewond raakte. Tegelijkertijd gooiden in Roermond jongeren met zware vuurwerkbommen en werd de toegangsdeur naar het winkelcentrum vernield. Een paal met een camera werd uit de grond gerukt om herkenning onmogelijk te maken. De schade is aanzienlijk.
Volgens de woordvoerster maakt de politie vooraf een inschatting waar hoeveel inzet nodig is. "We kijken of er iets te gebeuren staat, op basis daarvan bepalen we onze inzet. Maar we kunnen niet overal tegelijk zijn. Met name de ME is in het hele land druk geweest."
De rellen die dit weekeinde in verschillende steden hebben plaatsgevonden hebben niets met protesteren te maken, zegt premier Mark Rutte. Het gaat om "crimineel geweld" en dat zal volgens hem ook zo worden behandeld.
"Je vraagt je werkelijk af, wat bezielt deze mensen", zegt de minister-president in een eerste reactie op maandagochtend. "De politie heeft zeer adequaat opgetreden, op alle plekken."
"Wie staat er 's ochtends op om 's avonds een ziekenhuis te bekogelen? Wat zeg je dan de volgende ochtend tegen jezelf? Zijn we zo afgedwaald van het pad van solidariteit? Ons ziekenhuis MOET een veilige plek zijn en blijven voor patiënten en medewerkers." Dat zegt Sophia de Rooij, bestuursvoorzitter van Medisch Spectrum Twente (MST). Het ziekenhuis in Enschede werd zondagavond belaagd door relschoppers.
Het ziekenhuis heeft volgens een woordvoerster nog geen aangifte gedaan. Op maandag is er overleg met onder meer de politie. "We hebben normaal gesproken al beveiliging in huis en de deuren gaan 's avonds op slot. Het kan zijn dat de politie een extra oogje in het zeil houdt", aldus MST.
Voor de medewerkers van het ziekenhuis is de aanval "afschuwelijk", laat de woordvoerster van het MST weten. "Dit doet wel wat met mensen, het is geen fijn idee dat het ziekenhuis waar je werkt, belaagd wordt. Het is niet zo dat mensen enorm bang zijn, dat niet, maar er wordt veel over gepraat."
Bij de aanval zijn volgens het MST geen beschadigingen aangericht. De relschoppers hebben geprobeerd de ruiten van het ziekenhuis "in te gooien of in te slaan", maar dat lukte niet.
Dierenbelangenorganisaties willen dat politie en overheid stoppen met de inzet van honden en paarden bij rellen en oproer. Het is voor hen "een principiële zaak".
De dieren zijn volgens een groep van belangenorganisaties doelwit geworden bij recente rellen in onder meer Eindhoven en vorige week in Amsterdam. Zondag was volgens de belangenorganisaties op beelden te zien hoe een paard in het centrum van Eindhoven onderuit ging en in paniek wegrende.
Een week eerder werd een paard van de bereden politie op het Museumplein in Amsterdam mishandeld met een ploertendoder, een wapenstok met een loden kop erop. Ook werd een paard tijdens boerenacties in 2019 door een tractor aangereden.
De animo voor zwemmen in een openluchtbad tijdens de lockdown én in de winter is in Amsterdam zo groot, dat een tweede zwembad opengaat. Maandag opent het buitenbad van het Noorderparkbad in stadsdeel Noord.
Ook in het De Mirandabad in stadsdeel Zuid kan tijdens de lockdown in het buitenbad gezwommen worden. Vanwege de coronamaatregelen mogen in beide baden in de hoofdstad maximaal 25 mensen per uur zwemmen.
De opening van het buitenbad in Amsterdam trekt ondanks het koude weer ontzettend veel publiek en het De Mirandabad werkt inmiddels met wachtlijsten. Gewoonlijk gaan de Amsterdamse buitenbaden 1 september dicht en pas rond Koningsdag weer open. In september vorig jaar bleef het De Mirandabad bij wijze van proef open, om te kijken in hoeverre er behoefte was aan een buitenzwembad. Alle binnenzwembaden zijn wegens de coronamaatregelen gesloten.
Ook in Alphen aan den Rijn, Den Helder en Dronten zijn buitenbaden opengegaan.
Een nieuwe groep wordt gevaccineerd tegen het coronavirus. Op maandag begint het inenten van kwetsbare ouderen en mensen met een beperking die in kleinschalige woonvormen wonen. Dat zijn locaties die geen instellingsarts hebben, dus wordt de vaccinatie uitgevoerd door huisartsen. In totaal gaat het om ongeveer 77.000 mensen.
De eerste prik wordt gegeven op een locatie in Zoetermeer. Ook in Twente en Deventer worden deze mensen gevaccineerd. Later volgt de rest van het land. Deze personen krijgen het vaccin dat door farmaceut Moderna is ontwikkeld.
Op 6 januari werd de eerste persoon in Nederland gevaccineerd. Sindsdien is begonnen met het inenten van medewerkers van verpleeghuizen, artsen en verpleegkundigen van de acute zorg, ambulancepersoneel en de bewoners van grotere verpleeghuizen en instellingen voor gehandicaptenzorg. Op vrijdag werden de eerste huisartsen gevaccineerd en in de loop van deze week krijgen de eerste thuiswonende 90-plussers hun vaccinaties. Later volgen 85- tot 90-jarigen.
De ongeregeldheden die dit weekend op meerdere plaatsen in Nederland uitbraken rond het ingaan van de avondklok, staan maandag hoog op de agenda van het Veiligheidsberaad. De 25 burgemeesters die voorzitter zijn van een veiligheidsregio bespreken dan met elkaar de bestaande en mogelijk ook nieuwe maatregelen rond de avondklok.
Voorzitter van het beraad en burgemeester van Nijmegen Hubert Bruls hoopt maandag meer duidelijkheid te krijgen over wie er precies op de verboden demonstraties zijn afgekomen.
Ook de stand van zaken rond het vaccineren komt aan de orde. Voorzitter André Rouvoet van GGD GHOR Nederland, de overkoepelende organisatie van de GGD's, komt de 25 burgemeesters informeren over de continuïteit van de zorg op dit moment. Daarbij komt ook de stand van zaken rond het vaccineren aan de orde. Justitieminister Ferd Grapperhaus schuift namens het kabinet aan bij het beraad.
Het Veiligheidsberaad heeft voor het eerst niet 's avonds plaats, maar al aan het eind van de middag. Daardoor kunnen alle deelnemers aan het overleg voor 21.00 uur, als de avondklok ingaat, thuis zijn.
Zeven grote ouderorganisaties zijn het niet eens met het afschieten van het coronaverlof door het kabinet. In een brief aan de Tweede Kamer waarschuwen ze voor de gevolgen van de aanhoudende schoolsluiting en de grote problemen die dat oplevert voor werkende ouders.
"Het is wel heel gemakkelijk om te zeggen dat coronaverlof niet haalbaar is op korte termijn. Wij vinden dat er opnieuw overleg moet plaatsvinden. Ik neem aan dat het laatste woord hierover nog niet gezegd is", zegt Lobke Vlaming van Ouders&Onderwijs tegen De Telegraaf. Ze hoopt op een stevig debat in de Kamer maandag erover.
Bij Voor Werkende Ouders staat inmiddels de telefoon niet stil, vertelt directeur Marjet Winsemius tegen de krant. De stichting is zondag een onderzoek begonnen om te kijken hoe groot de behoefte is om de scholen zo snel mogelijk weer te openen. "Want de gevolgen voor kinderen en ouders zijn te groot. Ouders hebben mentaal en fysiek gezondheidsproblemen en zitten tegen een burn-out aan. Coronaverlof kan het verschil maken. Maar deze groep staat helemaal in de kou. Werkende ouders komen in geen beleidsstuk voor, ze tellen niet mee."
De zeven ouderorganisaties willen dat het Kamerdebat over corona en onderwijs maandag gaat zorgen voor lucht voor de ouders. "Wat de overheid zich niet realiseert, is dat er werkgevers zijn die de werknemer nog dwingen naar het werk te komen. Hoe moeten zij toezicht houden op hun kind thuis", vraagt Vlaming zich af. "Ook komen er veel meldingen binnen van ouders met een cruciaal beroep, maar waar op school geen plek is voor hun kind op de noodopvang. Maar zij moeten toch aan het werk kunnen? De eis is dat de noodopvang wordt uitgebreid voor ouders die niet thuis kunnen werken."
Deel dit artikel
Ja, ik wil graag wekelijks de nieuwsbrief van Hart van Nederland ontvangen met daarin het laatste nieuws en aanbiedingen die wijzelf of in samenwerking met onze partners organiseren.
Meld je aan om wekelijks onze nieuwsbrief te ontvangen. Je kan je altijd uitschrijven. Persoonsgegevens worden verwerkt in overeenstemming met de Privacyverklaring van Talpa Network.