Milieu en Gezondheid
28 dec 2020, 06:38
Nederland zit vijf weken op slot om het aantal besmettingen terug te dringen. Het aantal ziekenhuisopnames blijft ondertussen gestaag stijgen. Volg hier het laatste nieuws over het coronavirus in Nederland. – Aantal nieuwe bevestigde coronabesmettingen op maandag: 7453, dat zijn er 1.645 minder dan op zondag – Het aantal coronapatiënten in het ziekenhuis op maandag: 2.573, dat zijn er 145 meer dan op zondag – Het aantal coronapatiënten op de intensive care op maandag: 651, dat zijn er 20 meer dan op zondag – Check hier het aantal coronabesmettingen in jouw gemeente
Veiligheidsregio's kunnen alleen om de hulp van defensiepersoneel vragen als de nood in een zorginstelling zo hoog is geworden dat zo'n instelling niet meer kan functioneren. De hulp van Defensie is een uiterste redmiddel. Het leger heeft ook niet zomaar duizend of meer mensen beschikbaar om in te springen. Die boodschap hebben de 25 burgemeesters die samen het Veiligheidsberaad vormen maandagavond gekregen, aldus hun voorzitter Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen. De burgemeesters vergaderden online met de ministers Hugo de Jonge (Volksgezondheid) en Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid). Zij zijn vrijwel altijd aanwezig bij het Veiligheidsberaad, omdat Grapperhaus als minister gaat over de openbare orde en De Jonge over corona.
Voormalig directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM Roel Coutinho noemt het "verbijsterend" en "ook een beetje beschamend" dat Nederland als laatste in de Europese Unie begint met vaccineren tegen het coronavirus. Dat zei hij maandagavond in Nieuwsuur. "We zijn toch een ontzettend goed georganiseerd land en je zou zeggen ja dat kunnen wij", zei Coutinho over de vaccinatiecampagne. "En als dan blijkt dat het toch wel vrij lang duurt voor je kunt beginnen, dan vind ik dat toch wel vrij verbijsterend." Dat Nederland relatief laat begint, betekent volgens de oud-RIVM baas dat de overbelasting van de zorg langer doorgaat. En dat heeft volgens hem niet alleen een nadelig effect voor mensen die het coronavirus oplopen, maar ook voor andere patiënten. "Die kunnen niet opgenomen worden, of operaties moeten worden uitgesteld. Dus dat heeft hele verstrekkende gevolgen. Elke week telt in feite." Coutinho is emeritus-hoogleraar epidemiologie en was de voorganger van Jaap van Dissel bij het RIVM.
Zuid-Afrika heeft maandag de coronamaatregelen aangescherpt. Zo komt er een totaalverbod voor de verkoop van alcohol, worden op grote schaal evenementen geannuleerd en wordt het dragen van mondmaskers in het openbaar wettelijk verplicht. Ook wordt een avondklok ingesteld. Dat heeft president Cyril Ramaphosa in een televisietoespraak gezegd. Het land is de miljoen coronabesmettingen gepasseerd als gevolg van een zich sneller verspreidende variant van het coronavirus die onlangs is ontdekt. Het aantal dagelijkse gevallen begon eind november snel te stijgen, tussen de 10.000 en 14.000. Inmiddels zijn 27.000 mensen bezweken aan Covid-19. "We moeten nu de curve afvlakken om de capaciteit van ons gezondheidszorgsysteem te beschermen, zodat het effectief kan reageren op deze nieuwe golf van infecties" zei Ramaphosa. "De maatregelen kunnen in de komende weken worden herzien als we een aanhoudende daling van de infecties merken."
De voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care Diederik Gommers maakt zich zorgen over de capaciteit op intensive cares van Nederlandse ziekenhuizen. Tegen EenVandaag zegt hij "niet meer hoopvol" te zijn. De ic in het Erasmus MC in Rotterdam, waar Gommers aan het hoofd staat, ligt volgens hem vol. Maandag zou het aantal bedden worden opgeschaald, maar dat ging door personeelstekort niet door. "Daarom doen we morgen nog een poging", aldus Gommers tegen EenVandaag. De situatie verschilt volgens hem per dag, omdat er veel verpleegkundigen zijn die zich moeten laten testen op het coronavirus en afhankelijk van de uitslag weer beschikbaar zijn om te werken. Hij noemt het "zorgwekkend" dat het opschalen van de ic-capaciteit moeizaam gaat vanwege het tekort aan verpleegkundigen, omdat er tijdens deze tweede golf meer coronapatiënten buiten de ic's opgenomen liggen. Daardoor kan personeel van die afdelingen minder makkelijk bijspringen. "Tijdens de vorige golf was de ic weliswaar ook vol, maar lagen er minder patiënten in de kliniek."
Het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen stijgt sneller dan verwacht. Ziekenhuizen behandelen momenteel al bijna 2600 mensen vanwege een coronabesmetting. Dat niveau zou volgens eerdere berekeningen pas op 31 december worden gehaald. Lees meer.
Ziekenhuizen willen hulp van medisch personeel van Defensie om de coronadrukte op te vangen. "Die vraag is opnieuw aan Defensie gesteld. We hebben nog geen reactie erop, ik hoop zo snel mogelijk antwoord te krijgen", zegt Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ). Tot nu toe concentreert Defensie zich op het militair hospitaal in Utrecht dat ook beschikbaar is voor de opvang van coronapatiënten. "Soms is het handiger om mensen op locatie in te zetten. De vraag is of ze noodteams kunnen inzetten waar de nood het hoogst is. Dat kan voor korte tijd zijn, voor een aantal dagen of een week, om daar te helpen", aldus Kuipers. Volgens de ziekenhuisbaas zullen de militaire artsen in de komende dagen hard nodig zijn in een regio als Twente. Hij benadrukt dat Defensie niet onbeperkt mensen beschikbaar heeft en dat het ook met die hulp druk blijft. De veiligheidsregio Twente geeft aan inderdaad ook militaire hulp te vragen voor ziekenhuizen. "De druk in de hele sector, zowel in verpleeghuizen als in ziekenhuizen, is erg hoog. Beide kampen met hoge ziektecijfers onder personeel en een hoog aantal coronapatiënten. Die combinatie is uiterst ongelukkig, ergens houdt het een keer op", aldus een woordvoerder. Sander Schelberg, burgemeester van Hengelo, zal maandagavond dan ook namens de veiligheidsregio Twente expliciet vragen om "militair verpleegkundig personeel en andere mensen met enige ervaring of die gediplomeerd zijn in de zorg en de druk op verpleeghuizen en ziekenhuizen kunnen verlichten", zegt de woordvoerder.
Het totale aantal mensen dat met corona in het ziekenhuis ligt, is nu opgelopen tot 2573, 152 meer dan een dag eerder. Op de intensivecareafdelingen liggen 651 Covid-patiënten, 27 meer dan de dag ervoor. Op verpleegafdelingen bevinden zich 1922 patiënten, 125 meer dan zondag. Op de intensive cares liggen nu 1021 mensen in totaal, wegens corona of wegens iets anders, tien meer dan een dag eerder. Er liggen zeven coronapatiënten op de ic in Duitsland, evenveel als de vorige dag. In het afgelopen etmaal zijn elf patiënten verplaatst tussen de regio’s, van wie drie ic-patiënten.
Tussen zondagochtend en maandagochtend zijn 7453 positieve coronatests gemeld bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat is het laagste aantal sinds 15 december. Toen was er sprake van een computerstoring. Of dat ook nu het geval is, is niet bekend. Op zondag meldde het RIVM ruim 9000 nieuwe gevallen en op zaterdag bijna 9900.
Het OMT komt woensdag bij elkaar om zich te buigen over de stand van zaken van de epidemie, schrijft coronaminister Hugo de Jonge aan de Tweede Kamer. Het team zal dan ook de elf vastgestelde varianten van de 'Britse variant' van het coronavirus in Nederland bespreken.
De Britse coronavirusvariant is tot nu toe bij elf personen in Nederland gevonden, meldt het RIVM. Het is aangetroffen bij vijf personen in de regio Amsterdam, bij vijf personen in de regio Rotterdam en bij één persoon in de regio Nijmegen.
De bewoners van Twentse verpleeg- en verzorgingshuizen kunnen over een tijdje misschien minder vaak worden gewassen, als er niet snel een oplossing wordt gevonden voor het personeelstekort dat door corona is ontstaan. Ook is er dan misschien geen capaciteit meer om medicijnen toe te dienen, de gezondheid van bewoners te controleren en om steunkousen aan te doen. Daarvoor waarschuwen de zorginstellingen in Twente. De veiligheidsregio's Twente en Groningen vragen het kabinet om het leger in te zetten in de zorg. Komt die hulp niet, dan dreigt het zwartste scenario en kan de minimale zorg niet meer worden gegarandeerd, stellen de autoriteiten. "Het zijn basisnoodzakelijkheden waarvan je afhankelijk bent als je een oudere met dementie of een lichamelijke beperking bent. Nu is de basiszorg nog op orde, maar de dreiging is zeer reëel. We zien de krapte ontstaan en we zien dat er gaten vallen in de roosters. We zien ook de besmettingen toenemen. Als die trend doorzet, vervalt de garantie van minimale zorg. Dat is nog niet vandaag, maar ik durf niet te zeggen wanneer het wel zo ver is", zegt een woordvoerster van zorgorganisatie Liberein, mede namens de overige instellingen in Twente. De verpleeghuizen, verzorgingsinstellingen en thuiszorgaanbieders zetten volgens de woordvoerster "alles op alles om goede zorg te leveren, maar dat staat op losse schroeven als de situatie niet kentert." De krapte is volgens de woordvoerster het grootst op de zogenoemde cohortafdelingen, waar oudere en hulpbehoevende coronapatiënten worden verzorgd. "Het gaat om mensen die uit een ziekenhuis komen en moeten worden opgevangen, en om mensen die tot nu toe nog zelfstandig woonden met thuiszorg en nu extra zuurstof nodig hebben. Het is ook krap op afdelingen voor mensen met dementie. Die zijn niet instrueerbaar, je kunt ze niet vertellen dat ze afstand moeten houden. Daar zit de grootste pijn in de regio."
Ruim 81.000 werkgevers hebben sinds 16 november een aanvraag bij het UWV gedaan voor de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW), laat de instantie weten. Met de NOW kunnen ondernemers een groot deel van hun loonkosten vergoed krijgen als ze een omzetverlies verwachten van ten minste 20 procent. Lees ook: CBS: leven van Nederlanders drastisch veranderd door coronavirus Van de nieuwe aanvragen kwamen er ruim 23.000 binnen sinds de lockdown die half december inging. Het loket sloot op zondag. Het aantal aanvragen voor de derde periode is hoger dan de 65.000 aanvragen die de tweede periode binnenkwamen. In de eerste periode kwamen bij de instantie 149.000 aanvragen binnen.
Het aantal mensen dat afgelopen week een bekeuring kreeg voor het niet naleven van de coronamaatregelen is bijna gehalveerd in vergelijking met de week ervoor, meldt de politie maandag. Vorige week ging het om 648 boetes en 525 waarschuwingen. De week daarvoor kregen 1184 mensen een bekeuring voor het niet naleven van de regels en werden 927 waarschuwingen uitgedeeld. Ook heeft de politie aan minder illegale feesten een einde gemaakt, te weten 33 afgelopen week. De week daarvoor werden 61 illegale feesten beëindigd. Er wordt gecontroleerd op de coronamaatregelen die momenteel in Nederland gelden, zoals het dragen van een mondkapje in openbare ruimtes.
Het uitstellen van de tweede Pfizer-prik om zo vaccins over te houden om meer mensen alvast de eerste inenting te geven, is een risicovolle stap. Dat zegt hoogleraar vaccinologie in Groningen Anke Huckriede over de plannen daarvoor in België. Volgens de huidige voorschriften moet de tweede prik na drie weken worden gegeven om optimaal te werken. De eerste prik geeft al wel enige bescherming, maar niet bekend is hoe lang die precies aanhoudt, legt de Groningse professor uit. Het kan volgens haar zijn dat de werking verdwijnt voordat de tweede prik komt en dan zijn mensen weer helemaal níet beschermd. Dan is het zogenoemde "immunologische geheugen" de eerste prik eigenlijk "vergeten". De tweede prik moet ook op tijd worden toegediend om het nagestreefde 'booster-effect' te bereiken, waardoor de bescherming zo goed mogelijk is. "Je zou eventueel nog kunnen denken: als iedereen de eerste prik heeft gehad, is in ieder geval iedereen een beetje beschermd, maar dat zou je met wiskundige modellen eerst moeten onderzoeken waarbij je al zou moeten weten hoe lang die eerste inenting werkt", overweegt Huckriede. Maar de tweede prik uitstellen is een stap die Huckriede zelf "niet zou nemen". Belgische virologen gaan nu onderzoeken of de tweede inenting met het coronavaccin van Pfizer/BioNTech kan worden uitgesteld om zo sneller meer mensen een eerste dosis te geven. Pierre Van Damme, vaccinexpert van het coronateam dat de Belgische regering adviseert, zei tegen de televisiezender Eén dat ze zo meer groepsimmuniteit willen opbouwen. "We gaan kijken of het mogelijk is om het tweede spuitje later te geven." België wil met deze methode alle Belgen voor de zomer al een eerste inenting geven. De makers van het vaccin hebben benadrukt dat de tweede dosis nodig is om een goede dekking te houden. Bij één prik ligt de beschermingsgraad rond de 40 procent.
Het RIVM zegt het te betreuren "dat medewerkers van verpleeghuizen zich door een zinsnede van Jaap Van Dissel in een NOS jaarinterview geraakt voelen". Het was volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu "niet de bedoeling om een opleidingsniveau in verband te brengen met oorzaken van besmettingen in verpleeghuizen". Zondag ontstond ophef door uitspraken van de directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM bij de NOS waarin hij een verband leek te leggen tussen het hoge aantal besmettingen in verzorgingstehuizen en het opleidingsniveau van verzorgenden. Marita de Kleijne, voorzitter van het platform verzorgenden van beroepsorganisatie V&VN, noemde de uitspraken "een klap in het gezicht van verzorgenden die dag en nacht onder zware druk klaarstaan voor kwetsbare bewoners". Lees ook: Verzorgenden: uitspraken Van Dissel zijn klap in het gezicht In het interview werd ingegaan op Covid-19 besmettingen in verpleeghuizen. "Besproken werd dat de situatie in een verpleeghuis waar vaak dementerende ouderen verzorgd worden, complex is en een andere situatie dan een ziekenhuis of intensivecareafdeling", aldus het RIVM. "Het was niet de bedoeling om een opleidingsniveau in verband te brengen met oorzaken van besmettingen in verpleeghuizen." Volgens het rijksinstituut is er inmiddels contact geweest met V&VN Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland. "Jaap Van Dissel heeft aangegeven dat de uitspraak niet bedoeld was om dit verband te suggereren en dat het hem spijt als medewerkers die de afgelopen periode vaak in moeilijke omstandigheden hun werk in verpleeghuizen uitvoeren zich door de zinsnede negatief geraakt voelen", aldus het RIVM in een verklaring.
Stichting IZZ, een ledencollectief van mensen in de zorg, heeft tot nu toe van 120 zorgmedewerkers die zelf corona hebben gehad een aanvraag gekregen voor compensatie van hun eigen risicobedrag in de zorgverzekering. De compensatieregeling is bedoeld voor zorgpersoneel met een collectieve IZZ Zorgverzekering. Als ze zelf de ziekte hebben opgelopen en daardoor hun eigen risico moesten aanspreken kunnen ze dat verplichte eigen risicobedrag van 385 euro gecompenseerd krijgen. De 120 aanvragen zijn in een maand binnengekomen bij de stichting die met deze steun zorgmedewerkers extra waardering wil geven. Maandag liet de stichting weten dat hiermee tot nu toe een bedrag van 40.000 euro is gemoeid. "99 procent van de aanvragen wordt gehonoreerd en ruim de helft van de verzekerden die de aanvraag deden, heeft de financiële compensatie al ontvangen. Zorgmedewerkers ervaren de compensatie als een steun in de rug in een tijd waarin zij onder extra druk staan", aldus de stichting. De stichting verwacht dat 450 verzoeken tot compensatie van het eigen risico zullen binnenkomen en 500 verzoeken om gedeeltelijke compensatie, bijvoorbeeld als medicijnen moeten worden genomen. De stichting verwacht dit en volgend jaar in totaal 230.000 euro voor de regeling nodig te hebben.
Ernst Kuipers belicht maandagmiddag om half vier weer de stand van zaken in de Nederlandse ziekenhuizen. Hij doet dat deze keer in Zeist. Kuipers is voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) en bovendien de vaste woordvoerder over de behandeling van coronapatiënten op de verpleegafdelingen en intensive cares. Wekelijks praat hij de media bij over de gevolgen van corona voor de ziekenhuizen. Op de intensive cares in Nederlandse ziekenhuizen lagen zondag 624 coronapatiënten. De verpleegafdelingen behandelden 1797 coronapatiënten. Verder meldde het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) dat er zeven coronapatiënten op ic-bedden in Duitsland lagen. Wanneer de nieuwe coronamaatregelen van het kabinet effect hebben, zal het aantal nieuwe besmettingen gaan dalen, maar dan duurt het nog even totdat het aantal ziekenhuisopnames ook omlaag gaat. Bovendien duurt het ook een tijd tot de mensen die al in het ziekenhuis waren opgenomen, kunnen worden ontslagen en de druk op artsen en verpleegkundigen afneemt.
De 25 burgemeesters die voorzitter zijn van een veiligheidsregio vergaderen maandag online over de coronacrisis. Gewoonlijk zien de bestuurders elkaar bijna elke week in Utrecht, maar vanwege de kerstvakantie is besloten dat het Veiligheidsberaad ditmaal digitaal bijeenkomt. Alleen bij dringende noodzaak reizen de burgemeesters alsnog af naar Utrecht, zegt een woordvoerster. Voor zover bekend doen er geen ministers mee aan de onlinevergadering. De burgemeesters zullen terugblikken op de winkeldrukte voor de kerst en de kerstdagen zelf. Ze kijken ook vooruit naar de jaarwisseling met het vuurwerkverbod en de strenge coronaregels. De politie heeft al laten weten dat het handhaven van de openbare orde de eerste prioriteit zal zijn. Als de drukte het toelaat, zal de politie ingrijpen bij feesten, te grote groepen en overtredingen van het vuurwerkverbod. De burgemeesters zijn verantwoordelijk voor de openbare orde. Ook wordt gesproken over de inzet van het leger in de zorg. Meerdere veiligheidsregio's hebben om militaire bijstand in de verpleeg- en verzorgingshuizen gevraagd vanwege een tekort aan personeel.
Deel dit artikel
Ja, ik wil graag wekelijks de nieuwsbrief van Hart van Nederland ontvangen met daarin het laatste nieuws en aanbiedingen die wijzelf of in samenwerking met onze partners organiseren.
Meld je aan om wekelijks onze nieuwsbrief te ontvangen. Je kan je altijd uitschrijven. Persoonsgegevens worden verwerkt in overeenstemming met de Privacyverklaring van Talpa Network.