Gezonder eten door lagere prijzen? In deze supermarkten houden ze een proef

Gezond eten is belangrijk, dat weten we allemaal. Maar hoe zorgen we ervoor dat we het ook meer gaan doen? Op die vraag hoopt het Amsterdam UMC antwoord te vinden door middel van een uniek onderzoek waarbij gezondere producten tijdelijk goedkoper zijn in de supermarkt.

Als gezonde producten meer opvallen of goedkoper zijn dan ongezonde alternatieven, kiezen mensen er dan vaker voor? Onderzoeker Josine Stuber zoekt een antwoord op die vraag en is daarom blij dat supermarktketen Coop mee wil werken aan deze unieke pilot. Het komende jaar doen 115 vaste klanten van acht winkels mee aan het experiment.

De supermarkten zijn gekozen in buurten waar mensen vaker een minder gezonde leefstijl hebben. Zij leven gemiddeld zes jaar korter en vijftien jaar minder in goede gezondheid dan mensen die het sociaaleconomisch beter hebben. Het onderzoek wordt door de Hartstichting betaald.

Klanten worden 'verleid'

Centraal in het onderzoek staat het zogenaamde 'nudgen' van de supermarktbezoekers. Dat is een techniek uit de gedragspsychologie waarbij mensen subtiel worden gestimuleerd om hun gedrag positief aan te passen. De deelnemers worden als het ware verleid, legt Stuber uit bij Hart van Nederland.

"Het is belangrijk om mensen positief te benaderen willen we een gedragsverandering tot stand brengen", vervolgt de UMC-onderzoekster. "Mensen weten al heel lang dat ongezond eten niet goed is. Het helpt niet om met het vingertje te wijzen. Het moet subtiel gebeuren."

Uit vooronderzoek in een virtuele supermarkt bleek dat meerdere veranderingen tegelijk het meeste effect hebben. Gezonde producten worden vaker gekocht als ze beter opvallen én goedkoper zijn. Met de pilot in de echte winkels wordt nu onderzocht of klanten ook écht vaker voor gezonder kiezen.

Kleine verandering, groot effect?

Het onderzoek wordt betaald door de Hartstichting. "We worden met zijn allen te veel verleid tot ongezond eten, ook in de supermarkt", stelt Carolien Martens van de Hartstichting. "Dat heeft ernstige gevolgen en leidt tot een hoge bloeddruk en verhoogd cholesterol. Beide zijn veroorzakers van hart- en vaatziekten en hierdoor sterven jaarlijks 9.000 mensen. Dat moet anders", stelt Martens.

"Tussentijdse resultaten in een virtuele supermarkt laten zien dat veranderingen in de supermarkt ook op een positieve manier ingezet kunnen worden. Op die manier maak je een gezondere keuze makkelijker en kan iedereen goed voor zijn hart kan zorgen."

Onderzoekster Stuber hoopt dat ze over een jaar een hele kleine gedragsverandering kan aantonen. "Een hele kleine verandering in het eetgedrag van een hele grote groep mensen, heeft toch een erg groot effect op de volksgezondheid."