Onthullingen spermadokters blijken topje van ijsberg, nog eens vijf dokters bekend

Er komen binnenkort nog meer zaken naar buiten van gynaecologen die hun eigen zaad gebruiken bij vruchtbaarheidsbehandelingen. Dat weet familiedetective Els Leijs. Naast de inmiddels drie bekende artsen zijn er nog vijf artsen die op een vergelijkbare manier te werk gingen. En er volgen er nog meer, verwacht Leijs. Een groot internationaal onderzoek moet uitkomst bieden, pleit Stichting Donorkind.

Na vruchtbaarheidsartsen Jan Wildschut en Jan Karbaat kwam deze week naar buiten dat de Leidse gynaecoloog Jos Beek van het Elisabethziekenhuis (nu Alrijne) in de jaren zeventig en tachtig zeker 21 kinderen verwerkte. "Over deze drie artsen kunnen we praten omdat de kinderen naar buiten willen treden, maar de andere vijf kunnen pas bekend gemaakt worden als de betrokkenen de publiciteit hierover zoeken", legt Leijs uit.

Topje van de ijsberg

Ties van der Meer, voorzitter van Stichting Donorkind, wil dat er een groot onafhankelijk onderzoek gestart wordt. "We denken dat maar 10 procent van de kinderen weet dat ze een donorkind zijn. Donorconceptie vond in het verleden anoniem en in het geheim plaats. Ook werden de meeste dossiers hiervan maar 30 jaar bewaard en dat is te kort als je er bijvoorbeeld pas op je 35ste achter komt. Dokter Karbaat bewaarde zijn dossiers maar vijf jaar."

Ook Leijs ziet de voordelen van een internationaal DNA-onderzoek. "Door het testen bij internationale databanken gaan steeds meer donoren gevonden worden. Vaak zijn kinderen helemaal niet op de hoogte dat ze op deze manier verwekt zijn. Als je dan via een DNA test ineens erachter komt dat je een donorkind bent is dat een schokkende ervaring", aldus de familiedetective.

"We hebben een uitgebreidere databank nodig zodat mensen makkelijker contact kunnen krijgen met familieleden", voegt Van der Meer toe. "Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat 97 procent van de donoren open staat voor contact met het kind al is het via mail of telefonisch. 80 procent van de donoren wil zijn of haar biologische kind in het echt ontmoeten."

Kind van vruchtbaarheidsarts Karbaat

Jarenlang insemineerde Karbaat vrouwen met zijn eigen sperma. Daaruit werden veel kinderen geboren, waaronder Isabelle Hendriks. Ze kwam er 3,5 jaar geleden achter dat de gynaecoloog haar vader is geweest. Inmiddels voelt zij zich onderdeel van een hechte familie en heeft ze er veel broers en zussen bijgekregen.

"Ik wist vanaf mijn 18e dat ik een donorkind was. Bij een ruzie tussen mijn ouders kwam ik erachter" herinnert Isabelle zich. "Wat ik gemeen heb met andere donorkinderen is dat het je nooit op een normale manier wordt verteld. Het was een ingrijpend moment en ineens ging er een belletje rinkelen. Ik zag bij een tv-programma allemaal hoofden waar ik op lijk. Ik wilde loyaal aan mijn familie blijven, maar driekwart jaar later heb ik een DNA test gedaan. Binnen drie weken kwam de uitslag met alle matches die er zijn gevonden."

"Ik heb er nu allemaal broers en zussen bij" vertelt Isabelle. "Het is heel gek als je elkaar voor het eerst ontmoet. Het zijn vreemden en toch ben je meteen verbonden. Je deelt met elkaar hetzelfde verhaal. Je voelt toch altijd, al is het onbewust, dat je niet past in een familie. We hebben dezelfde handen, manier van praten en specifieke tanden een duidelijke overbeet."

De spermadonoren die de kliniek van Karbaat bezochten waren anoniem. Dit is sinds 2004 verboden. Isabelle spreekt met warmte over haar mannelijke verwekker.

"Jan Karbaat is in 2017 overleden, maar ik vind het oprecht jammer dat hij er niet meer is. Er is wel veel beeldmateriaal dat ik van hem kon bestuderen. Ik ben niet boos op hem. Ik vraag mij wel af waarom hij het gedaan heeft, maar ik heb mijn eigen verhaal erbij gemaakt. Veel mensen zijn wanhopig om een kind te krijgen. Als er dan niet genoeg zaad voorradig is en je staat daar als je net vruchtbaar bent. Tja... Ik heb 82 halfbroers en zussen via een databank. En er zijn 22 wettelijke kinderen. Dus er zijn zo'n 100 kinderen verwerkt door zijn zaad."