Meta, haar ouders en zus kregen kanker vermoedelijk door PFAS-uitstoot, een verbod is nu in de maak
Milieu en Gezondheid
7 feb 2023, 22:38
Als het aan het kabinet ligt, komt er een Europees verbod op het gebruik van PFAS. Nederland presenteerde dinsdag in samenwerking met vier andere landen een voorstel voor een Europees verbod op de chemische stoffen. Tot opluchting van Meta Kamphuis, die opgroeide in de buurt van een bedrijf dat PFAS uitstoot en als vermoedelijk gevolg daarvan kanker kreeg, net als meerdere van haar familieleden.
Dat PFAS schadelijk is voor de gezondheid was al langer bekend, maar pas nu ligt er een verbod op tafel. Al kan het jaren duren tot de Europese commissie toestemming geeft en het verbod daadwerkelijk als wet wordt doorgevoerd. De noodzaak voor het verbod is hoog, omdat de gezondheidsrisico's groot zijn en iedereen dagelijks te maken krijgt met producten waar deze stoffen in zitten verwerkt.
PFAS staat voor per- en polyfluoralkylstoffen. Dat is een verzamelnaam voor meer dan zesduizend chemische stoffen die door de mens zijn gemaakt en van zichzelf dus niet in de natuur voorkomen. PFAS zit in alledaagse dingen, zoals regenkleding, pannen met een anti-aanbaklaag, pizzadozen of cosmetica. Ze hebben namelijk handige eigenschappen: ze zijn onder meer water-, vet- en vuilafstotend.
Van PFAS is bekend dat ze schadelijke effecten kunnen hebben op de gezondheid van mensen. De stoffen kunnen bijvoorbeeld effect hebben op het immuunsysteem, op de voortplanting en ontwikkeling van het ongeboren kind. Ook kunnen PFAS een effect hebben op cholesterol in het bloed, de lever en nier- en testiskanker veroorzaken. De stoffen kunnen verder schadelijk zijn voor de natuur. Ze kunnen problemen opleveren voor dieren in de top van de voedselketen, zoals vogels en zoogdieren.
De precieze eigenschappen verschillen per specifieke PFAS. De ene PFAS verspreidt zich bijvoorbeeld sneller of is schadelijker dan de andere PFAS. Ook zijn er heel veel PFAS waar nog weinig over bekend is. Van deze PFAS is dus niet duidelijk of ze ongewenste eigenschappen hebben. We weten wel dat veel PFAS niet of nauwelijks afbreken in het milieu.
Bron: RIVM
Staatssecretaris Vivianne Heijnen (CDA) van Infrastructuur & Waterstaat benadrukt het belang van het verbod. "Inmiddels weten we dat PFAS schadelijk kan zijn voor de gezondheid. Sommige soorten kunnen kankerverwekkend zijn. Het is niet een stof die je van nature afbreekt. Het zit in water, lucht en je lichaam, terwijl we weten dat het slecht voor ons kan zijn."
'Heel toevallig'
Meta verloor haar ouders aan kanker toen ze jong was. Haar zus kreeg een jaar geleden kanker en zelf moest Meta drie jaar geleden de strijd met darmkanker aangaan. Meta denkt niet aan toeval, maar wijst op de uitstoot van PFAS door de fabriek van Chemours, op een steenworp afstand van haar huis in Dordrecht. "Ik zeg niet dat het door dat bedrijf komt. Ik kan het niet bewijzen, anders was ik naar de rechter gegaan. Maar ik vind het wel heel toevallig."
De opeenstapeling aan ellende zette Meta aan het denken. "Ik heb darmkanker gehad en op het randje geleden. Ik at gezond, leefde gezond, rook niet en drink bijna niet. Het moet toch ergens aan liggen? Mijn erfelijkheid is gecontroleerd, daar lag het niet aan. Dus waar ligt het dan aan?"
PFAS in moedermelk
Om te voorkomen dat toekomstige generaties ook nog te maken krijgen met de giftige stoffen, besloot Meta in actie te komen. "Voor mij maakt het niet meer uit. Mijn lichaam is toch al kapot. Maar de jongelui die nu worden geboren, die hoeven toch geen PFAS in hun moedermelk te krijgen?
Om de daad bij het woord te voegen, sloot Meta zich aan bij de actiegroep Gezondheid voor Alles, waarmee ze iedere week demonstreert voor Chemours. Daarnaast is ze de politiek in gegaan. Alles om een verbod te bewerkstelligen. "Ik sta op de lijst bij de Provinciale Staten. Als het niet via de ene weg kan, dan kan ik het nog via de politiek bereiken."
Het verbod lijkt er uiteindelijk dus toch te komen, al gaat het nog wel even duren. Tot die tijd gaat Meta gewoon door met actie voeren. "Zolang het niet is gestopt, ga ik verder. Het gif moet weg", klinkt het ten slotte gedecideerd.
In onderstaande video laten omwonenden van de Chemours-fabriek hun licht schijnen op het verbod op PFAS: 'Bij ons in de wijk mag je geen groenten en fruit uit je tuin eten'
Deel dit artikel
Ja, ik wil graag wekelijks de nieuwsbrief van Hart van Nederland ontvangen met daarin het laatste nieuws en aanbiedingen die wijzelf of in samenwerking met onze partners organiseren.
Meld je aan om wekelijks onze nieuwsbrief te ontvangen. Je kan je altijd uitschrijven. Persoonsgegevens worden verwerkt in overeenstemming met de Privacyverklaring van Talpa Network.